Veel culturen hebben hun eigen rituelen of ceremonies rondom rouwverwerking. In sommige culturen wordt van naaste familieleden verwacht dat ze hun hoofd scheren en dat er witte of zwarte kleding gedragen wordt. Andere culturen gaan juist veel drinken en dansen tijdens het rouwen.
Rituelen binnen de Christelijke kerk
Een uitvaart binnen de Christelijke kerk bestaat uit een kerkdienst waarin de overledene wordt herdacht en een moment bij het graf. Tijdens de kerkdienst zijn er vaak terugkerende rituelen, maar ook bij het graf voert de voorganger rituelen uit.
Ook op de veertigste dag na de Turkse uitvaart vindt een herdenkingsbijeenkomst plaats - meestal iets minder uitgebreid. De mannen gaan hiervoor meestal naar de moskee, de vrouwen komen thuis samen. In bepaalde streken van Turkije was het ook gebruikelijk om weer bijeen te komen op de 52e dag.
De begraven overledenen worden na een bepaalde periode opgegraven en alsnog gecremeerd, maar eerst worden de 206 beenderen van het skelet geteld door een beenderenteller. Crematie bestaat al lang in de Chinese cultuur. De urn wordt meestal in een rouwmuur in een tempel geplaatst.
Moslims kennen een condoleanceperiode van drie dagen en een rouwperiode van veertig dagen. Om de nabestaanden te ontlasten, zorgen de familie en buren de eerste drie dagen voor hun eten. De weduwe rouwt overigens wel wat langer, namelijk vier maanden en tien dagen. In deze tijd draagt ze geen make-up of sieraden.
' 'Moge Allah je beloning vermeerderen, de rouwperiode vergemakkelijken en de overledene vergeven. ' 'Inna Lillahi wa inna ilayhi raji'un. ' 'Wij behoren tot Allah en tot Hem zullen we terug keren.
Voor moslims is het belangrijk dat de overledene zo snel mogelijk wordt begraven. Het liefst nog vóór de eerstvolgende zonsondergang of binnen 24 uur na de dood. Volgens het geloof lijdt een dode namelijk zolang hij/zij niet begraven is, omdat het lichaam zich nog onder de levenden bevindt.
Wit is de kleur van de rouw bij een Chinese begrafenis
Voor Chinezen is wit de kleur van de rouw. De familie kleedt zich in het wit (traditioneel: ongebleekte katoen). Men draagt vaak een rouwband.
In de meeste gevallen kiezen boeddhisten voor een crematie. Na het overlijden wordt het lichaam een aantal uur niet aangeraakt. Daarna worden verschillende gebeden en plechtigheden uitgevoerd en wordt het lichaam gecremeerd of begraven.
Op Oudejaarsavond komen de familieleden samen om te eten. Tijdens het Lentefeest zijn er veel draken- en leeuwendansen te zien. Vuurwerk wordt aangestoken om de kwade geesten te verjagen. Aan het einde van de Chinese nieuwjaarsperiode vindt op de 15e dag van het nieuwe jaar het lantaarnfestival plaats.
Voor een echtgenoot / echtgenote, ouder of kind duurt de rouwperiode een heel jaar volgens de joodse kalender, dus na genoemde periode nog 10 maanden. De rouwenden gaan dan niet uit naar bijvoorbeeld theater, bioscoop of andere feesten.
De avond voorafgaand aan de Surinaamse begrafenis vindt er in de dede oso een dodenwake plaats. Tijdens de dodenwake wordt er gezongen, herinneringen opgehaald, gebeden en gepraat. Op de dag zelf wordt de grafkist met veel uitbundigheid naar de begraafplaats gebracht.
Volgens de islam is het voldoende als de overledene volgens de gewoonten ritueel gewassen, na het houden van het dodengebed in de moskee, op de rechterzijde met het gezicht naar Mekka in de aarde wordt gelegd. Het graf wordt dichtgegooid met zand. Dat is in principe voldoende.
In de 40 dagen periode neemt de ziel afscheid van de aarde en verlaat uiteindelijk deze wereld, in sommige geloofstradities wordt dit ook wel de hemelvaart genoemd. Gedurende deze periode moeten de ontslapenen of overledenen gaan beseffen dat ze moeten doorstromen naar hun nieuwe bestaan en herenigd worden met God.
Een ritueel bij de boeddhistische uitvaart is de aanwezigheid van een spiritueel begeleider die naast het bidden en citeren van mantra's ook een rituele verbranding van geld en wierook uitvoert. Dit moet zorgen voor een positief karma voor de overledene, wat weer belangrijk is voor de verlichting of wedergeboorte.
Hoewel Jezus begraven was, en dit een gebruikelijke uitvaartmethode was in de bijbel, keurt de bijbel cremeren niet af. Er zijn geen regels over de manier waarop je je lichaam al dan niet laat bewaren na je overlijden.
Het boeddhisme is volgens velen geen religie, maar een levensvisie die zich baseert op de leer van Boeddha. In navolging van de verbranding van het lichaam van Boeddha kiezen boeddhisten vaak voor crematie. Begraven is echter niet verboden en in sommige culturen zélfs gebruikelijker.
Een stoepa of stupa is een boeddhistisch bouwwerk dat de relieken van een boeddhistische heilige bevat. Een stoepa is van oorsprong een massief rond gebouw op een vierkante verhoging. Stoepa's zijn in grote delen van het zuiden en oosten van Azië te vinden.
Eten speelt bij een Chinese uitvaart een grote rol. Zo kookt de familie de dag voor de begrafenis het lievelingseten van de overledene. Het gerecht zetten ze op tafel terwijl alle lampen in huis branden. Dit doen ze zodat de geest of ziel van de overledene afscheid kan komen nemen.
Bij een Molukse uitvaart wordt er op de dag van de uitvaart eerst een dienst gegeven waarna ze naar de begraafplaats gaan met de kist. Eenmaal aangekomen bij het graf wordt er vaak door een dominee een stuk uit de bijbel gelezen terwijl de aanwezigen rondom het graf staan.
Chinezen in Nederland hebben hun eerste eigen begraafplaats. Op de begraafplaats Nieuw Eykenduynen in Den Haag is een urnenmuur gebouwd, waar de as van 250 Chinezen kan worden bijgezet.
Hier bestaan geen regels voor. Om een overledene wel of niet thuis op te baren is een vrije keuze. Ook om hem 's nachts alleen te laten. De meeste mensen laten een overledene niet alleen in huis en zorgen voor een wake; dat is een kwestie van gevoel.
De weke delen van een lichaam zoals ogen en ingewanden zijn na enkele weken of maanden weg. Het spierweefsel (zeg maar het vlees) gaat veel en veel langzamer. Dat komt omdat er in de grond vrij weinig zuurstof doordringt, waardoor er een langzame stofwisseling en langzaam ontbindingsproces is.
Weefsel van organen wordt vernietigd, lichaamscellen worden in hoog tempo afgebroken, de huid verkleurt en raakt los. Vet neemt de langste tijd om te verteren, dus billen en dijen zitten er als laatste aan. Na zo'n tien jaar is alleen het skelet nog over.