Hoe meer bronnen hetzelfde beeld geven, hoe representatiever het is. Om de betrouwbaarheid van een bron te kunnen vaststellen, moet je die op een aantal verschillende zaken toetsen. Hoe betrouwbaarder de bron, hoe beter die te gebruiken is voor jouw onderzoek.
Representativiteit staat los van de bruikbaarheid van een bron (leerplandoel 12). Een bron die niet representatief is, kan toch heel bruikbaar zijn, bijvoorbeeld omdat ze een extra perspectief binnenbrengt om een historische vraag te beantwoorden. Representativiteit wordt meestal geassocieerd met geschreven bronnen.
Om te bepalen of een bron dus bruikbaar is, kijk je naar de inhoud van de bron en je onderzoeksvraag. Hetzelfde geldt voor een toetsvraag. De vraagstelling bepaald of de bronnen bruikbaar zijn. De bruikbaarheid hangt ook af van het soort bron.
Een representatief persoon vertegenwoordigt met bepaalde kenmerken een groep of geheel. Wanneer iets of iemand representatief wordt genoemd, zorgt diegene voor een goede indruk van zichzelf of het merk waar hij/zij voor werkt.
Een betrouwbare bron is een bron die gegevens verstrekt die op waarheid berusten. Een blogartikel of Wikipedia kan bijvoorbeeld interessante informatie bevatten, desondanks wil dat niet zeggen dat de informatie die verstrekt wordt door deze bronnen ook daadwerkelijk juist is. Niet elke bron is dus betrouwbaar.
Het is belangrijk dat je de kwaliteit van bronnen kritisch beoordeelt. Hoe hoger de kwaliteit van de gebruikte bronnen, hoe steviger jouw eigen onderzoek staat. De kwaliteit van een bron kun je checken aan de hand van: achtergrond van de auteur: Is de auteur een autoriteit op het gebied waar de bron over gaat?
Als je de gebruikte bronnen beoordeelt op betrouwbaarheid, kijk je allereerst naar de bronnen die de auteur geraadpleegd heeft. Vervolgens kijk je op wie of wat de auteur zijn uitspraak gebaseerd heeft. Gebruikt de auteur bijvoorbeeld een onderzoek van een of andere professor? Dan is de tekst (redelijk) betrouwbaar.
Iets dat representatief is, geeft een goed beeld van hoe andere soortgenoten of leden van een groep zijn. Het vertegenwoordigt als het ware de hele populatie.
herkenbaar, kenmerkend, kenschetsend, representatief, specifiek, tekenend, treffend, typerend, typisch. typisch (bn) : karakteristiek, kenmerkend, representatief, typerend.
Als de populatie ten aanzien van een bepaald kenmerk is gepartitioneerd in een aantal klassen (categorieën, lagen), zorgt men in een representatieve steekproef ervoor dat deze klassen in dezelfde verhouding in de steekproef vertegenwoordigd zijn als in de populatie.
Er zijn verschillende soorten bronnen. De drie hoofdgroepen zijn: materiële voorwerpen (alle bronnen die niet geschreven of gesproken zijn), geschreven en gesproken bronnen. Afbeeldingen worden daarnaast nog weleens onder 'visuele bronnen' ingedeeld.
Bij redeneren over bronnen stel je allerlei vragen over de bron, bijvoorbeeld wie heeft de bron geschreven of gemaakt, waar is de bron gemaakt en waarom is de bron gemaakt.
Een steekproef is representatief als zij een juiste afspiegeling is van de gehele populatie.
consistent, stelselmatig, streng, strikt, systematisch, voortdurend. als synoniem van een ander trefwoord: strikt (bn) : consequent, consistent, koppig, nauwgezet, nauwkeurig, onbuigzaam, onkreukbaar, onverbiddelijk, onverzettelijk, precies, rigide, rigoureus, scherp, standvastig, star, streng, stringent.
Informatie is relevant wanneer deze bijdraagt aan de beantwoording van de onderzoeksvraag. Je beoordeelt de gevonden informatie op basis van inhoud, niveau en actualiteit.
Betrouwbare bronnen zijn vaak transparant. Een voorbeeld is dat er adres- en contactgegevens op de website staan. Of ze vermelden namen van klanten of samenwerkingsverbanden. Vaak zie je ook dat deze bronnen open staan voor commentaren op de informatie die ze publiceren.
Oude literatuur kan achterhaald zijn, daarom mag je geen bronnen ouder dan vijf jaar gebruiken. Dit is een manier waarop sommige opleidingen het zichzelf wel heel makkelijk maken. Alles wat nieuw is, is goed. Alles wat ouder is dan een bepaald jaar is slecht.
Inleiding bronnen evalueren
De bronnen die je gebruikt bij het schrijven van een wetenschappelijke tekst (zoals een scriptie, paper etc.) bepalen voor een groot deel de kwaliteit van die tekst. Gevonden bronnen zul je voor gebruik moeten evalueren op relevantie en wetenschappelijkheid.
Geschreven bronnen zijn stukken tekst uit het verleden geschreven door historische actoren. Deze teksten vertellen iets over hoe de schrijver tegen zijn wereld aankeek, oftewel het perspectief van de maker. Dit wereldbeeld is beïnvloed door de omgeving van de maker, oftewel zijn standplaatsgebondenheid.
Wikipedia doet aan kwaliteitscontrole, maar u moet voorzichtig zijn om het als wetenschappelijke bron te gebruiken. In goede artikelen staan recente referenties, bronnen, noten en literatuurverwijzingen die u als wetenschappelijke bron kunt gebruiken.
Primaire bronnen worden ook wel oorspronkelijke bronnen genoemd, en hierin wordt bijvoorbeeld een originele, empirische studie beschreven. Een secundaire bron is een bron over een bron, bijvoorbeeld een literatuuronderzoek over die originele empirische studie.
Het is altijd belangrijk om te kijken naar de waarde van de significantie. In wetenschappelijke artikelen wordt dit aangeduid met het symbool 'P'. Bij het meeste wetenschappelijke onderzoek telt een uitkomst als significant als de waarde van P onder de 0,05 ligt.
Zoals bij alle informatiebronnen waarvan de auteur onbekend is, zul je een tweede bron moeten raadplegen om de kwaliteit van de informatie te kunnen beoordelen. Bij veel artikelen op Wikipedia vind je aan het einde van de tekst bronnen vermeld waaruit de informatie afkomstig is.