Relaties die gepaard gaan met fysiek of verbaal geweld, zijn zonder twijfel toxisch. Maar er zijn ook andere, meer subtiele, signalen. Je geeft meer dan je krijgt, waardoor je je gedevalueerd en uitgeput voelt. Je voelt je voortdurend niet gerespecteerd of er wordt niet aan je behoeften voldaan.
Mensen die zichzelf constant als slachtoffer zien geven alles en iedereen behalve zichzelf de schuld van hun problemen. Een partner die zijn/haar eigen tekortkomingen niet kan herkennen is niet alleen heel moeilijk om mee te communiceren, maar zorgt er ook voor dat voortgang praktisch onmogelijk is.
Wat is een toxische relatie? Een toxische relatie is een verbinding tussen twee personen die schadelijk is. Het is een vorm van een negatieve menselijke energieke besmetting. Dit betekent dat je iemand anders' energie met die van jou uitwisselt, en dat deze giftig voor jou is.
Degene die alles en iedereen veroordeelt. Mensen die altijd hun oordeel klaar hebben zijn er als eerste bij om te zeggen als er iets niet goed is. Ze slagen er als geen ander in om je positieve gedachten over je passie te doen veranderen in negatieve gevoelens.
We spreken dan over toxische – giftige – mannelijkheid. Het woord giftig wordt gebruikt om erop te wijzen dat toxische mannen niet enkel slachtoffers maken in hun omgeving, maar dat ze ook zelf het slachtoffer zijn, vergiftigd worden door hun eigen gedrag. Vooral dat tweede aspect wordt vaak over het hoofd gezien.
Wat kan je doen? Een toxische relatie betekent niet noodzakelijk dat je ze moet opgeven. Het is mogelijk om aan de relatie te werken en de dynamiek te veranderen, vooral als je vindt dat er nog veel positieve elementen aan zijn. Assertieve communicatie en gezonde grenzen zijn daarbij vaak de sleutel.
Weinig zelfvertrouwen
Daarnaast hebben de mensen die constant teruggaan naar toxic relaties vaak weinig zelfvertrouwen. Proberen los te komen van een ongezonde relatie zorgt ervoor dat je negatieve zelfbeeld, als je dat al hebt, nog negatiever wordt.
Dit ging van extreem controlerend gedrag, schoonouders die te veel invloed hebben tot complete afhankelijkheid van de ander. “Rode vlaggen wijzen erop dat je iets niet oké vindt, of iets niet oké is, in een relatie”, zegt psychotherapeut Katrien Koolen met een eigen podcast Over ons.
De letterlijke betekenis van toxisch is giftig. Het woord 'toxisch' wordt gebruikt om een groot aantal gezondheids-, sociale en milieuproblemen te beschrijven. In interpersoonlijke relaties wordt het woord toxisch gebruikt om iemand te beschrijven die door zijn gedrag onrust, angst en stress veroorzaakt bij anderen.
Communicatie, vertrouwen en respect: het zijn zonder twijfel de drie belangrijkste peilers binnen een relatie. Hapert het op een van deze vlakken, dan moet de alarmbel afgaan. Een gebrek aan respect laat vele relaties kapotgaan. Tracht zelfs tijdens een verhitte discussie respectvol met elkaar om te gaan.
Emotioneel misbruik zorgt ervoor dat je je niet op je gemak voelt in je relatie. Het is erg schadelijk voor je zelfvertrouwen als je er dagelijks het slachtoffer van bent. Je wordt er heel onzeker en angstig van. Je voelt dat je ooit een heel andere persoon was en herkent jezelf niet meer.
Probeer niet te streng voor jezelf te zijn, want de zelfkritiek helpt je niet. Je had een slechte relatie, maar dit is niet jouw schuld. Probeer te accepteren wat er is gebeurd en wees lief voor jezelf. Probeer te accepteren dat jij voor deze persoon hebt gekozen.
Zet de twijfel over je relatie eens helemaal uit
Ga voor de volle 100% voor je relatie, besteed aandacht aan elkaar en doe leuke dingen samen. Ga goede vragen stellen om elkaar beter te leren kennen en nieuwe kanten van elkaar te ontdekken, bijvoorbeeld met de Vertellis Relatie editie. Kijk eens wat er dan gebeurt.
Je partner hoort je te accepteren zoals je bent, zo niet, dan is dat een red flag in je relatie. Het kan soms ook lastig te herkennen zijn, omdat het vaak heel onschuldig begint. Denk aan signalen zoals het veranderen van je haar of de manier waarop je praat. Als je dit herkent dan zit je niet in de juiste relatie.
ga na of jullie nog geregeld vrijen met elkaar. Als je partner je express ontwijkt, geen affectie meer toont, en totaal geen gezelligheid meer zoekt, of als je bijna moet smeken om een knuffel of een aai over je bol, dan is het duidelijk dat er iets ECHT niet goed zit.
Volgens relatieonderzoek hebben stelletjes rond de drie keer per week ruzie. En met ruzie bedoelen we geen geschreeuw of fysiek geweld, maar een stevige discussie. Benieuwd waar de meeste stelletjes over ruziën? Dat gaat voornamelijk over jaloezie, geld of werk.
"Schelden is sowieso over de grens. Ruzies maken deel uit van een relatie, maar zelfs in een emotioneel moment zijn er grenzen waar je niet overheen gaat. Dat gaat over het basisrespect dat je voor elkaar hebt en de liefde die je voor elkaar voelt. De vrouw omschrijft dat ook goed", aldus Rika Ponnet.
Er bestaan een aantal symptomen waaraan je verliefdheid kan herkennen: Concentratiestoornissen: je bent afgeleid. Je zit veel te dromen en kan je aandacht nog moeilijk op andere zaken richten. Lichamelijke aantrekking: de geliefde voortdurend willen aanraken, kussen…
Soms is het beter om het uit te maken, als jullie constant ruzie hebben over hetzelfde onderwerp (of elke keer een ander) bijvoorbeeld. Natuurlijk is de eerste stap om erover te praten maar als dat niet gaat is de beste optie om er een punt achter te zetten.
Als één van beiden niet meer wil, dan is er eigenlijk al geen sprake meer van een relatie. In ieder geval niet op emotioneel niveau. Als je allebei de wil hebt om er nog iets van te maken, dan kun je zeker vechten voor je relatie.
Jullie durven je kwetsbaar opstellen bij elkaar
Jullie voelen elkaar goed aan en vertrouwen elkaar door en door. Die hechte, veilige band zorgt er bovendien ook voor dat je je kwetsbaar durft opstellen bij je partner: vertellen wat er echt in je omgaat en ook je angsten en slechte kanten laten zien, werkt verbindend.
Kleineren en beledigen
Je partner ondermijnt je zelfvertrouwen door je systematisch te kleineren of je allerhande zaken te verwijten. Je wordt voortdurend gewezen op zogenaamde gebreken en je wordt belachelijk gemaakt, soms zelfs waar anderen bij zijn. Op den duur voel je je compleet waardeloos.
Giftige mensen zijn mensen die je manipuleren voor hun eigen gewin. Dat kunnen mensen met een persoonlijkheidsstoornis zijn, stoornissen als Narcisme of Psychopathie(DSM,2013). Mensen met deze stoornissen manipuleren vaak om verschillende redenen, maar iemand hoeft niet perse een stoornis te hebben.