Als er meer schulden in de erfenis zitten dan bezittingen (baten), is er sprake van een negatieve nalatenschap. U erft dan schuld. Wilt u dit voorkomen, dan kunt u de erfenis beneficiair aanvaarden. U accepteert dan de erfenis alleen als deze positief is.
Alle verplichtingen die bestaan op het moment van overlijden zullen door de erfgenamen moeten worden voldaan, als zij zuiver aanvaarden. Het gaat hier onder andere over belastingschulden, schadeclaims, leningen die moeten worden terugbetaald en bijvoorbeeld openstaande energienota's.
Je aanvaardt de erfenis onder voorwaarde van boedelbeschrijving: dit is aangeraden wanneer je twijfelt of er veel schulden zijn. Een notaris maakt een inventaris van alle eigendom en van alle schulden van de overledene.
U bent niet aansprakelijk voor de schulden van uw broer bij zijn overlijden, behalve wanneer u erfgenaam bent en u de erfenis en schulden aanvaardt. Als u de erfenis niet aanvaardt, hebt u niets met de schulden van doen. U kunt het huis niet kwijt raken door schulden van uw broer.
Na het zuiver aanvaarden van de erfenis heeft u recht op alle bezittingen van de overledene. Maar u bent ook aansprakelijk voor alle schulden. Zelfs als die schulden bij elkaar meer bedragen dan de bezittingen (negatieve nalatenschap). U moet dan met uw eigen vermogen de overgebleven schulden betalen.
Voorwaarden kwijtschelding schuld
Om (gedeeltelijke) kwijtschelding van uw schuld te krijgen, moet u aan bepaalde voorwaarden voldoen. Uw inkomen was bijvoorbeeld minimaal 3 jaar niet hoger dan 90% of 95% van de bijstandsnorm. Het UWV heeft een overzicht met voorwaarden voor kwijtschelding van uw schuld.
Er is één nadeel aan beneficiair aanvaarden en dat is dat de nalatenschap eerst moet worden vereffend voordat hij wordt verdeeld. Het grote voordeel is natuurlijk dat u geen enkel risico loopt om met schulden te blijven zitten.
Als er geen testament is, regelen de erfgenamen samen de erfenis. Zij kunnen dit ook door 1 of meer personen laten doen met een boedelvolmacht. Dit is een verklaring waarin staat wat de gekozen persoon namens de erfgenamen mag doen. Deze persoon kan een erfgenaam zijn, maar dat hoeft niet.
De kinderen hebben een bijzondere positie in het erfrecht. Ook als de ouder in zijn of haar testament heeft vastgelegd dat je onterfd wordt, mag je een deel van de erfenis opeisen. Dit deel heet de legitieme portie en bestaat alleen uit geld, nooit uit spullen van de overledene.
Het verwerpen van een erfenis gaat via de rechtbank. Je moet hiervoor een schriftelijke verklaring afleggen bij de rechtbank. Dat kost ongeveer 134 euro (2022).
Hoe lang rouwverwerking duurt is door de verschillende factoren moeilijk te zeggen. Uit Amerikaans onderzoek is gebleken dat mensen na drie maanden na het overlijden van hun partner, pas de ergste fase van rouw doormaken. Na gemiddeld ruim een jaar beginnen partners zich vaak weer beter te voelen.
"Als je een nalatenschap zuiver aanvaardt, is het goed om te realiseren dat je ook aansprakelijk bent voor de schulden en dat als de schulden hoger zijn dan de bezittingen je met je privévermogen daarvoor aansprakelijk bent. Je aanvaardt een nalatenschap zuiver als je je zonder voorbehoud gedraagt als erfgenaam.
Als er geen erfgenamen bekend zijn komt de erfenis terecht bij het Rijksvastgoedbedrijf van de overheid. Zij gaan onderzoeken of de erfenis kan worden afgewikkeld. Als er geen erfgenomen worden gevonden gaat de erfenis naar de consignatiekas. Rechthebbenden kunnen binnen 20 jaar aanspraak maken op de erfenis.
Indien er schulden zijn, hoeft u deze enkel te betalen met de erfenis zelf. Wanneer de schulden groter blijken te zijn dan de erfenis, zal u dus niet persoonlijk instaan voor de verdere aflossing van de schulden.
Degene die de opdracht geeft voor de uitvaart is verantwoordelijk voor de betaling. Als er genoeg geld in de nalatenschap is, kan de rekening daarvan worden betaald.
Wanneer iemand overlijdt, zijn de erfgenamen verantwoordelijk voor het leeghalen van het huis en de bijkomende kosten. Wanneer er geen sprake is van een testament, staat in de wet beschreven dat alleen de echtgenoot, geregistreerd partner en bloedverwanten erven.
U kunt uw kind echter nooit voor 100% onterven. Dit komt omdat een kind altijd aanspraak kan maken op de legitieme portie. Dat is de helft van het deel waar uw kind normaal gesproken ontvangt. Een testament heeft geen invloed op de legitieme portie.
Legitieme portie
U kunt uw kind niet helemaal onterven. Uw kind houdt het recht op een deel van uw erfenis. Dit deel heet de legitieme portie. Het is de helft van wat uw kind zou hebben gekregen zonder testament.
Met een 'verklaring van erfrecht' bewijst u wie de erfgenamen zijn. De notaris maakt dit officiële document. Hierin staat of de overleden persoon een testament had en of de erfgenamen de erfenis hebben geaccepteerd.
Wat er met een bankrekening gebeurt na het overlijden van een rekeninghouder? Dat is in principe aan de erfgenaam of erfgenamen. De rekening kan worden geblokkeerd, maar ook worden gewijzigd. Je kunt hem bijvoorbeeld op een andere naam laten zetten.
Indien de overledene alleenstaand was en er niemand in de woning blijft wonen zal de woning ontruimd moeten worden. Vaak zullen de erfgenamen bepaalde zaken die tot de inboedel behoren willen erven. Het kastje van oma, de antieke klok, maar ook sieraden en tafelzilver behoren tot de inboedel.
Aanvaardt u een negatieve nalatenschap zuiver? Dan erft u zonder voorbehoud alle goederen en schulden van de overledene. Als er meer schulden dan baten zijn, moet u de overgebleven schulden uit eigen zak betalen.
Voor beneficiaire aanvaarding betaalt u kosten aan de rechtbank. De rechtbank stuurt u hiervoor een rekening.