Een levensfase vol contrasten en met een eigen tempo. U zult merken dat een stervensproces zowel moeilijke als mooie momenten met zich meebrengt: momenten van verdriet, angst, machteloosheid, boosheid, maar ook van dankbaarheid, liefde, opoffering, humor en hoop.
Meestal sterven mensen rustig. In gemiddeld twee tot drie dagen nemen hun krachten af, worden ze suffer en slapen ze meer, tot de slaap overgaat in de dood. Maar helaas gaat het niet altijd zo. Patiënten met kanker bijvoorbeeld hebben vaak pijn.
Onrust en verwardheid
Het kan zijn dat de stervende onrustig en verward wordt. Dat wordt een delier genoemd. Vaak maakt de stervende kleine (hand)bewegingen, alsof hij/zij iets wil plukken of aanwijzen.
Een stervende heeft meestal weinig of geen behoefte meer aan eten en drinken. Hij of zij kan snel vermageren. De wangen vallen in, de neus wordt spits en de ogen komen dieper in hun kassen te liggen. Dit is natuurlijk en hoort bij het sterven.
Omdat het bloed zich meer en meer terugtrekt naar de borst- en buikholte, kunnen handen, armen, voeten, benen en neus koud aanvoelen. Op de benen kunnen paarsblauwe vlekken ontstaan. De gelaatskleur wordt grauw en bij de laatste ademtocht trekt de kleur helemaal uit het gezicht weg ('doods - bleek').
Wanneer het hart de handdoek in de ring gooit en men technisch wordt doodverklaard, kan de overleden persoon een volledig begrip van de situatie hebben en zelfs mogelijk aanwezige toeschouwers horen.
Uiteindelijk houden alle lichaamsfuncties ermee op: de ademhaling komt tot stilstand, het hart stopt met kloppen, het bloed stroomt niet langer en geleidelijk aan dooft de hersenactiviteit. Na de laatste ademhaling trekt de kleur helemaal weg uit het gezicht, de gestorvene wordt 'doodsbleek'.
Symbolische tekenen: Soms ervaren mensen symbolische tekenen van overledenen, zoals het plotseling verschijnen van veertjes, muntjes, vlinders of bepaalde nummerreeksen. Deze tekens kunnen vaak verschijnen op momenten dat mensen het nodig hebben of op speciale datums die belangrijk waren voor de overledene.
Als een stervensproces begint, betekent het niet dat een geliefde binnen een uur of dezelfde dag zal overlijden. Gemiddeld duur een stervensproces 72 uur. Het is goed dat je daar als naaste op voorbereid bent.
Al spoedig na overlijden treden mede door uitdroging de verschillende verschijnselen op zoals: Lippen worden rimpelig (door uitdroging), oogbollen worden dof (doordat geen traanvocht meer wordt gemaakt en knipperen achterwege blijft), haar lijkt door te groeien (in de eerste instantie doordat haar door rigor mortis bij ...
Geruststelling omvat vaak plannen om angsten voor pijn, lijden en eenzaamheid te verlichten. Patiënten verlangen er ook naar om aangeraakt te worden, zowel fysiek als emotioneel — misschien om eraan herinnerd te worden dat ze nog leven, misschien omdat familie en vrienden zich vaak distantiëren naarmate een ziekte richting de dood vordert.
Het is wel onduidelijk of stervende patiënten nog kunnen begrijpen wat ze horen. Vele mensen verliezen in de laatste uren voor hun dood het bewustzijn, waarbij ze dus niet meer kunnen reageren op de woorden van de geliefden aan hun sterfbed. Maar intuïtief voelen vele mensen aan dat de stervende hen toch nog kan horen.
Hoe lang blijft de ziel bij het lichaam? Sommige culturen denken dat geesten op aarde kunnen blijven om te waken over hun geliefden of om onafgemaakte zaken af te handelen. Hoe lang een geest op aarde blijft, kan een paar dagen tot meerdere jaren zijn. Dit is per cultuur verschillend.
Doet een crematie pijn? Nee, een crematie is een pijnloos proces. Het lichaam wordt gecremeerd nadat het leven is beëindigd, dus de overledene ondervindt geen pijn of ongemak.
Daardoor blijft de focus vaak liggen op het eten en drinken. Je kunt je als zorgverlener of mantelzorger schuldig voelen als iemand dat niet meer wil. En door het er meer over te hebben, kunnen we leren begrijpen dat dat schuldgevoel niet nodig is. Versterven is niet pijnlijk, maar een natuurlijk proces.
Iedereen kan de aanwezigheid van overleden mensen waarnemen maar niet iedereen heeft een gave. Ik zie het als mijn taak om mensen bewust te maken dat de dood slechts een doorgang is naar een andere dimensie. Wanneer iemand sterft, verlaat de ziel het lichaam en wordt die pure energie.
Velen geloven dat een belangrijk teken dat een overleden geliefde contact met je opneemt of je een bericht stuurt, via dromen is . Sommigen voeren gesprekken, krijgen begeleiding of delen gewoon momenten van liefde en troost. Zulke dromen kunnen zo echt en levensecht zijn dat ze als teken worden opgevat.
Het hiernamaals is een voorgestelde plaats of bestaanssfeer van een leven na de dood, meestal een eeuwig leven. Dit kan de hemel zijn, maar wordt afhankelijk van de cultuur ook anders benoemd en uitgebeeld.
Tijdens leven is er een constante aan en afvoer van vocht naar en van het oog. Bij een overledene is geen sprake meer van aanvoer.Via de natuurlijke weg heeft dus alleen maar afvoer plaats.Deze afvoer zorgt ervoor dat een oog “inzakt”.
de strijd om leven en dood, vooral tegen de dood.
MAAR ik wil verder denken dan een reden om medicatie te geven en erkennen dat de snelle hartslag komt doordat de persoon stervende is. Hun lichaam probeert door te gaan, zelfs terwijl het wordt afgesloten . De verdediging van het lichaam doet er alles aan om het lichaam te laten functioneren DAT is de reden dat er een snelle hartslag is.
Veel mensen in rouw hebben ervaring met knipperende lichten, muziekjes die opeens gaan spelen, een bepaald nummer dat je hoort op de radio, nét als je hem aanzet, een geur in huis. Enfin, er zijn allerlei tekens waarmee jouw overleden dierbare misschien laat merken dat hij nog bij je is!
Meestal zijn de ogen halfopen en hebben ze een doffe en waterige uitstraling. Dit wordt veroorzaakt doordat de stervende niet in staat is om de ogen volledig te sluiten. Het resultaat is een starende blik die vaak wordt geassocieerd met het naderende einde van het leven.
Het is volgens de rouwtherapeute belangrijk dat nabestaanden niet het idee krijgen dat ze écht met de overledene in gesprek zijn. “Ze weten goed dat ze praten tegen een foto of video-fragment, en dat de stem van iemand anders is. Ze zullen daarom enkel dingen uit de sessie halen die voor hen helend werken.”