Aardgas, of beter gezegd methaan, is een geurloos gas. Omdat het levensgevaarlijk is als lekkages daarvan niet kunnen worden waargenomen, worden er stoffen aan toegevoegd die, al bij zeer lage concentraties, een goed waarneembare onprettige geur opleveren.
Aardgas is van nature reukloos. Om ervoor te zorgen dat het gas te ruiken is, wordt er een geurstof toe- gevoegd met als doel om de consument te alarmeren bij ongewilde uitstroom van gas. De geurstof die Gasunie toevoegt is een odorant met de naam tetrahydrothiofeen (THT).
Waterstofsulfide komt voor opgelost in grondwater, in 'zuur' aardgas en ook in darmgassen, onder meer als afbraakproduct van uien en knoflook.
Methaan is na kooldioxide het belangrijkste broeikasgas dat bijdraagt aan de versterking van het broeikaseffect door de mens. Uit onderzoek van oude ijskernen blijkt dat methaan al sinds jaar en dag in de atmosfeer voorkomt.
Ieder mens laat tien tot twintig scheten per dag, dat is gemiddeld ongeveer 1 liter gas. Als je bonen of uien hebt gegeten is dat wat meer, omdat deze voedingsmiddelen de bacteriën in de darm extra aan het werk zetten. Alleen al in Nederland produceren de mensen dus 16-17 miljoen liter scheetgas per dag!
Methaanuitstoot veroorzaakt door mensen
De meeste uitstoot komt voor rekening van de landbouw (42 procent), gevolgd door lekkage bij de productie en het gebruik van fossiele brandstoffen, kolenmijnen en pijpleidingen (36 procent).
Welke dieren produceren methaan? Dat zijn vooral herkauwers zoals koeien, geiten en schapen. Zij zorgen voor zo'n 75 procent van alle methaan uit de totale veehouderij. Zij ademen of boeren het methaan uit.
Methaan blijft ongeveer negen jaar in de atmosfeer hangen, terwijl CO2 ongeveer een eeuw kan blijven bestaan. De hoeveelheid methaan in de lucht is sinds 1750 meer dan verdubbeld. Daarom hebben kleinere hoeveelheden al een groot effect op de atmosferische temperatuur.
Atmosferisch methaan kan in de lucht afgebroken worden door oxidatie. Dit gebeurt door vorming van radicalen. Het hydroxylradicaal in de troposfeer is het belangrijkste. Uiteindelijk zal het methaan omgezet worden in koolstofdioxide en water, hetgeen op grote hoogte mogelijk een sterker broeikasgas is dan methaan.
Naast afbraak in de atmosfeer kan methaan ook opgenomen worden in bodems. Met behulp van zuurstof kan methaan afgebroken worden door methanotrofe bacteriën waardoor de concentratie methaan in de atmosfeer afneemt.
Gaslucht herkennen is gelukkig relatief eenvoudig. Dat begint bij het gehoor, want ontsnappend gas maakt een sissend geluid. Bovendien heeft gas een heel kenmerkende, penetrante geur. Dat is bewust: gas is van zichzelf geurloos en kleurloos, dus als je het ruikt weet je meteen dat er een gaslek is.
Ruikt u gaslucht, hebt u geen elektriciteit of gas meer of hebt u een meterstoring? Bel dan het Nationaal Storingsnummer 0800-9009. Dit nummer is gratis en dag en nacht bereikbaar.
"Als het heel warm is geweest, gaat de ontbinding heel erg snel. Dat ruik je. Dat komt doordat het lichaam opblaast en er meer bacteriegroei is in een korte tijd. De geur is ook heviger als een lichaam is aangevreten en de buikwand ligt er bijvoorbeeld uit."
Hoe weet u dat wat u ruikt aardgas is? De geur is niet te verwarren met iets anders. Aardgas ruikt immers naar rotte eieren. Net omdat die geur zo onaangenaam is, helpt het om eventuele lekken op te sporen.
Methaangas is gevaarlijk omdat het net als vele andere gassen zuurstof verdrijft uit je longen en je erdoor kan stikken. Als je zuurstofgebrek hebt komt dat niet door het tekort aan zuurstof, maar juist door het teveel aan koolstofdioxide. Als methaangas dus in je longen komt stik je.
Een melkkoe produceert gemiddeld gezien tussen de 200 tot 500 gram methaan per dag. Dit broeikasgas komt voor 80 procent vrij bij het verteringsproces en dan voornamelijk bij het fermentatieproces in de pens. Ongeveer 20 procent komt vrij bij de mestopslag.
Methaan is de belangrijkste component van aardgas. Het is een krachtig broeikasgas en zorgt mede voor de opwarming van de aarde. Daarom is het belangrijk om uitstoot en lekkage van methaan bij de winning en productie van aardgas zo laag mogelijk te houden.
Een sterk broeikasgas
Afhankelijk van de gekozen tijdshorizon is methaan dertig tot zeventig keer zo sterk. De hoeveelheid methaan in de atmosfeer is echter tweehonderd keer zo klein als de hoeveelheid CO2. Voor de opwarmende bijdrage van methaan wordt meestal uitgegaan van ongeveer 25 procent van die van CO2 (0,48 vs.
Methaan is de brandbare hoofdcomponent van vergistingsgas. Vergistingsgas bestaat voor ongeveer 60 tot 65% uit methaan. Bij dit methaangehalte is er onvoldoende zuurstof beschikbaar voor ontbranding. Vergistingsgas is hierdoor op zichzelf geen explosief gasmengsel, maar wordt dat bij verdunning met de buitenlucht.
Elke koe stoot per dag zo'n 334 gram methaan oftewel broeikasgas uit.
Mest: ongeveer 20-25% van het methaan uit de veehouderij komt door fermentatie van opgeslagen mest. Fermentatie is het omzetten van mest door aanwezige bacteriën. Het gaat om mest uit de melkvee-, geiten-, kalver- en varkenshouderij.
Koeien produceren methaan door bacteriële reacties bij de afbraak van ruwvoer in hun pens, maar zolang de grootte van de veestapel (en het productieniveau) gelijk blijven zorgen ze eigenlijk niet voor extra opwarming.