Als je het gevoel hebt dat het echt niet goed met je gaat, zoek dan hulp. Ga naar iemand toe, het maakt niet uit wie en vertel wat er met je aan de hand is. Ga naar je huisarts, praat met iemand die je vertrouwt en blijf er niet alleen mee rondlopen.
Neem de suïcidale gevoelens en gedachten altijd serieus. Probeer je in te leven in de situatie en problemen van je naaste, vriend of kennis. Spreek geen oordelen uit. Luister en toon begrip.
Het luisteren en er zijn is zoveel belangrijker. Luister dus vooral naar hen en als je niet weet wat je moet zeggen, zeg dit gewoon of maak plaats voor een betekenisvolle stilte. Zo creëer je een open en veilige plek waarbij men weet dat men bij jou openlijk en vrij kan praten, nu en in de toekomst.
Je kunt daarbij zeggen “Weet je, voor ons is het moeilijk te begrijpen dat mama niet meer wilde leven, wij vinden heel veel dingen leuk en zijn vaak blij. Wat ik heel zeker weet is dat het niets met jou te maken heeft, mama hield heel erg veel van jou”. Dit laatste is een boodschap die vaak herhaald moet worden.
Zoals we hierboven al uitlegden, is (een poging tot) zelfdoding in Nederland, België en Suriname niet strafbaar. Hierop zijn wel enkele uitzonderingen. Een zelfmoordpoging is strafbaar als je hiermee niet alleen je eigen leven, maar ook dat van anderen in gevaar brengt.
Als iemand aan zelfmoord denkt, is er sprake van wanhoop, pijn en (grote) problemen. Daarnaast is er vaak nog iets aan de hand. Zelfmoordgedachten kunnen zichzelf namelijk versterken en vermenigvuldigen. Mensen met suïcidale gedachten piekeren veel en hebben vaak moeite om andere oplossingen te zien.
De helft van de mannen die suïcide pleegt, doet dat door ophanging. Vrouwen nemen verhoudingsgewijs twee keer zo vaak medicijnen in om hun leven te beëindigen. Ook verdrinking en springen van hoogte komt relatief vaker voor bij vrouwen. Alleenstaanden (600) plegen het meest zelfmoord.
Vermoed je dat iemand in je naaste omgeving een einde aan zijn of haar leven wil maken? Neem de signalen altijd serieus en bel 0900-0113 voor hulp. Op de site 113.nl staan nog meer richtlijnen voor het openen van een gesprek met iemand die aan zelfmoord denkt.
Praten over zelfmoordgedachten kan anoniem: chat via 113.nl, bel 113 of bel gratis 0800-0113.
Wat te doen als je het niet meer ziet zitten
Daarnaast zou je hier ook een afspraak voor kunnen maken bij je huisarts. Denk je aan zelfmoord, zie je het niet meer zitten en vind je het lastig om dit bespreekbaar te maken? Dan kun je ook anoniem met onze hulpverleners van de hulplijn bellen (0800-0113) en chatten.
Wat kan ik dan wel zeggen als iemand overleden is? Gecondoleerd. Veel sterkte in deze moeilijke periode. Mijn oprechte deelneming.
Alternatieven voor 'gecondoleerd'
Andere manieren om 'gecondoleerd' te zeggen zijn “sterkte”, “veel sterkte”, “mijn medeleven”, “innige deelneming” of “oprechte deelneming”.
Een zelfdoding kost de maatschappij 2,8 miljoen euro, 113 wil meer aandacht voor preventie. 2,8 miljoen euro. Zoveel kost het de maatschappij als één persoon in ons land zelfmoord pleegt. Zelfmoordpreventielijn 113 liet dat uitrekenen.
Bij parasuïcidaal gedrag onderneemt de jongere een poging tot het beëindigen van het leven, door middel van het innemen van middelen of het ondernemen van een levensbe- dreigende actie. Bij zelfbeschadiging brengt de jongere schade toe aan het lijf zonder de intentie dood te gaan.
Dan neem je best contact op met de hulpdiensten (112), de huisarts (van wacht) of het Antigifcentrum (070 245 245). Denk je aan zelfdoding en ben je op zoek naar een gesprek? Neem dan contact op met de Zelfmoordlijn (1813).
Wat als jouw dochter zegt dat ze dood wil? Als je denkt: 'Mijn kind wil niet meer leven' zal je hoogstwaarschijnlijk erg geschrokken zijn. Zodra je van de schrik bekomen bent is het belangrijk om het gesprek met je zoon of dochter aan te gaan en zelfmoord bespreekbaar te maken, hoe moeilijk dat ook is.
"Zelfmoord is erfelijk"
Aangeleerd gedrag is echter niet hetzelfde als erfelijk bepaald gedrag. Er bestaat geen specifiek zelfmoord-gen. Het is wel zo dat enkele belangrijke risicofactoren (bv.: biologische risicofactoren, depressie, alcoholmisbruik) voor een stuk erfelijk bepaald kunnen zijn.
Professionele hulp bij zelfmoordgedachten
Je kunt het best naar de huisarts of JGZ-jeugdarts gaan. Praat zelf ook met de huisarts. Vertel dat je je zorgen maakt en overleg wat je kunt doen. De huisarts kan je kind doorverwijzen naar specialisten, zoals een psycholoog die gespecialiseerd is in het helpen van jongeren.
Voor informatie, advies en ondersteuning
Je kan de Zelfmoordlijn telefonisch bereiken via het gratis nummer 1813, chat en e-mail. Dit is volledig gratis en anoniem. De telefoondienst van de Zelfmoordlijn is 24/7 bereikbaar, de chat is elke avond geopend tussen 17u en 00u.
Je kunt onze advieslijn bellen om een telefonisch spreekuur aan te gaan met een behandelaar. We zijn bereikbaar op werkdagen (geen feestdagen) tussen 10:00 – 16:00 uur via 020-311 3888. Bij dringende vragen kun je ook bellen naar 113 of gratis naar 0800-0113.
Meer dan de helft van de zelfdodingen vindt plaats op middelbare leeftijd (40 tot 70 jaar). In 2020 overleden 989 mensen tussen de 40 en 70 jaar door zelfdoding. In vergelijking met 2019 waren er in 2020 meer zelfdodingen onder ouderen van 70+.
Meeste zelfdodingen op maandag
Verdeeld over de weekdagen vindt het hoogste aantal zelfdodingen plaats op maandag, het laagste op zaterdag. Op maandag benemen gemiddeld bijna vijf mensen zich van het leven. Dit aantal neemt vervolgens af tot 3,5 op zaterdag.
Mensen plegen het vaakst zelfmoord in de zomer
Zij vonden gegevens van zo'n 132.000 zelfdodingen uit de periode 2000-2005. De 'populairste' maanden bleken juli en augustus, gevolgd door april en mei. Van alle onderzochte zelfmoorden vond 26 procent in de zomer plaats, tegen 23,8 procent in de winter.