Het aantal mensen dat iedere dag veganistisch eet is vastgesteld op 1,5%. Bij een bevolkingsgrootte van 17,4 miljoen zijn dat 261.000 mensen. Dit cijfer ligt ruim 110.000 hoger dan eerdere schattingen. Vooral bij mensen onder de 40 jaar is vegetarische voeding populair.
Redenen voor een plantaardige lifestyle
“Veganisme wordt populairder, omdat mensen zich steeds meer bewust worden van de negatieve gevolgen van dierlijke producten voor het dierenwelzijn, het klimaat én hun eigen gezondheid.”
Volgens het meest recente onderzoek noemt inmiddels één procent van de Nederlanders zich veganist. Dat zijn dus bij elkaar zo'n 170.000 veganisten. Twintig jaar geleden waren het er nog maar 16.000. Ook bij onze zuiderburen in België eet naar schatting één procent veganistisch.
Er bestaan geen grote onderzoeken die het aantal veganisten in Nederland in kaart brengt. Aan de hand van het aantal leden van de Nederlandse Vereniging voor Veganisme schatten wij dat er in 2020 in Nederland zo'n 150.000 veganisten zijn (juli 2020).
Maar is veganistisch eten ook echt gezond? Astrid Postma van het Voedingscentrum zegt dat veganisten over het algemeen gezonder zijn dan niet-veganisten. Ze lopen minder risico op hart- en vaatziekten.
Veganisten eten plantaardig en planten zijn een bron van alle voedingsstoffen die een mens nodig heeft, met de uitzondering van vitamine B12. Deze vitamine moeten veganisten via suppletie binnenkrijgen.
Het levert een mooie lijst op met India als uitschieter op nummer 1, gevolgd door Mexico, Polen, Israël en Zweden. Nederland begeeft zich op plek 15 tussen een groot aantal andere Europese landen.
Minder vlees eten is beter voor je gezondheid en het milieu. Door minder vlees te eten en dit vaker te vervangen door peulvruchten en noten verlaag je het risico op verschillende ziekten. Minder vlees eten leidt ook tot minder uitstoot van broeikasgassen, waardoor het milieu minder wordt belast.
Wie vegetariërs vooral associeert met de randstad heeft het mis. In Oost-Nederland wonen verhoudingsgewijs de meeste vegetariërs: 4.9%. In Noord-Nederland eet 2,7% van de bevolking veganistisch, terwijl er in Zuid-Nederland nauwelijks veganisten te vinden zijn (0,4%).
Als veganist – of vegan op z'n Engels – kies je er dus voor helemaal geen dierlijke producten te eten. Dus ook geen melkproducten, eieren, honing, gelatine of andere voedingswaren die van dieren afkomstig zijn.
Ruim minder dan de helft van de Nederlanders (46%) eet vandaag de dag dagelijks vlees of vis. Pakweg tien jaar geleden lag dit percentage nog veel hoger. De groep is inmiddels ingehaald door de flexitariërs, die bijna de helft van de Nederlanders bevat (48%).
H et woord veganisme werd in 1944 in Engeland uitgevonden door Donald Watson en zijn vrouw Dorothy die hiermee een leven met meer mededogen voorstonden. Watson overleed in 2005 op 95-jarige leeftijd na een leven van meer dan 80 jaar als vegetariër en meer dan 60 jaar als veganist.
Je kunt prima eten met minder of zonder vlees, als je andere producten neemt met voldoende eiwit, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12. Vitamine B12 komt alleen voor in dierlijke producten. Mensen die weinig dierlijke producten nemen en veganisten doen er daarom goed aan vitamine B12-supplementen te slikken.
Met andere woorden: een mondiaal veganistisch dieet zorgt voor de minste broeikasgassen, maar aanvullend beleid is nodig om klimaatverandering binnen veilige grenzen te houden. Ook al wordt iedereen veganist, de wereld is daarmee nog niet gered.
Zijn vegaproducten gezond? Het goede nieuws is dat de meeste vleesvervangers veel eiwitten bevatten . In dat opzicht is de vegaburger dus een goed alternatief voor vlees. Bovendien verlagen peulvruchten – waar soja onder valt – je LDL-cholesterol, en helpen zo je bloedvaten gezond te houden.
Onbewerkt mager vlees past in een gezond eetpatroon, vooral vanwege de eiwitten, vitamines en mineralen. Het is niet nodig om vlees te eten, je kunt het vervangen door andere producten. Het eten van te veel vlees brengt risico's voor de gezondheid met zich mee.
Welk dier vervuilt dan het meest? Het ene dier is het andere niet: runderen eten meer en ander voer dan kippen. Runderen (of preciezer geformuleerd: de productie van rundvlees) vragen ook de meeste ruimte en stoten de meeste broeikasgassen uit (met name omdat ze veel methaan produceren), gevolgd door varkens en kippen.
Vlees belast de darmen omdat het moeilijk te verteren is. Vooral de stof haem in rood vlees is een belasting voor de darmen. Het eten van meer dan 500 gram rood vlees per week (rund-, varkens- en lamsvlees) is een risico voor het ontwikkelen van darmkanker.
Maar vegetarisch of veganistisch eten is in ons land nog altijd niet de norm. Nederland telt 'slechts' 261.000 veganisten.
Wat is een flexitariër? Je bent een 'flexitariër' als je minstens één dag per week geen vlees, vis of vleeswaren eet. Flexitariërs eten dus vooral groenten, peulvruchten, fruit, noten en granen. Een enkele keer in de week staat er vlees of vis op het menu.
Zelf broodbeleg maken is zo gebeurd. Denk bijvoorbeeld aan tofu-'eier'salade, kip'-kerriesalade, linzen-kerriespread, vegan kaas, cottage cheese of roomkaas. Hummus kun je ook heel lekker zelf maken, in allerlei varianten zoals 'umami hummus', maar meestal ben ik daar te lui voor.
Pas als er 100% plantaardig op de verpakking staat, is het product vrij van dierlijke stoffen. Maar ook dan kan het plantaardige eindproduct op een niet veganistische manier geproduceerd zijn.
Het is zo goedkoop of duur als je het zelf maakt. Het klopt dat sommige vlees- en kaasvervangers duurder kunnen zijn. Als je die elke dag in overvloed wilt eten dan kan het inderdaad een dure grap worden, maar dit is niet nodig voor een veganistische levenswijze en zeker niet voor je gezondheid.