Iemand is wilsonbekwaam als hij de informatie van de arts niet (meer) kan begrijpen en afwegen, niet begrijpt wat de gevolgen van zijn besluit zijn en/of geen besluit kan nemen. Wilsbekwaamheid is afhankelijk van de context en de vraag die gesteld wordt.
Wilsonbekwaamheid moet per situatie beoordeeld worden
Beoordeelt een arts dat een cliënt wilsonbekwaam is voor een bepaalde situatie? Dan moet de arts dit aan de cliënt vertellen en in het dossier opnemen.
Wie stelt de onbekwaamheid vast? Afhankelijk van de keuze die gemaakt moet worden, stelt een professional de wilsonbekwaamheid of handelingsonbekwaamheid vast. Bij medische beslissingen is dat een arts of rechter, bij financiële handelingen is dat een notaris of kantonrechter.
De wetgever heeft bepaald dat de wilsbekwaamheid van een cliënt ter zake moet worden beoordeeld door een deskundige zorgverlener. Deze deskundige zorgverlener moet de beoordeling verrichten conform de gangbare richtlijnen(artikel 3 lid 2 Wzd).
Wie bepaalt dan of je naaste wilsonbekwaam is? Huisarts, verpleeghuisarts en andere medisch specialisten zoals een tandarts mogen wilsonbekwaamheid vaststellen als het gaat om de medische behandeling van hun patiënt. Ze mogen niet bepalen of je naaste nog kan beslissen over, bijvoorbeeld, de verkoop van het huis.
Daarvoor hebben het CIZ en de rechter een medische verklaring nodig. Hierover nemen we contact met u op. Een onafhankelijke arts ziet uw familielid en kijkt of (onvrijwillige) opname geschikt kan zijn. Deze arts stelt dan de medische verklaring op.
Wanneer is iemand handelingsonbekwaam? De wet onderscheidt twee groepen van personen die handelingsonbekwaam zijn: minderjarigen, dat is iedereen die jonger is dan 18 jaar; meerderjarigen die onder curatele zijn gesteld.
Als iemand wilsonbekwaam is (geworden), vraagt de arts aan een vertegenwoordiger van de patiënt om beslissingen te nemen. De patiënt kan daar van tevoren iemand voor aanwijzen. Heeft iemand dat niet gedaan, dan is een familielid de wettelijk vertegenwoordiger. Bijvoorbeeld een echtgenoot, een ouder of een kind.
Door dementie raakt iemand op een gegeven moment wilsonbekwaam. Dit betekent dat de persoon met dementie de gevolgen van zijn handelen of beslissingen niet meer goed kan overzien.
Iemand is wilsonbekwaam als hij: de informatie over zijn ziekte of behandeling niet begrijpt; zelf niet kan beslissen; de gevolgen van een beslissing niet begrijpt.
Of de gevolgen van uw beslissingen niet meer kunt overzien. Het is verstandig om in een levenstestament het een en ander vast te leggen over wat er gebeurt als u wilsonbekwaam wordt. U kunt bijvoorbeeld iemand een volmacht geven. Dit betekent dat u iemand aanwijst die beslissingen voor u mag nemen.
Je bent niet perse wilsonbekwaam, wanneer je bewust kiest om een advies van de dokter niet op te volgen. Belangrijk is dat je de informatie begrijpt en een overwogen keuze kunt maken. En dat je de gevolgen van je beslissing kunt beoordelen en overzien. Als je een bewuste beslissing kan nemen, ben je wilsbekwaam.
U kunt zelf een levenstestament of volmacht opstellen. Dat heet een onderhandse akte. U loopt dan wel het risico dat de bank dit niet erkent en uw vertrouwenspersoon uw zaken niet kan waarnemen. Laat daarom een levenstestament of volmacht opstellen bij de notaris.
Een notaris zal aan een dergelijke verkoop van de woning zonder de vereiste toestemming zijn medewerking niet verlenen. Als uw echtgenote op het moment van verkoop nog wilsbekwaam is, kan zij rechtsgeldig mee tekenen en kunt u dus gewoon de woning verkopen.
Als de huisarts twijfels heeft of uitgebreider onderzoek nodig is verwijst hij zijn patiënt meestal door naar een specialist bij een geheugenpoli of de afdeling neurologie van een ziekenhuis. De specialist doet neurologisch en neuropsychologisch onderzoek om de diagnose dementie te bevestigen.
De volmacht notaris kosten kunnen variëren van ruim honderd euro tot bijna 500 euro. Dat heeft ook te maken met het honorarium van de notaris en aan alles wat er bij het opstellen van de volmacht komt kijken.
Wanneer iemand 18 jaar of ouder is, is hij meerderjarig. Volgens de wet is hij dan ook handelingsbekwaam. Dat betekent dat hij zelfstandig rechtshandelingen mag verrichten en daar ook verantwoordelijk voor is. Hij mag dingen kopen, een contract afsluiten, geld lenen, trouwen, scheiden etc.
Iemand kan niet meer zelf handelen
Hij of zij is handelingsonbekwaam. De wet kent een oplossing voor deze situaties: de persoon wordt door de rechter onder curatele gesteld; of. over de bezittingen van de persoon wordt door de rechter een beschermingsbewind ingesteld.
Volgens de wet is iedereen die 18 jaar of ouder is (meerderjarigen) in beginsel handelingsbekwaam. Dit houdt in dat zij rechtshandelingen kunnen verrichten. Kinderen tot 18 jaar zijn aldus handelingsonbekwaam.
Opname in de ggz kan nodig zijn wanneer je psychische problemen zodanig groot zijn dat het je leven ontwricht en ambulante behandeling niet effectief genoeg is. Klinische opname kan vrijwillig zijn of gedwongen. Als je zelf de keuze maakt om opgenomen te worden, noemen we dat vrijwillige opname.
Meestal is opname vrijwillig
Wanneer mensen opgenomen worden in een GGZ-instelling of op een PAAZ (psychiatrisch afdeling algemeen ziekenhuis), gebeurt dat meestal vrijwillig. Vrijwillige opname gebeurt met toestemming van de persoon zelf; met de betrokkenen en in overleg met hulpverleners of huisarts.
Mag je schenken aan je kinderen als je al in verpleeghuis zit? Ja, je mag schenken aan je kinderen als je eenmaal bent opgenomen in een verzorgingstehuis.