Door al dat geplak blijven de bijen lekker warm. Maar word het nog kouder, dan gaan de bijen over op wat je centrale verwarming zou kunnen noemen. Beneden de 5 ºC gaan de werksters zich om de koningin heen verzamelen en klitten in bolvorm aan elkaar, de zogenaamde “wintertros”.
Bijen wonen met hun hele volk bij elkaar in een bijenkorf of bijennest. De koningin heeft de leiding. Samen verzamelen ze nectar. Door te dansen vertellen ze elkaar waar ze de bloemen met de meeste nectar kunnen vinden.
Volwassen bijen hebben vooral suikers nodig als brandstof om in beweging te kunnen blijven. Zowel vrouwtjes- als mannetjesbijen drinken daarom nectar. Ze zijn meestal niet zo kieskeurig in de bloemen die ze hiervoor bezoeken.
Bijen in de spouwmuur
Het in en uitvliegen van het nest dit is meestal van korte duur (maand). Solitaire bijen zijn zachtaardig en storen de mensen niet.
Door een bijenhotel op te hangen, help je de bijen om eitjes te kunnen leggen. Een bijenhotel is voorzien van allerlei buizen waar de eitjes in worden gelegd. Tussen elk eitje leggen de bijen een balletje van stuifmeel en nectar. De larven eten hier van als ze uit het eitje komen.
Het dichtmaken van die gaatjes betekent vermoedelijk dat daarin alweer eitjes voor volgend jaar zijn afgezet, dus ook volgend jaar zul je weer uit al die openingen jonge bijen zien komen.
Vervang een bijenhotel waar weinig activiteit (meer) te zien is. Na een jaar of twee, drie worden veel bijenhotels minder geschikt vanwege scheuren, schimmelvorming en dergelijke. Zet het oude een jaar op een schaduwplek in de tuin, zodat eventuele laatste bewoners het kunnen verlaten.
Gebruik bittere amandelolie. Bittere amandelolie, of het hoofdbestanddeel benzaldehyde, kan gebruikt worden om bijen mee te weren. Giet een kleine hoeveelheid op een doek en bewaar deze op een warme, winderige plek buitenshuis waar het snel zal verdampen.
Een bijennest kan alleen door een imker worden verwijderd. Het heeft geen enkele zin om dit zelf te proberen, tenzij het solitaire bijen zijn. Meestal betreft het de honingbij. Ze zijn oranje - bruin/zwart van kleur.
Laat je een bijennest hangen, dan kan een nest gaan zwermen. In dat geval verlaat een deel van de bijen het nest. Vaak is dit ongeveer de helft van een bijenvolk.
Bijen zijn vredelievende diertjes die enkel gaan steken als ze zich rechtstreeks bedreigd voelen. Ze zullen alleen steken wanneer je ze vastneemt of wanneer je per ongeluk met blote voeten over hen heen loopt in het gras.
Suikerwater wordt aan bijen gegeven om ze de benodigde brandstoffen te voeren. Aan bijenvolken in bijenkasten wordt het suikerwater meestal in een voerbak aan de bijen aangeboden, maar het kan bijvoorbeeld ook in een omgekeerd jampotje waarbij er in het deksel een paar gaatje zitten.
Een volwassen bij leeft meestal maar een paar weken. Er zijn een paar soorten, zoals de hommel, waarvan de vrouwtjes overwinteren. Deze bijen kunnen wel een half jaar oud worden. Bij honingbijen overwintert de koningin met een deel van het volk.
Volgens onderzoek van Visscher & Dukas varieert de gemiddelde levensduur van haalbijen tussen 2 en 17 dagen, met een gemiddelde van 7,7 dagen. Slechts 21% overleeft de periode van 10 dagen. Volgens onderzoek van Liebig wordt een werkbij na het uitlopen gemiddeld niet ouder dan 2 tot 3 weken.
In onze regio varieert die gemiddel- de levensduur van de zomerbijen van 21 tot 33 dagen, een enkele werksterbij kan 70 dagen leven. Winterbijen leven 150 tot 200 dagen, met een enkele uitschieter naar 240 dagen.
Bijennest verwijderen en de gevolgen
In principe kan een nest weinig kwaad. Echter kan de ingang van het nest op een plek zitten die ervoor zorgt dat je door de aanvliegroute heenloopt. Om zichzelf of het nest te verdedigen kunnen bijen gaan steken.
Van de circa 360 Nederlandse bijensoorten nestelen er zo'n 250 in de grond. De vrouwtjesbijen graven deze nesten meestal zelf (behalve in het geval van koekoeksbijen). Nadat het nest is afgesloten en het hoopje grond is verdwenen, is er van een bijennest in de bodem van buiten vaak niets meer te zien.
In een gezonde kolonie, is het bijenvolk aan het eind van de maand juni op zijn sterkst. Rond die tijd leven er wel 45.000 tot 60.000 bijen samen in één bijenkast. Het volk bestaat voor een groot gedeelte uit werkbijen. Een werkbij leeft in de zomer ongeveer 6 weken.
Bloemen zijn voor bijen onweerstaanbaar. Ze kunnen niet zonder bloemen leven. De nectar en het stuifmeel uit bloemen is hun eerste levensbehoefte.
Honingbijen verzamelen alleen nectar, honing, stuifmeel en water. Ze komen dus niet zoals wespen snoepen van je frisdrank of ijs want daar houden ze niet van. Veel planten en bomen hebben in hun bloemen nectar zitten. Bijen en hommels vinden dit heel lekker en zuigen dit op uit de bloem.
Zorg voor voldoende bloemen: maai je gras wat minder vaak, leg een bloemborder aan, zaai een bloemenweide, plant bloembollen of kies voor inheemse struiken en bomen die veel bijen aantrekken. Ook in je moestuin, kruidentuin, op je balkon of op een groendak kan je heel wat doen om onze wilde bijen te helpen.
Plaats het bijenhotel hotel met de invlieg gaten op het zuiden of zuidoosten gericht. Maak een dak boven het hotel. Monitor regelmatig de nestintensiteit van bewoners. Kleine commerciële bijenhotels behoeven geen onderhoud vanwege het vaak inferieur gebruikte materiaal.
In de volle zon is het beste! Wilde bijen zijn echte zonaanbidders. Zij kunnen als koudbloedige insecten de warmte van de zon niet missen. Hang daarom een bijenhotel altijd op een zonnige plek, waar in ieder geval de ochtendzon op staat.
Hang een insectenhotel bij voorkeur op een zonnige en vooral windvrije plek in de tuin. Een insectenhotel kan tot 2 meter hoog worden opgehangen, maar laag bij de grond op circa een halve meter is ook prima. Plaats het insectenhotel bij voorkeur op een bloemrijke plek.