In een testament staat wie de erfgenamen van de overledene zijn. Als u wilt weten of een overledene een testament heeft gemaakt en waar dat is, kunt u of kan uw notaris contact opnemen met het Centraal Testamentenregister (CTR).
Informatie over een erfenis kunt u vinden in het boedelregister. Bijvoorbeeld welke notaris (boedelnotaris) de erfenis gedaan heeft. In het boedelregister vindt u ook de verklaringen van erfgenamen die de erfenis hebben aanvaard of verworpen. Iedere rechtbank heeft een eigen boedelregister.
In een testament kan zijn vastgelegd wat er na overlijden met de bezittingen van de overledene zal gebeuren, maar dit is niet wettelijk verplicht. Wanneer er geen testament is, bepaalt de wet of u erfgenaam bent en op welk deel u recht heeft.
Testament zoeken bij Centraal Testamentenregister
Als er een testament is, leest u welke notaris het testament heeft gemaakt. In het online register kunt u gelijk een notaris bij u in de buurt zoeken. Die kan het testament dan voor u opvragen. U kunt ook gratis schriftelijk vragen of een overledene een testament heeft.
Als u informatie zoekt over een erfenis kunt u dit opzoeken in het boedelregister. Iedere rechtbank heeft een eigen boedelregister. Dit register is openbaar.
Hiervoor moet u naar een notaris. Dat kan de notaris zijn die het testament gemaakt heeft (of zijn opvolger), of een notaris naar keuze. Die notaris naar keuze benadert dan de notaris die het testament gemaakt heeft en krijgt een afschrift. Nu kan de notaris de erfgenamen informeren over de inhoud van het testament.
Hoeveel tijd dat is, verschilt sterk per nalatenschap. In een vrij overzichtelijke situatie duurt de afwikkeling al snel ruim een jaar. In ingewikkelde omstandigheden kan dit ook oplopen tot meerdere jaren. Pas na afwikkeling van de nalatenschap kan de erfenis verdeeld worden onder de erfgenamen.
Denkt u nog recht te hebben op een erfenis? Mogelijke erfgenamen kunnen via het ministerie van Financiën via de website van de Rijksoverheid zoeken naar vergeten erfenis. Als u denkt dat u aanspraak heeft, dien dan schriftelijk een claim in bij het ministerie van Financiën.
Als particulier of instantie kunt u kosteloos zelf nagaan of de overledene een testament heeft. Dat kan in de meeste gevallen via een digitale aanvraag. U kunt alleen een aanvraag indienen ten aanzien van een overleden persoon. Alleen testamenten die in Nederland zijn opgemaakt, worden in het CTR geregistreerd.
Wettelijke en testamentaire erfgenamen hebben volgens de wet recht op inzage in uw testament. Zij kunnen hiervoor bij de notaris of bij het Centraal Testamenten Register een schriftelijk aanvraag indienen. Dit kan echter alleen na uw overlijden.
Executeur of notaris benoemd
De overledene kan ik een testament of in een losse executeursbenoeming een executeur hebben benoemd. De executeur beslist eerst of hij/zij deze taak accepteert. Als hij/zij de taak accepteert kan de executeur beginnen met het afhandelen van de erfenis.
Er is geen testament
Als er geen testament is, regelen de erfgenamen samen de erfenis. Zij kunnen dit ook door 1 of meer personen laten doen met een boedelvolmacht. Dit is een verklaring waarin staat wat de gekozen persoon namens de erfgenamen mag doen. Deze persoon kan een erfgenaam zijn, maar dat hoeft niet.
De uiteindelijke rekening voor het afwikkelen van de erfenis kan een paar honderd euro zijn als er een duidelijk testament is of wanneer alle erfgenamen het snel eens worden. Maar het kan ook duizenden euro's of zelfs nog meer kosten. Doorgaans worden de notariskosten betaald uit de erfenis.
Weduwen, weduwnaren en partners met geregistreerd partnerschap krijgen automatisch bericht van de SVB als zij in aanmerking komen voor een nabestaandenuitkering. Samenwonende stellen moeten zelf een aanvraag indienen. Ook heb je mogelijk recht op toeslagen, subsidies of gemeentelijke kortingen.
Wettelijke erfgenamen
Partner, kinderen en hun afstammelingen. Ouders, broers, zussen en afstammelingen. Grootouders met hun (klein)kinderen, ooms, tantes, neven, nichten. Overgrootouders en hun afstammelingen.
Let wel op: de erfenis komt niet meteen toe aan de Staat als deze in de consignatiekas wordt gestort. Rechthebbenden kunnen namelijk daarna nog binnen 20 jaar aanspraak maken op de erfenis. Daarna is het recht om aanspraak te maken op de nalatenschap verjaard. Dat geldt ook voor onbeheerde banktegoeden van de erflater.
U kunt uw echtgenoot en uw kinderen in een testament onterven. Uw kinderen hebben wel een speciale positie in het erfrecht. Zo hebben zij altijd recht op een bepaald deel van de erfenis van hun ouders.
Kinderen hebben wettelijk allemaal recht op een gelijk deel uit de erfenis. Via een testament kan een kindsdeel echter zijn beperkt. Dat noem je onterven, of deels onterven. Maar ook via een testament kan de testateur het recht van kinderen op een deel van de nalatenschap nooit helemaal aantasten.
Het Centrum voor familiegeschiedenis CBG beheert het Nationaal Register Overledenen. U kunt een uittreksel uit het NRO aanvragen bij het CBG. U mag de gegevens alleen gebruiken voor historisch onderzoek.
Contacteer een notaris om de verdeling van de nalatenschap minnelijk te proberen regelen. De notaris kan voor jou de andere erfgenamen opsporen en contacteren. Ook kan de notaris nagaan of de overledene een testament maakte. Meestal zal de notaris een inschatting kunnen geven over wat je kan verwachten van de erfenis.
De notaris die het testament heeft gemaakt neemt geen contact op met de erfgenamen na het overlijden van de erflater. Dat doet de notaris alleen als hij of zij is aangewezen als executeur. Anders gaat de notaris niets doen en moeten de erfgenamen het zelf onderling regelen.
Een bankrekening op 1 naam wordt na het overlijden van de rekeninghouder meestal geblokkeerd. Vaak kunnen er dan geen betalingen meer gedaan worden. Zoals automatische incasso's en periodieke overboekingen. Houd hier dus rekening mee als je zaken regelt voor de overledene.
In principe geen notaris nodig
In beginsel zijn het de erfgenamen zelf die gezamenlijk verdelen, tenzij er een executeur-afwikkelingsbewindvoerder (ook wel drie sterren executeur genoemd) is die op grond van het testament bevoegd is om zelfstandig te verdelen.
De notaris legt in een verklaring van erfrecht vast wie de gevol machtigde is. Meld zo snel mogelijk het overlijden bij de bank van de overledene. De bank blokkeert dan de rekeningen die op naam staan van de overledene. Er kan dan niets meer van de rekening worden afgeschreven.