In 1756 veroverde de hertog van Richelieu, een afstammeling van de beroemde kardinaal Richelieu, de haven van Mahon van het eiland Menorca. Zijn kok, die maar wat trots was op zijn meester, haastte zich dan ook om zijn nieuwe saus, die uit eieren en olie bestond, de naam mahonnaise te geven.
Waar mayonaise dan wel vandaan komt? De havenstad Maó – of Mahón op z'n Spaans – op het pittoreske Spaanse eiland Menorca. In 1756 zou daar een Franse oorlogsvloot zijn aangemeerd om de Britse vestigingen op het eiland aan te vallen. Met succes!
Zo is bijvoorbeeld Rusland het land waar de saus het meest geconsumeerd wordt, op de voet gevolgd door de rest van Oost-Europa. En ook buiten Europa, in Chili en Japan bijvoorbeeld, zijn ze dol op mayonaise.
De ingrediënten zijn haast gelijk: eigeel, azijn, mosterd, zout en zonnebloemolie. Hollandse mayonaise smaakt zoet, Belgische zuur en in Frankrijk komt de mosterd het duidelijkst naar voren. Het verschil zit 'm in de soort mosterd - in de Franse zit Dijon - en de toevoeging van suiker.
Mayonaise ontleed
Een saus mag pas mayonaise heten als hij minimaal 70% vet en 5% eigeel bevat. Dat vet komt voornamelijk van plantaardige olie en een beetje van het eigeel. Veel merken voegen niet meer olie toe dan strikt noodzakelijk.
Ketchup zoals wij die nu kennen is afgeleid van een Chinese vissaus. Deze pekelsap van ingemaakte vis werd in het Chinees ke-tsiap genoemd en werd al 300 jaar voor Christus gegeten.
Is mayonaise een dikmaker? Mayonaise bevat inderdaad veel calorieën, gemiddeld zo'n 679 kcal per 100 gram, welke bijna uitsluitend uit vet komen. Als je bij elke maaltijd 2 volle eetlepels mayo toevoegt dan zal je behoorlijk snel te veel calorieën innemen en dus aankomen.
Belgische mayo is pas mayo als deze 80% vet en 7,5% eigeel bevat. Alles wat minder vettig is, is de naam niet waardig en wordt dressing genoemd.
Mayonaise bestaat namelijk uit heel veel kleine oliedruppeltjes die naast elkaar in water zweven. Niet letterlijk water anders zou het nergens naar smaken. Maar water met daarin opgelost zuur (azijn, mosterd en / of citroensap), zout, eiwitten en vaak ook een boel zoet (als ie uit een potje komt).
De Franse versie van het verhaal stelt dat de Franse chef-kok van Du Plessis op het eiland geen room kon vinden voor een overwinningssaus, waarop hij improviseerde met een mengsel van ei en olie. De aldus verkregen saus was een succes en werd ter ere van de overwinning mahónese genoemd, later verfranst naar mayonnaise.
Het zorgt ervoor dat het vet zich makkelijk kan mengen met het water en daardoor spoelt het makkelijk weg. Zo krijgen we het schoon. Afwasmiddel zou heel goed helpen om de olie en azijn te mengen, maar dat is dus helemaal niet lekker.
De saus is gemaakt op een basis van eieren en olie. In tegenstelling tot de Nederlandse 'fritessaus' wordt hij bereid zonder enige vorm van kunstmatige geur-, kleur- of smaakstoffen. Hierdoor, zo claimen de Belgen, krijg je een mooi natuurlijk product met een frisse, licht zure smaak die de frieten nog lekkerder maken.
De correcte spelling is mayonaise, met een enkele n.
Zaanse Mayonaise is een landelijk verkrijgbaar merk mayonaise afkomstig uit Nederland en wordt geproduceerd door het familiebedrijf Van Wijngaarden BV in Wormerveer in de gemeente Zaanstad.
'Mayonaise is gemaakt van raapzaadolie, azijn, eigeel en water en bestaat daarmee voornamelijk uit gezonde onverzadigde vetten. Een gezonde keuze dus en een prima vervanger van boter, dat veel (ongezonde) verzadigde vetten bevat.
Raapzaadolie (80%), natuurazijn, SCHARRELEIGEEL (6%), water, suiker, zout, MOSTERD (water, MOSTERDzaad, azijn, zout, suiker), conserveermiddel (kaliumsorbaat), aroma's (SOJA-eiwit en SELDERIJ), kleurstof (beta-caroteen), antioxidant (E385).
Wat is 'gezonder'? Wie louter calorieën telt kan het beste gaan voor fritessaus. Daar zitten minder calorieën in. Fritessaus bevat per 20 gram, 1 eetlepel, 5, 5 gram vet en 1,4 gram suikers en mayonaise bevat 14, 3 gram vet en 0,7 gram suikers per 20 gram.
Jean Bâton Biologische Mayonaise maken we van 100% biologische ingrediënten, zonder toevoegingen of conserveermiddelen. En zonder suiker, lekker friszuur van smaak.
Ingrediënten: Raapzaadolie, water, azijn, EIGEEL¹ 5%, suiker, mosterd (water, MOSTERDZAAD, azijn, zout, aroma, specerijen), zout, verdikkingsmiddel: xanthaangom, antioxidant E385, natuurlijk aroma, kleurstof: carotenen, ¹ = Beter Leven keurmerk 2 sterren.
De basis van mayonaise bestaat uit eieren en olie. Het makkelijkste is om het eiwit van de eidooier te splitsen. Het eiwit wordt namelijk minder vaak gebruikt dan de dooiers. Vervolgens worden de dooiers met een olie opgeklopt tot een romige mayonaise.
Wanneer je de calorieën van een eetlepel mayonaise vergelijkt met het aantal calorieën van een eetlepel ketchup, zit er in een eetlepel mayonaise ruim zes keer zoveel calorieën als in een eetlepel ketchup. Ketchup bevat daarentegen verbazingwekkend veel suiker, terwijl aan mayonaise bijna geen suiker is toegevoegd.
Als je wilt weten welke mayo je het beste kunt kiezen, dan kun je uitgaan van de gezondste of de lekkerste. De gezondste is die van Van Wijngaarden. De Zaanse variant heeft maar 0,6 procent zout en 0,8 procent suiker. Hiermee bevat deze mayonaise het minste van deze twee ongezonde dingen.
Uit de tabel blijkt dat ketchup uiteindelijk de meest gezonde saus is. Niet alleen bevat ketchup weinig calorieën in vergelijking met de andere sauzen, maar ketchup bevat ook weinig vet. Toch zijn er ook nog andere, lightketchupvarianten te krijgen. Dat heeft te maken met het suikergehalte van ketchup.