Via de lymfevaten komen de kankercellen in de lymfeklieren. Van een uitzaaiing in een lymfeklier merkt u in het begin niets. Het duurt maanden tot jaren voordat de lymfeklier zo groot is dat u deze kunt voelen. U voelt dan een stevig bolletje onder de huid van ongeveer 1 tot 2 centimeter groot.
Dit is de meest voorkomende vorm van het melanoom. In ongeveer 75% van alle gevallen van melanoom betreft het de superficieel spreidende vorm. Zoals de naam al zegt groeit deze vorm eerst in horizontale richting voordat het de diepte in gaat. Dit groeiproces kan maanden tot enkele jaren duren.
Mogelijke klachten bij uitzaaiingen zijn: botpijn, misselijkheid, hoofdpijn, benauwdheid en vermoeidheid. Bij uitzaaiingen zijn er behandelingen mogelijk die uw leven verlengen en klachten verminderen, bijvoorbeeld bestraling tegen pijn.
Symptomen melanoom
Een melanoom is in eerste instantie vaak te herkennen aan veranderingen in een moedervlek. U moet alert zijn wanneer een moedervlek jeukt of bloedt, dikker of groter wordt, van kleur of van vorm verandert of wanneer er een zweertje of korstje ontstaat op de moedervlek.
Nog niet zo lang geleden waren de vooruitzichten van mensen met een uitgezaaide melanoom slecht: gemiddeld leefde iemand nog 7 maanden. Onderzoekers hebben ontdekt dat ze met immunotherapie patiënten veel beter kunnen behandelen. En de overlevingskansen kunnen verbeteren.
Wat is de overleving van melanoom? Gemiddeld zijn 10 jaar na de diagnose nog 90 van de 100 mensen in leven. Let op: dit zijn gemiddelde cijfers voor alle mensen met deze soort kanker. Jouw vooruitzichten kunnen anders zijn dan het gemiddelde.
Een melanoom ontstaat meestal in de pigmentcellen van de opperhuid. Dat kan op alle leeftijden gebeuren. Melanomen kunnen overal op de huid voorkomen, maar zij ontstaan het vaakst op delen van de huid die aan zonlicht worden blootgesteld. Bij vrouwen komen melanomen vaker voor op de benen; bij mannen vooral op de rug.
De kans op uitzaaiingen hangt onder andere af van de dikte van het melanoom en of er zweervorming is. Je wordt onderzocht op uitzaaiingen: Als het melanoom dikker is dan 0.8 millimeter, of als de tumor dunner is dan 0.8 millimeter, maar zweervorming heeft. Je kunt dan een schildwachtklierprocedure krijgen.
Een melanoom kan via de bloedvaten uitzaaien naar organen. Bijvoorbeeld in de longen, lever, hersenen of een andere plek op uw huid.
Uitzaaiingen kunnen al bij de eerste diagnose aanwezig zijn, maar ook pas jaren later ontstaan. Als kankercellen losraken van de tumor, worden ze via het bloed of lymfebanen, of via beide, naar andere organen verspreid.
Kanker gaat niet altijd gepaard met pijn. In de beginfase van de ziekte heeft ongeveer 30% van de patiënten pijn, in een later stadium gemiddeld 60-80% van de patiënten. De meeste pijn ontstaat als er sprake is van uitzaaiingen. Naast lichamelijke oorzaken spelen ook emoties een rol bij de beleving van pijn.
Nee, kanker opsporen met alleen een bloedafname, zonder te zoeken naar een specifieke kanker, kan niet. Als een arts een bepaalde kanker vermoedt, kan hij in een aantal gevallen wel (proberen) die op te sporen in het bloed. Meestal volstaat een bloedonderzoek echter niet.
Het voelt ruw aan. De bult wordt langzaam groter en kan een grote bult worden. Soms doet de bult pijn, maar meestal niet. Het kan er ook uitzien als een kleine wond die langzaam groter wordt.
Bij de vroegdiagnostiek van melanomen inspecteert de huisarts de huidafwijking op kenmerken die op maligniteit kunnen wijzen. Hierbij komen veel kenmerken uit de klinische diagnostiek van AN aan bod, die men echter anders moet wegen: Asymmetrie: grilligheid van vorm pleit voor een melanoom.
Een melanoom kan ontstaan uit een bestaande moedervlek of plotseling uit pigmentcellen in een voorheen 'gave' huid. Een melanoom komt steeds vaker voor, vooral bij mensen met een blanke huid. In Nederland worden per jaar bijna 3000 nieuwe melanomen (ongeveer 10% van alle gevallen van huidkanker) ontdekt.
Voor patiënten met uitgezaaide kanker kan leven en dood dicht bij elkaar liggen. Er is soms een kans op genezing en soms een mogelijkheid om met (innovatieve) behandeling nog vele jaren te leven. Maar als een behandeling niet aanslaat kan het ook snel aflopen.
Stadium 3: er zijn uitzaaiingen naar de lymfeklieren, of. er zijn uitzaaiingen op de huid rondom de oorspronkelijke tumor (satelliet uitzaaiingen), of er zijn uitzaaiingen in of onder de huid tussen de oorspronkelijke tumor en de nabijgelegen lymfeklieren (in-transit uitzaaiingen).
Een melanoom is een agressieve vorm van huidkanker. Het kan overal op de huid voorkomen. Een melanoom is een vorm van huidkanker die ontstaat als pigmentcellen zich ongecontroleerd gaan delen. Dit gebeurt aan de oppervlakte van de huid, in een bestaande moedervlek of in de 'gave' huid.
ABCDE-regel voor melanoom
Border/rand: de vlek of moedervlek heeft een onregelmatige grillige rand. Color/kleur: de vlek of moedervlek verandert van kleur of heeft verschillende kleuren. Diameter: de vlek of moedervlek is groter dan 5 millimeter. Evolving/evolutie: de vlek of moedervlek jeukt, bloedt of verandert.
Voor de puberteit komt het melanoom uiterst zelden voor. Daarna kan het op elke leeftijd ontstaan, maar meestal bij mensen die tussen de 30 en 60 jaar oud zijn. Het aantal patiënten met een melanoom is de laatste vijftien jaar sterk toegenomen, mogelijk vanwege een toegenomen blootstelling aan ultraviolette straling.
Hoewel kwaadaardige melanomen over het algemeen meer voorkomen bij oudere mensen (in 2019 was in België de gemiddelde leeftijd bij diagnose bij vrouwen 58 jaar, bij mannen 62 jaar), is maligne melanoom bij vrouwen tussen 15 en 29 jaar de meest voorkomende kwaadaardige tumor.
Bij melanomen dunner dan 0.8 mm zijn extra controles niet nodig. De kans is groot dat de ziekte niet meer terugkomt. Er is geen bewijs dat regelmatige controles verschil maken. Wel is het verstandig zelf je huid en lymfeklieren in de gaten te houden.
Voordat zo'n uitzaaiing zichtbaar wordt moeten er enkele jaren verstrijken. Na vijf (of soms tien jaar) tumorvrij te zijn, gaat men ervan uit dat er geen uitzaaiingen waren. In feite was iemand dus al genezen op het moment dat de behandeling was gestopt. Het kan ook dat de kanker 'terugkomt'.
Een MRI-scan maakt een serie foto's van het lichaam of een deel ervan. Hiermee kan de arts een beter beeld krijgen van de uitzaaiing en de weefsels eromheen.