In de doelstelling of het onderzoeksdoel geef je aan wat je met het onderzoek wilt bereiken. Het onderzoeksdoel is nooit om het probleem op te lossen maar om er meer inzicht in te verkrijgen. Zo kan je doelstelling voor je scriptie onder andere gericht zijn op: wat de oorzaken zijn van een probleem.
Een doelstelling is een van tevoren vastgelegd doel of streven dat men probeert te behalen. Doelstellingen worden vaak met behulp van het SMART-principe vastgelegd. SMART staat voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel-Ambitieus, Realistisch-Relevant en Tijdsgebonden.
Je moet formuleren wat je wel wilt en je moet niet formuleren wat je niet wilt. Anders gezegd: formuleer wat je wilt bereiken en formuleer niet wat je wilt afleren. Een doel is dus niet om te stoppen met roken. Kortom: Een doel moet altijd gaan over wat je wél wilt en niet over wat je niet (meer) wilt.
Stap 1: Specifiek zijn
Het doel is duidelijk en concreet en beschrijft een waarneembare actie, resultaat of waarneembaar gedrag. Iedereen snapt welk resultaat je wilt bereiken. Wees specifiek door eerst te bepalen wat je doel is (je doel afbakenen).
Waar moet een goede doelstelling aan voldoen? Wanneer je doelen stelt voor je eigen ontwikkeling hoef je niet zo kritisch te zijn. Je kunt als je wilt het SMART systeem gebruiken. Dit staat voor de eisen waaraan je doel moet voldoen: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden.
Er zijn drie soorten doelen: gedragsdoelen, prestatiedoelen en leerdoelen. Het meeste onderzoek is gedaan naar prestatiedoelen, doelen die betrekking hebben op gewenste resultaten. In de praktijk van leidinggeven wordt vaak gebruik gemaakt van een combinatie van gedragsdoelen en prestatiedoelen.
Een voorbeeld van een persoonlijke SMART-doelstelling zou kunnen zijn: Ik wil binnen vandaag en 1 januari 2022 vijftien kilogram afvallen. Deze doelstelling is SMART, mits deze aan bepaalde voorwaarden voldoet. De doelstelling is in ieder geval specifiek, meetbaar en tijdsgebonden.
Ik wil leren op tijd hulp te vragen. Ik wil leren een taak op mijn niveau te volbrengen. Ik wil leren afstand te nemen van een probleem om het beter te kunnen begrijpen Ik wil leren mijn mening met argumenten te onderbouwen. Ik wil leren met goede tegenvoorbeelden te komen als ik het niet eens ben met een ander.
Door duidelijke doelen te stellen weten werknemers wat de prioriteiten van de organisatie zijn. Werknemers kunnen zich het komende kwartaal of jaar beter focussen, en beter prioriteiten toekennen aan hun eigen projecten. Bovendien helpt het ze om hun eigen taken te zien als onderdeel van het grotere geheel.
SMART staat voor specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Als je doelstellingen met deze methode opstelt, worden ze duidelijk en concreet. Werk je samen? Dan is voor iedereen helder waar je naartoe werkt.
In het doelstellingengesprek worden afspraken gemaakt tussen de medewerker en de leidinggevende over de belangrijkste resultaten die de komende periode behaald moeten worden. Je beschrijft zo concreet mogelijk wat je verwacht, koppelt dit aan een einddatum en geeft aan wie daarvoor verantwoordelijk is.
Een goede probleemstelling is bondig, concreet en: Plaatst het probleem binnen de juiste context. Beschrijft precies waar het onderzoek over gaat (bakent af) Toont de relevantie van het probleem aan.
Welke delen van de doelstelling zijn essentieel? (reclame moet actiever worden ingezet en de commerciële buitendienst moet alert zijn op aanvragen in het veld) Waarom willen we dit doel bereiken? (de concurrentie neemt toe en om te overleven is het belangrijk om een belangrijke marktspeler te worden)
Ik wil effectiever denken (en hierdoor effectiever handelen), bijvoorbeeld door: minder beren op de weg te zien, minder voor anderen te denken, minder gericht te zijn gericht op het 'pleasen' van anderen, minder perfectionistisch te zijn, minder gericht te zijn op het hebben van controle, het hebben van een positiever ...
In plaats van een vaag doel, wordt het een concreet plan waarbij je precies weet wat je moet doen om het doel te behalen.
In je professionele doelstelling komen je talenten, werkervaring, resultaten, missie, koers en wensberoep samen. Het is je “wie ben ik, wat kan ik en wat wil ik” samengevat in een paar zinnen.
Met SMART bedoelen ze een acroniem: Specifiek – Meetbaar – Acceptabel – Realistisch – Tijdsgebonden. Je bent pas echt smart (slim dus) als je altijd je offerte SMART maakt. Het maakt je boodschap duidelijk, concreet en ondubbelzinnig. Bovendien maakt het jouw plan van aanpak achteraf ook controleerbaar.
De meetbaarheid wordt meestal aangegeven in getallen. Meetbaarheid kan ook zichtbaar gemaakt worden door het doel te vergelijken met bestaande procedures, kwaliteitseisen, normen, handleidingen of systemen.