Een recidief of terugval betekent dat de kankercellen weer opduiken na een periode van remissie. Dat kan na enkele maanden zijn, maar ook na enkele jaren.
De overlevingskans van mensen met kanker is opnieuw toegenomen. In 2018 was 65 procent van de mensen die vijf jaar daarvoor de diagnose kanker hadden gekregen nog in leven. Vooral door snellere diagnoses en betere behandelingen neemt dat percentage ieder jaar met ongeveer 1 procent toe.
Na de behandeling van borstkanker kan de ziekte terugkomen. Als een tumor terugkeert, gebeurt dat in 60 procent van de gevallen binnen drie jaar na de eerste behandeling. Een recidief heeft dezelfde celbiologische eigenschappen als de eerste tumor (de primaire tumor).
Ja, maar die kunnen sterk verschillen van de ene kanker tot de andere. Bijvoorbeeld de grootte van de oorspronkelijke tumor, de aanwezigheid van loco-regionale indringing... Deze voorspellende factoren geven enkel een waarschijnlijkheid van uitzaaiingen.
Uitzaaiingen of verspreiding
Via het bloedvaten- en lymfestelsel kan de ziekte zich snel naar andere plaatsen in het lichaam verspreiden. Dit heet niet uitzaaien, maar verspreiden.
Kanker kan terugkomen
De kans bestaat dat een deel van de tumorcellen op dat moment al is gemuteerd. Medema: 'De behandeling maakt dan korte metten met het grootste deel van de tumorcellen en lijkt eerst goed te werken. Maar omdat die paar resistente cellen gewoon verder delen, komt de kanker toch terug.
Alvleesklierkanker heeft de slechtste overlevingscijfers van alle soorten kanker in Nederland. Het is bovendien de enige kankersoort waarbij de overleving in afgelopen decennia niet of nauwelijks is verbeterd.
Een recidief of terugval betekent dat de kankercellen weer opduiken na een periode van remissie. Dat kan na enkele maanden zijn, maar ook na enkele jaren.
Cijfers verschillen per kankersoort
Zo hebben patiënten met borst-, prostaat- of huidkanker goede overlevingskansen (rond de 90%). Maar voor bijvoorbeeld patiënten met long- of alvleesklierkanker is de 5-jaarsoverleving veel slechter: voor longkanker 25% en bij alvleesklierkanker maar 5%.
Gemiddelde overleving van kanker
Van alle mensen met kanker is de overleving 1 jaar na de diagnose gemiddeld bijna 80%. Dit betekent dus dat na 1 jaar 4 van de 5 mensen in leven zijn. Bij 5 jaar na de diagnose is ongeveer 65% van de mensen met de diagnose kanker nog in leven. De overleving na 10 jaar is 59%.
Ze geven artsen een aanwijzing over wat er in je lichaam gebeurt en hoe goed je organen werken. Een abnormale waarde van een bepaalde stof kan een teken zijn van een kanker of de terugkeer van een kanker. De artsen kunnen in je bloed onder andere tumormarkers of tumormerkers meten.
Die kans is heel klein, minder dan 1%. Als er zo'n tweede tumor ontstaat, gebeurt dat meestal na zo'n 5 tot 30 jaar na de behandeling.
De kans op een lokaal of regionaal recidief is in het algemeen klein bij patiënten met borstkanker in Nederland. Toch blijken specifieke subtypen borstkanker belangrijke voorspellers te zijn voor de recidiefvrije 10-jaarsoverleving.
Het vertrouwen in je lichaam is minder geworden. En vaak is er ook de angst dat de kanker terugkomt. Ook als mens kun je veranderd zijn. Je vindt misschien andere dingen belangrijk dan voor je ziekte, of wilt het roer omgooien.
In Bulgarije, Oostenrijk en Roemenië is de incidentie het laagst. In 2020 waren er naar schatting 2,7 miljoen nieuwe gevallen van kanker in de hele EU (569 per 100.000 personen).
Overleving varieert sterk per soort kanker
Dit geldt onder andere voor kanker van de darm, blaas, nier, hoofd-hals en baarmoederhals. De groep met de laagste overleving (minder dan 30%) omvat onder andere longkanker, maag- en slokdarmkanker, alvleesklierkanker en acute myeloïde leukemie.
Meeste nieuwe gevallen van kanker op latere leeftijd
Kanker is een ziekte die vooral op latere leeftijd voorkomt. In 2022 was ruim de helft (53%) van alle nieuwe patiënten 70 jaar of ouder, iets minder dan de helft (45%) viel in de leeftijdsgroep 30 tot 70 jaar en 1% was jonger dan 30 jaar.
Van de mensen met kanker is 80% ouder dan 60 jaar. Voorbeeld: de leeftijdsverdeling bij nierkanker. De meeste mensen met nierkanker zijn ouder dan 60 jaar. Bijna de helft van de patiënten (48%) is tussen de 60 en de 74 jaar oud.
Eerder borstkanker gehad
Heeft een vrouw al een keer borstkanker gehad, dan heeft zij een drie tot vier keer zo hoge kans op kanker in de andere borst. Bijna één op vijf vrouwen van de vrouwen die borstkanker hadden en daarvan genezen zijn, krijgt binnen twintig jaar voor de tweede keer borstkanker.
Ondanks de behandelingen is er een kans dat borstkanker terugkomt. Misschien pas na jaren. Als dit gebeurt, krijg je opnieuw te maken met een hoofdstuk waarvan je hoopte dat het voor altijd gesloten was. Bij terugkerende borstkanker is de tweede tumor ontstaan uit achtergebleven kankercellen van de eerste tumor.
De cijfers
In Nederland krijgen dit jaar 655 mensen per 100.000 te horen dat zij kanker hebben. In Denemarken zijn dat er 688 en in Ierland 718. Buurland België neemt de vierde plaats op de ranglijst in met 640 diagnoses per 100.000 inwoners.
Het stadium van de ziekte is bepalend voor de behandeling en prognose van deze patiënten. Een jaar na diagnose is nog maar 22% van de patiënten met stadium IV longkanker nog in leven en na vijf jaar is dat gedaald naar 3%.
Acute leukemie, long- en hersenkanker zijn de vormen waarbij patiënten de grootste kans hebben om te overlijden. Bij acute leukemie leeft 39 procent van de patiënten nog 1 jaar na de diagnose.
Alvleesklierkanker en eierstokkanker zijn moeilijk te behandelen omdat ze vaak laat ontdekt worden.