Wanneer raak je sneller overprikkeld? Dit kan verschillende oorzaken hebben. Bijvoorbeeld doordat jouw brein de prikkels die je binnenkrijgt niet goed filtert, waardoor je te veel prikkels binnen krijgt. Een andere oorzaak is dat je brein geen onderscheid maakt tussen hoofd- en bijzaken.
Hoogsensitiviteit is een karaktereigenschap
Madelon: 'Mensen die hoogsensitief zijn hebben een zenuwstelsel dat gevoeliger is voor prikkels. Het kost simpelweg meer tijd en energie om deze prikkels, zoals bijvoorbeeld geluid en drukte, te verwerken. Hierdoor raak je sneller uitgeput.
Ontstaan prikkelbaarheid
Iemand kan slecht geslapen hebben of een moment van stress hebben beleefd. Wanneer iemand langere tijd prikkelbaar is, kan het een symptoom zijn van een dieper liggende aandoening als stress of het hebben van een angststoornis.
Mensen met overprikkeling hebben vaak last van hoofdpijn, vermoeidheid, stress, verminderde concentratie, slaapproblemen, onrust, en het overlopen van emoties. Bij sommige mensen leidt dit tot tijdelijke uitvalsverschijnselen, koorts, overgeven of een epileptische aanval.
Carbamazepine kalmeert overprikkelde zenuwen in de hersenen. Vermindert verder dorst en hoeveel u moet plassen.
De mentale gevolgen van overprikkeling bij HSP verschilt per persoon. Sommige kunnen zich niet meer concentreren.Anderen worden emotioneler, voelen zich onmachtig of krijgen een korter lontje.Anderen zeggen vooral heel moe te worden.
Welke behandelingen zijn er? Er zijn nog nauwelijks vastgestelde behandelingen voor overprikkeling. Behandeling kan zich wel bijvoorbeeld richten op: goede uitleg over prikkels, prikkelverwerking, hersenletsel aan de persoon met hersenletsel en de naasten, zodat ook uitleg naar de omgeving makkelijker wordt.
Gevoelig zijn voor overprikkeling komt voor bij sommige stoornissen, zoals een angststoornis, depressie en autisme. Maar iemand hoeft geen psychische stoornis te hebben om er gevoeliger voor te zijn. Zo komen bij mensen die hoogsensitief of hoogbegaafd zijn prikkels intenser binnen.
Een zogenaamde HSP (Highly Sensitive Person of hoogsensitief persoon) is iemand die gevoeliger is voor indrukken en prikkels dan gemiddeld. Hij of zij neemt subtielere nuances waar in de lichaamstaal en stemmingen van anderen en is gevoeliger voor licht, geuren en geluiden.
Wanneer je brein de prikkels niet meer kan verwerken, spreken we van overprikkeling. De een heeft hier sneller last van dan de ander. Je kunt bijvoorbeeld extra gevoelig worden voor prikkels als je overspannen bent, een burn-out hebt of gediagnosticeerd bent met autisme of adhd.
Symptomen overprikkeling bij ADHD
Dit zijn veel voorkomende symptomen van overprikkeling bij ADHD: Geïrriteerd reageren - Snauwen of onaardig reageren. Gevoel van rusteloosheid - Je kunt moeilijk stilzitten en voelt je opgejaagd. Drukkend gevoel in je hoofd - Je kunt ook hoofdpijn en oorsuizen ervaren.
Er worden doorgaans twee soorten medicijnen gebruikt om sensorische overstimulatie te behandelen: gabapentine en/of benzodiazepinen, met name clonazepam .
De meest bekende en voorgeschreven kalmeringsmiddelen vallen in de categorie benzodiazepinen, zoals bijvoorbeeld valium (diazepam), alprazolam (xanax), lorazepam en oxazepam. Deze medicatie wordt ook regelmatig gebruikt om angst, paniekaanvallen en slaapproblemen aan te pakken.
Er is geen evidence based therapie voor overprikkeling. Sommigen hebben (deels) baat bij intensieve (functionele -) neurorevalidatie of neurovisuele therapie bij neuro-optometristen. Voor hen die er geen baat bij hebben zijn wij de patiëntenbelangenorganisatie die dit probleem bekend en erkend wil krijgen.
Ongeveer 1 op de 5 mensen is een hoogsensitief persoon (HSP). HSP herkennen zich vaak in deze HSP kenmerken en staan (onbewust) extra open voor prikkels, zoals van mensen, maar ook van geluiden of van andere energieën.