Wat is een sociale media verslaving? Verslaving aan social media houdt in dat je continu de drang voelt om je accounts te checken. Je besteedt uren per dag aan het gebruik ervan en bent bang om iets te missen. Je bent obsessief bezig om alles te volgen en je leven speelt zich vrijwel alleen via je smartphone af.
De gevolgen van een social media-verslaving
De gevolgen hiervan kunnen leiden tot problemen op je werk of school, slaaptekort, concentratieproblemen, het verliezen van sociale contacten en het verwaarlozen van je dagelijkse werkzaamheden.
Social media gebruik afgelopen jaar gegroeid
We gebruiken meer platforms en spenderen er meer tijd: gemiddeld 107 minuten per dag. Vooral in de leeftijdsgroep 20 tot 39 jaar is men dagelijks meer minuten actief op social media. Deze groep brengt gemiddeld 138 minuten per dag door op social media.
Instagram is het afgelopen jaar gegroeid met maar liefst 830.000 gebruikers. Dit is een percentage van 20. Net als vorig jaar zijn jongeren tussen de 15 en 19 jaar de grootste groep Instagramgebruikers.
Het gebruik van sociale media is vooral populair onder jongeren, maar de laatste jaren maken ook steeds meer ouderen er gebruik van (CBS, 2017). Beide groepen gebruiken het met name om tekstberichten uit te wisselen, bijvoorbeeld via WhatsApp. In 2017 deden 8 op de 10 personen van 12 jaar of ouder dit wel eens.
Internetverslaving is de meest voorkomende verslaving onder jongeren. Onder internetverslaving vallen verschillende soorten verslavingen, zoals gameverslaving, social media verslaving, chatverslaving en pornoverslaving. Iedereen gebruikt internet.
Sociale media zijn meesters in variabele beloningen, want je weet nooit of er meldingen voor je klaar staan. En dat maakt het zo verleidelijk om foto's te delen en updates te plaatsen.
Wetenschappelijk is het bestaan van een sociale media verslaving nog niet bewezen. Officieel is het dus ook nog geen verslaving. Echter in de praktijk zien we steeds vaker dat mensen in de problemen komen doordat ze te veel en te vaak sociale media gebruiken.
Jongeren die hoog scoren op problematisch socialemediagebruik hebben meer last van concentratieverlies en impulsiviteit. Dit blijkt uit onderzoek van de Universiteit Utrecht. Er is zelfs een verband gelegd tussen obsessief gebruik van sociale media en ADHD-kenmerken.
Bij de verslavingszorg melden zich nauwelijks mensen met internetverslaving aan. In 2015 ging het om 537 mensen die zich hadden aangemeld voor problemen met internetgamen (1). De groep problematische internetgebruikers wordt geschat op enkele procenten van de groep internetgebruikers (2).
Mensen met een social media-verslaving voelen dwang om social media overmatig te gebruiken en hebben alleen aandacht voor statusupdates of het bekijken van andermans online profiel. Een studie aan de universiteit van Chicago zegt dat deze verslaving sterker is dan alcohol en sigaretten.
Kan ik zien wie mijn Instagram heeft bekeken? Het eerlijke antwoord is: nee. Het is onmogelijk om je profielbezoeken op Instagram te zien. De app houdt je bezoekersaantallen niet bij.
Je kunt sociale media inzetten om meer naamsbekendheid, verkeer naar je website, fans en volgers te creëren. Door sociale media te gebruiken heb je de mogelijkheid om een dialoog aan te gaan met je doelgroep en weet je wat er leeft bij jouw publiek.
Uiteraard kennen we de grootste spelers op het gebied van social media: Facebook, Instagram, LinkedIn, Twitter, Snapchat, YouTube en Pinterest. Ieder platform is uniek op zijn eigen manier, en dat biedt dus kansen voor ieder type bedrijf dat gebruik wil maken van social media als marketingmiddel.
Dat 50 tot 70 procent van de cliënten die binnen een jaar na behandeling in de verslavingszorg terugvalt in gebruik, zegt vooral iets over het chronische karakter van verslaving.
Omgevingsfactoren; ook de omgeving en jeugd van een persoon speelt mee in de kans om een verslaving te ontwikkelen. Ook ingrijpende gebeurtenissen en stress kunnen een oorzaak zijn. Zo hebben jongeren met psychische problemen een grotere kans om verslaafd te raken.
Bij adolescenten worden de receptoren in de hersenen, die de nicotine ontvangen, sterker gestimuleerd door de nicotine dan bij volwassenen. Dat zorgt voor een groter dopamine- en beloningsniveau waardoor jongeren vaker geneigd zijn om te blijven roken.
Over het algemeen worden de sociale media het meest gebruikt in de Scandinavische landen. In Nederland zijn beide netwerken net iets populairder dan gemiddeld. Hieronder zie je de verschillen in gebruik van Instagram en Facebook per land.
De naam 'social' influencer is gekozen omdat ze kunnen beïnvloeden én hun publiek opbouwen via sociale media. De content die wordt gedeeld is divers: van sfeerfoto's, selfies, video's en memes tot nieuwsberichten en statistieken. Ze hebben veel volgers, soms onder een breed publiek of binnen een bepaalde subgroep.
Al twee jaar op rij is TikTok met ruime afstand het snelst groeiende social media platform. In 2022 ligt het aantal TikTok-gebruikers maar liefst 75% hoger dan een jaar eerder. Naast TikTok maakte ook Instagram een enorme groei door. Van de grote platformen wint Instagram nog het snelst aan populariteit.