Het eerste ontstaan van cariës verloopt over het algemeen pijnloos. In het glazuur duurt het lang voordat cariës zich uitbreidt, want glazuur is een hard en dicht materiaal. Elke keer als je iets eet of drinkt, zetten bacteriën in de tandplak de suikers en koolhydraten in het voedsel om in zuur.
Wanneer tandplak niet tijdig wordt verwijderd, verkalkt het binnen 24 tot 48 uur en ontstaat er tandsteen. Dit kan verschillende kleuren hebben, maar is meestal geel of bruin. Tandsteen heeft vervelende problemen als gevolg. Het is daarom belangrijk om dit te laten verwijderen door een mondhygiënist.
Het gaatje ontstaat door bacteriën in het tandplak die koolhydraten omzetten in zuren. De zuren tasten vervolgens het tandoppervlak aan. Het cariësproces zal eerst beginnen in het glazuur, voordat het doorgaat in het dentine. De fase waarin het proces zich bevindt is belangrijk voor het herstel van de tand.
De kenmerken van een beginnend gaatje zijn onder andere witte vlekjes, donkere verkleuring, of zwarte puntjes op de tanden. In een vergevorderd stadium van cariës kunnen verschillende soorten pijnklachten worden ervaren. Een voorbeeld is gevoeligheid of pijn tijdens het drinken van iets warms of kouds.
Hoewel er geen echt geneesmiddel is voor tandbederf, zijn er wel behandelmogelijkheden. Het kan zijn dat een tandarts het bedorven deel van de tand eruit moet boren en dit op moet vullen met een vulling.
Tandbederf wordt voor een groot deel beïnvloed door voeding en gebitsverzorging. Suikers, te veel eetmomenten of een slechte mondhygiëne zijn vaak de boosdoeners. Maar ook erfelijkheid heeft invloed op de vatbaarheid van de tanden voor gaatjes. Zowel kinderen als volwassenen kunnen gaatjes krijgen.
Als gaatjes niet of te laat behandeld worden kunnen aangetaste tanden dermate slecht worden dat ze (telkens) afbreken en zelfs op den duur verwijderd moeten worden. Ook is het mogelijk dat de gevoelige zenuwen in de tand afsterven of dat de wortelpunten gaan ontsteken.
We hebben gemiddeld vier tanden of kiezen waar een gaatje in zit. Het onderzoeksbureau TNO houdt in opdracht van Zorginstituut Nederland al meer dan dertig jaar bij hoe het met onze gebitten gesteld is. Bij kinderen gaat het steeds beter. In 2001 had een gemiddelde vijfjarige nog vier gaatjes in zijn melkgebit.
Een gaatje is een donker of juist wit vlekje op de tanden of kiezen. Een beginnend gaatje is in de meeste gevallen pijnloos. Bij vergevorderde cariës kunnen de tanden echter wél gevoelig worden en last geven bij het eten of drinken van hete of koele etenswaren en drankjes.
De meest voorkomende oorzaak van kiespijn zijn gaatjes (cariës). Wanneer een gaatje net ontstaat en dus nog in het beginstadium is komt de pijn alleen voor bij het nuttigen van koud eten of drinken. Wanneer het gaatje zich verder ontwikkeld zal de pijn ook optreden bij het nuttigen van warm eten of drinken.
Cariës kan met het blote oog voor de tandarts waarneembaar zijn. Een beginstadium van ontkalking ziet eruit als een dof wit plekje op het tandglazuur.
Beginnende gaatjes kenmerken zich door verkleuring van tanden of kiezen. Vaak ontstaat er een witte vlek. Op dit punt kun je beginnende gaatjes zelf herstellen. Dit doe je door goed te poetsen met fluoride houdende tandpasta.
De oorzaken van een vieze adem
Wanneer tandplak te lang blijft zitten verandert dit in tandsteen. Het nadeel van tandsteen is dat dit veel bacteriën bevat. Dit veroorzaakt niet alleen een onprettige geur, ook richten deze bacteriën veel schade aan het tandvlees en uiteindelijk het kaakbot aan.
De vorming van tandplak wordt gestimuleerd door zetmeel en suikerrijke voeding. Eet minder suiker en zetmeelrijke producten om de aanmaak van tandplak te verminderen.
Als er eenmaal tandsteen is gevormd, kan dit weggehaald worden door een mondhygiënist, preventieassistent of tandarts. Tandsteen verwijderen kan op twee manieren: met behulp van een haakje – waarbij het tandsteen wordt weggekrabd – of met een apparaat dat ultrasone trillingen geeft.
Als de laag een beetje weg is, heb je een beginnend gaatje. Dit kan je door extra goed te poetsen soms nog wel wegpoetsen. Poets dan wel met een fluoride tandpasta, want die zorgt dat de tanden weer sterker worden. Als de laag helemaal weg is, komt er een bruin plekje.
Bacteriën in tandplak zetten suikers en andere koolhydraten om in zuren. Die zuren tasten het glazuur van je tanden en kiezen aan en veroorzaken zo gaatjes, ook wel cariës genoemd. Tanden en kiezen waar gaatjes in zitten, kunnen gevoelig zijn bij temperatuurwisselingen en het eten of drinken van zoetigheid.
Mensen die vaak gaatjes hebben, kunnen vaker gaan poetsen, maar dat geeft geen zekerheid op een gaatjesvrij gebit. Poetsen met tandpasta die fluoride bevat is het beste wat je kunt doen. Dat vermindert de aantasting van het glazuur en remt de vorming van gaatjes", legt Huysmans uit.
Doet een vulling krijgen pijn? Als je kiest voor een verdoving voel je niets voor de behandeling. Echter, bij een klein gaatje of als je niet bang bent voor de tandarts, kan je de behandeling ook zonder verdoving ondergaan. Het boren kan even gevoelig zijn, maar je zit na de behandeling niet met een verdoofde mond.
Met een verdoving wordt een gebied in je mond verdoofd. Met een dunne naald wordt een beetje verdovingsmiddel in het tandvlees gespoten. Dit middel zorgt ervoor dat de zenuwen in dat gebied geen prikkels naar de hersenen sturen. De zenuw werkt dus even niet en hierdoor voel je geen pijn.
Zwarte of bruine vlekjes op tanden: oorzaken
Donkere vlekken op tanden worden meestal veroorzaakt door externe factoren. Het tandglazuur is namelijk enigszins poreus, waardoor vlekken kunnen ontstaan als het regelmatig in contact komt met bepaald voedsel. De belangrijkste boosdoeners zijn: Slechte mondhygiëne.
2 keer per dag 2 minuten lang de tanden poetsen en niet te veel suiker eten, dit is wat de meeste tandartsen zeggen. Ondanks dit advies krijgen veel mensen gaatjes in hun tanden. Onder volwassenen is er bijna niemand meer met een volledig gaaf gebit.
Cariës of tandbederf is de meest voorkomende infectieziekte in de wereld. Naar schatting lijdt 95% van de wereldbevolking eraan. Onbehandelde cariës veroorzaakt wereldwijde productiviteitsverliezen van ongeveer US $ 27 miljard per jaar.
Cariës of tandbederf is een ziekte waarbij de harde tandweefsels worden aangetast, wat leidt tot de vorming van gaatjes. Vroeger werd cariës of tandbederf, 'wolf in het gebit' genoemd.