De stoma bestaat uit slijmvlies. Dat voelt vochtig, net als het slijmvlies in je mond. De stoma zelf is gevoelloos, het bevat geen zenuwuiteinden. Een stoma is geen ziekte maar een aanpassing in je lichaam.
In de beginfase is het stoma gevoelig en kwetsbaar. Het stoma bloed snel en kan relatief makkelijk infecteren. Omdat er nog geen goede barrière is, kunnen de bacteriën makkelijk het lichaam binnendringen en een infectie veroorzaken. Uw huid rondom het stoma kleurt dan rood, de stomp wordt warm, dik en pijnlijk.
De ontlasting verlaat het lichaam dan via een opening in de buik en wordt opgevangen in speciaal opvangmateriaal. Omdat de stoma geen kringspier heeft, kunt u geen ontlasting en winden tegenhouden.
Een darmstoma kan bij een totale vernauwing geen ontlasting meer produceren. U kunt daarbij klachten krijgen als een opgezette buik en misselijkheid, soms met braken. Bij een gehele vernauwing van uw urinestoma stopt de urineproductie en krijgt u pijn in uw flanken.
Seks is niet het eerste waar je aan denkt als je net een stoma hebt gekregen. Door de operatie kan de zin in seks verdwijnen. Toch hoeft een stoma geen belemmering te zijn voor een prettig seksleven.
Veel mensen ontwikkelen een soort zesde zintuig voor de verzorging van het stoma. U kunt midden in de nacht wakker worden en voeen dat uw zakje moet worden verwisseld of geleegd. Ondersteun uw lichaam met kussens en probeer eens een kussen tussen uw benen of onder uw rug.
Tot wel bijna 50 procent van de mensen die een stoma hebben, ervaart achteruitgang in kwaliteit van leven. Bij mensen die al langer dan 11 jaar een stoma hebben, is het aantal mensen dat hierdoor een mindere kwaliteit van leven ervaart gedaald tot 20 procent.
De stoma heeft geen zenuwuiteinden, hierdoor is deze gevoelloos. In de stoma bevinden zich veel kleine bloedvaatjes waardoor de stoma iets kan bloeden bij aanraking. Omdat de stoma geen sluitspier heeft, kan er op elk moment ontlasting, urine of gasvorming komen.
Naast bevuilde kleding of beddengoed, kan de stomaproductie op de huid huidirritatie veroorzaken. Er is al sprake van lekkage als er ontlasting of urine tussen de huidplaat en de huid komt. Dit kan een jeukend tot branderig gevoel geven.
Aantal mensen met een stoma
Ongeveer 38.000 mensen in Nederland hebben een colo-, ileo of urostoma. Elk jaar stijgt het aantal mensen dat een stoma krijgt. Geschat wordt dat er in Nederland circa 7.000 nieuwe stomadragers per jaar bijkomen.
Douchen en baden
' Die vraag wordt vaak gesteld. Het antwoord is 'ja', maar u moet rekening houden met het volgende: Als u zonder stomamateriaal gaat douchen, kan er ontlasting of urine uit de stoma komen. U kunt ook mét stomamateriaal douchen en het materiaal daarna afdrogen of verwisselen.
De operatie duurt ongeveer 30-90 minuten. Nadat u onder narcose bent, start de chirurg met het opheffen van de colostoma. Als dat mogelijk is, zal de operatie laparoscopisch plaatsvinden en hoeft de buik niet geopend te worden. Soms is het nodig dat de buik geopend moet worden.
In principe mag u alles doen met uw stoma. Bij tillen moet u er alleen wel op letten dat u niet te zwaar tilt; we adviseren een gewicht van gemiddeld 5 tot maximaal 15 kilo. Hoeveel u mag tillen is onder ander afhankelijk van uw conditie en eventuele andere gezondheidsproblemen.
Complicaties bij een stoma
Een breuk rond de stoma (parastomale hernia). Een uitstulping van de stoma (prolaps). Het zwart worden van de stoma door een verminderde doorbloeding (necrose). Stuwing van de stoma.
Wanneer uw herstel goed verloopt, kunt u met ontslag. Als alles goed gaat, kunt u op de vijfde dag na de operatie het ziekenhuis verlaten. Dit verschilt per patiënt en is afhankelijk van het herstel en het type operatie; bij een “kijkoperatie” is het herstel meestal sneller dan bij een “open” operatie.
De gemiddelde leeftijd van de stomadragers is 62 jaar (resultaten niet in tabel); 55% van de stomadragers is jonger dan 65 jaar.
Een stoma kan blijvend of tijdelijk zijn. Dit is met name afhankelijk van de reden waarom je een stoma krijgt. Als je kringspier (anus) niet meer goed functioneert, dan is een blijvend stoma de oplossing. Een tijdelijk stoma kan later opgeheven worden.
Verzorging stoma
Een stoma met een eendelig opvangsysteem dient één keer per dag helemaal vervangen te worden. Bij een stoma met een tweedelig opvangsysteem moet de huidplak 2 à 3 keer per week vervangen worden. Ook dient het zakje dan vervangen te worden.
Je kunt gewoon gaan zwemmen, ook in de zee. Alle huidplaten zijn waterbestendig en zijn soms zelfs na het eerste uur zwemmen niet of moeilijker te verwijderen. Zorg er wel voor dat de stoma goed is afgesloten, zodat er geen zand of water bij kan komen. Hiermee voorkom je infecties.
Er zijn ongeveer 38.000 mensen met een stoma in Nederland. Jaarlijks komen daar ongeveer 7.000 bij. Verrweg de meeste mensen hebben een colostoma, daarna komt de ileostoma het meest voor.
Een stoma is een kunstmatige uitgang voor ontlasting en/of urine. Het is een opening van de darm in de huid voorop de buik. Een stoma moet worden aangelegd wanneer de ontlasting en/of urine het lichaam niet langs de natuurlijke weg kan verlaten. Ook kan het nodig zijn om na een darmoperatie de darm rust te geven.
In principe kunt u met een stoma gewoon zwanger worden. Heeft u colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn, en bevindt de aandoening zich in een actieve fase, dan zal uw arts u een zwangerschap afraden. Dat geldt ook in de eerste één à twee jaar na de stomaoperatie, omdat uw lichaam dan nog tot rust moet komen.
Een stoma is meestal vochtig en rozerood en steekt een stukje boven uw buik uit.