De ç staat voor de [tsj] zoals in Tsjechië (IPA: tʃ) en de ş voor de [sj] in sjouwen (IPA: ʃ). Een c zonder cedille geeft de klank [dzj] zoals in jeans (IPA: ʤ) aan en de s zonder cedille de sisklank zoals die ook in sissen voorkomt. In het Turkse alfabet nemen ç en ş een eigen plaats in.
Het Nederlands gebruikt de cedille eigenlijk niet, maar er zijn wel een paar woorden in het Nederlands met een cedille: leenwoorden zoals façade en reçu, namen zoals François en plaatsnamen zoals Curaçao. Volgens wordt in het Nederlands alleen in deze gevallen de c in 'ca' of 'co' of 'cu' als een s wordt uitgesproken.
Staat de letter C voor een e, i, y of ae, dan wordt hij in veel westerse talen als /s/ (of /ts/, /tsj/ of als de Engelse /th/) uitgesproken. Voor elke andere letter wordt de c als /k/ uitgesproken. Hierop kunnen uitzonderingen bestaan (zoals het Engelse Celt dat als /Kelt/ wordt uitgesproken).
De Ï wordt in de meeste talen, waaronder het Nederlands, Afrikaans, Catalaans, en Frans, niet gebruikt voor een specifieke klankweergave, maar om aan te geven dat I niet met een voorgaande klinker een diftong vormt, maar met een hiaat alléén uit te spreken is.
In Amerika is Lois het equivalent van pakweg Gerda of Rita hier: een naam voor vijftigers en zestigers. In Nederland is het echter een redelijk frisse naam. De meeste mensen zeggen Loo-is of Loo-wis, maar een redelijk aanzienlijke groep heeft Lois geadopteerd als Nederlandse naam en zegt Loojs.
In het Albanees, Kasjoebisch, Luxemburgs en Tagalog vormt de Ë een afzonderlijke letter van het alfabet, die wordt uitgesproken als ([ǝ]) (schwa), in het Limburgs wordt de Ë ook veel gebruikt en heeft ook de klank van de schwa.
Oregano. Op z'n Italiaans zeg je orégano (klemtoon op -re-). Dat weten we heus wel, maar het is toch fijner als je gewoon oregaano zegt.
Apulië (Italiaans: Puglia) is een regio in Zuidoost-Italië, ten noordwesten van en inclusief de hak van de Laars van Italië, gelegen aan de Adriatische Zee en de Ionische Zee op ongeveer 80 kilometer van de kust van Albanië. Apulië is de meest oostelijke regio van Italië.
Veel Nederlanders hebben al moeite met de uitspraak van het Italiaans, maar 'Nduja stamt ook nog eens van een Italiaans dialect: het Calabrees. 'Nduja spreek je uit als [Nd-oe-sja].
Een cedille (in ç en ş, via Frans cédille uit Spaans cedilla, verkleinwoord van ceta, de letter 'z') is een diakritisch teken dat onder andere in de spelling van het Albanees, het Catalaans, het Frans, het Portugees en het Turks wordt gebruikt. De cedille is een haakje dat onder een medeklinker wordt geplaatst.
Het accent circonflexe, of kortweg de of het circonflexe of circumflex (Latijn: circumflexus, rond, gebogen), is een dakvormig diakritisch teken op een klinker of een medeklinker.
In België komt ook de uitspraak [sal·laa·mie] voor, maar wij gebruiken de algemeen Nederlandse uitspraak.
Deze smeerbare worst uit Calabrië is een varkensworst zonder kunstmatige toevoegingen. De enige ingrediënten zijn gemalen varkensvlees, vet, zout en zongerijpte pepers uit dit gebied. 'Nduja betekent dan ook niets anders dan 'worst'.
Tijdens het droogproces wordt niet alleen de worst pikanter, ook de Calabrische rode pepers krijgen zo de tijd hun eigen identieke pepersmaak aan de het vlees af te geven. `Nduja is als een goede wijn, hoe rijper hoe smakelijker. `Nduja, betekend niets anders dan 'worst'.
Lamborghini (allemaal)
Voor eens en voor altijd: het is géén 'Lambordzjienie', maar Lamborghini met de 'gh' zoals je hem ook uitspreekt als je 'spaghetti' zegt (tenzij jij die ene malloot bent die denkt dat je 'spadzjetti' moet zeggen: jij bent niet meer te redden). Oh, en het is 'Gha-jardo', niet 'Gal-lardo'.
Gnocchi - [Njok-kie] Dit Italiaanse gerecht met zachte aardappelballetjes blijkt vrij ingewikkeld om uit te spreken, want er komen vele verschillende versies voorbij. Njok-kie is de enige juiste uitspraak.
Ciabatta
'Tsjaa-bat-taa' in plaats van 'siee-ja-bat-ta'.
Waarom spreek je jam uit als Sjem? een afleiding is van het werkwoord jam 'fijnpersen' [1719; OED], wrsch. een klankschilderend woord. Jam verving het veel oudere woord → marmelade.
De naam van de stad Göteborg spreek je in het Zweeds dus uit als "Jeuteborje. Deze regel geldt alleen als de G wordt gevolgd door een medeklinker en als de G aan het eind van een woord staat. In andere gevallen wordt de G uitgesproken als in het Engelse "Good".
Hét is de juiste manier om het woord het in schrijftaal een klemtoon te geven. Hèt is een veel voorkomende, maar formeel foute, manier om hetzelfde te doen.
Zo'n streepje op de e heet ook wel een accent aigu. Wil je een streepje naar links (hè), dan heet het een accent grave. Hoef je niet te onthouden maar is toch leuk om te weten.
Het accent aigu (Latijn: acutus, scherp), in de drukkerij kort met kuut aangeduid, is een diakritisch teken in de vorm van een streepje boven een letter dat van linksonder naar rechtsboven wijst.
De Belgische bioscoopexploitant Kinepolis (spreek uit: kiné-po-lis) is in Nederland misschien wat minder bekend, maar ook hier heeft Kinepolis achttien vestigingen. Ze zijn actief in negen landen.