Als je tijdens een heldere, maanloze nacht vanaf een donkere plek gedurende langere tijd naar de sterrenhemel kijkt, is de kans groot dat je een 'vallende ster' ziet. Het is alsof een sterretje met vrij hoge snelheid langs de hemel schiet. Het verschijnsel duurt meestal niet langer dan een paar seconden.
Vallende sterren en meteoren zijn inderdaad dezelfde verschijnselen; die meestal zwakke lichtflitsjes die je soms (vaak in zwermen) gedurende een fractie van een seconde tot een paar seconden lang aan de hemel kunt zien.
Het verschijnsel duurt meestal niet langer dan een paar seconden. Volgens een oud volksgeloof mag je een wens doen wanneer je een vallende ster ziet. 'Vallende ster' is eigenlijk een foute benaming, want het lichtverschijnsel heeft niets met sterren te maken.
In het donker kun je soms vallende sterren aan de hemel zien. Dan mag je een wens doen, maar je kunt er ook een op je hoofd krijgen.
Houd je blik op de hemel gericht
Ook vanavond tussen 22.00 en 23.00 uur heb je al een goede kans om een vallende ster te spotten. Bovendien komen de objecten op dat tijdstip scherend door de dampkring. Dat betekent dat de meteoren lange sporen achterlaten.
Als een lichtstraal door die trillende lucht gaat, wordt het licht ietwat gebroken. Het resultaat is een fonkelende ster. Het licht van een ster die laag boven de horizon staat, moet een langere weg door de dampkring afleggen. Daarom zullen die sterren meer flikkeren.
De meteorenzwerm Perseïden bereikt op zaterdag 13 augustus 2022, rond 8 uur, zijn maximum. De meteoren van de Perseïden zijn helder en snel en hebben nalichtende sporen. Wanneer de radiant in het zenit zou staan, zouden er van deze zwerm naar verwachting gemiddeld zo'n 85 meteoren per uur vallen.
Als het dan goed helder is, kun je gemiddeld elke minuut wel een vallende ster zien. Ook in de nachten voor en na dit maximum zijn er Perseïden te zien, maar wel veel minder.
Een vallende ster is een heel klein brokje steen (zo groot als een kiezelsteentje) dat met een hoge snelheid de dampkring binnendringt. De hoge snelheid veroorzaakt heel veel wrijving. Door die wrijving verdampt het steentje. Ook botst de meteoor tegen moleculen in de lucht.
De meteorenzwerm Perseïden bereikt morgen, zaterdag 13 augustus, rond 8 uur, zijn hoogtepunt. Komende nacht vallen er van deze zwerm gemiddeld zo'n 85 meteoren per uur, maar hiervan zullen er bij ons naar schatting ongeveer 10 tot 20 per uur zichtbaar zijn.
Tussen 23.00 uur en 04.00 uur zijn de meeste vallende sterren te zien.
Als het helder is kan je ze goed zien als glinsterende puntjes in het donker, maar we zien maar één van die sterren alleen overdag. Dat is de zon. Heel groot en heel dichtbij. Toch is de zon maar een klein sterretje vergeleken met de andere sterren in het heelal.
Om de Perseïden te spotten, moet je richting het noordoosten kijken en de beste periode is tussen 2:30 en 4:30 uur. We hebben hier nog veel meer tips voor je op een rijtje gezet om optimaal naar de vallende sterren te kunnen kijken!
Satelliet(en)
Satellieten zijn op een heldere nacht vaak te zien als een bewegend “sterretje”, een puntje met de helderheid van een ster. Ze bewegen langzaam (veel langzamer dan meteoren) en zijn vaak minutenlang te volgen.
Dan is het komende nacht het moment om te kijken. Tussen 03.00 en 04.00 bereikt de meteorenzwerm Perseïden namelijk zijn hoogtepunt. In dat uur zijn er zo'n tien vallende sterren te zien. Ieder jaar bereikt de meteorenzwerm op hetzelfde moment het hoogtepunt.
Elk type ster in het universum kan in botsing komen. Als ze nog 'levend' zijn, waarmee bedoeld wordt dat er nog kernfusie in plaats vind, maar ook als ze 'dood' zijn, betekenend dat kernfusie is stilgevallen.
Een meteoor is hetzelfde als een vallende ster, dat wil zeggen een lichtverschijnsel aan de hemel. Een meteoriet is daarentegen tastbaar: het is een steen die uit de lucht is komen vallen. De twee verschijnselen hebben natuurlijk wel alles met elkaar te maken.
Kleine meteorieten smelten vaak helemaal weg voor ze de grond raken; alleen grotere overleven de helletocht. Hun kleur is meestal zwart of donkerbruin. IJzermeteorieten zijn vaak glanzend en hebben vaak gladde kuiltjes die lijken op duimafdrukken in klei. Steenmeteorieten zijn matter en ook een beetje ruw.
Vanavond is een mooie, nauwe samenstand zichtbaar van de maan en de planeet Jupiter, op kleine afstand boven de maan. Rond 21.45 uur staan de twee hemellichamen vrij hoog boven de zuidelijke horizon. Vandaag het maximum van de Tauriden, een meteorenzwerm met het vluchtpunt in het sterrenbeeld Stier.
De diameter van sterren kent een nog grotere variatie dan de massa. Zo hebben de kleinste hoofdreekssterren een diameter ongeveer gelijk aan die van Jupiter (143.000 km), terwijl de grootste diameters van sterren miljarden kilometers kunnen bedragen, zoals bij de zogeheten rode hyperreuzen.
Sterren bewegen natuurlijk niet alleen naar ons toe of van ons af, maar ook zijwaarts. Die beweging is dus te 'zien' aan de hemel (door iedere paar jaar nauwkeurige positiemetingen te doen met telescopen) en deze beweging wordt de eigenbeweging van de sterren genoemd.
Hemellichamen zoals sterren ondervinden hetzelfde effect. Zelf fonkelen zij niet, maar doordat ze door de dampkring schijnen wordt hun licht enigszins afgebogen en gebroken (zoals in een prisma), waardoor de ster licht lijkt te trillen of voortdurend van kleur te veranderen.
Sirius denk ik. De kleuren komen door de atmosfeer.
Planetoïde kan ons volgend jaar al treffen
Op 6 mei 2022 om 8.36 uur kan de hel losbarsten. Planetoïde 2009 JF1 is een van de vijf gigantische ruimtestenen die astronomen nauwlettend in de gaten houden. Zou daar ni zo zeer met lachen. Er is nu al een zonnestorm die de aarde bereikt.
Vijf tips om vallende sterren met succes te spotten
Zoek een donkere plek, zonder lantarenpalen of ander kunstlicht in de buurt. Dus buiten de stad en buiten de bebouwde kom. Kies een open plek, bijvoorbeeld een uitgestrekte weide. Zodat bomen of gebouwen je zicht niet belemmeren.