Lichamelijk zou een kind van anderhalf jaar al klaar zijn om te beginnen met zindelijk worden. De meeste kinderen krijgen pas interesse voor zindelijkheid tussen de twee en de drie jaar. Rond de drie jaar zijn de meeste kinderen overdag zindelijk.
Heerlijk om geen luiers meer te hoeven verschonen, maar toch zien veel ouders er tegenop: zindelijkheidstraining. Toch kunnen kinderen al vroeg zindelijk worden, vertelt psycholoog Debby Mendelsohn in een podcast van Ouders van Nu.
Zindelijk worden heeft te maken met het voelen van je eigen lichaam, je moet erop letten wat je bij jezelf voelt. Voor het eerst komt er een soort scheiding tussen het boven- en onderlichaam. Wat er van boven ingaat is lekker en goed. Wat er van onderen uitkomt is vies en moet weg.
De meeste kinderen worden overdag zindelijk tussen de 2 en 4 jaar. 's Nachts zonder luier slapen kan dan nog een stuk lastiger zijn. Meestal wordt de overstap naar slapen zonder luier pas gemaakt als een kind overdag stabiel zindelijk is.
De meeste kinderen worden zindelijk als ze tussen de 2 en 3 jaar oud zijn. Over het algemeen zijn meiden wat vlotter in zindelijk worden, dan jongetjes. Vaak wordt gezegd dat je je kind 'zindelijk kunt maken'. Een kind is niet zindelijk te maken, hij geeft namelijk zelf aan wanneer hij er aan toe is.
Sommige peuters plassen zelfs nog veel meer. Maar dat is tegelijkertijd ook goed nieuws. Al deze 'ongelukjes' zorgen er namelijk voor dat hij of zij het gevoel van aandrang leert herkennen. Als een peuter zo'n 20x per dag plast kun je dus goed oefenen.
Het is een proces. Is je kind ouder dan vier jaar en poept hij nog regelmatig in zijn broek, dan is er mogelijk een fysiek probleem waardoor het zindelijk worden niet lukt. Het is verstandig om dit te bespreken met de huisarts of het consultatiebureau.
Reken er niet op dat de potjestraining in een week beklonken is. Het kan drie tot zes maanden duren, afhankelijk van het kind. 's Nachts droog blijven kan zelfs tot een jaar duren. Niet elk kind wordt automatisch zowel overdag als 's nachts tegelijk zindelijk.
Begin bijvoorbeeld met één tot drie keer per dag. Kijk wat het beste past in het ritme van jouw gezin. Doordat je kind regelmatig op het potje zit, zal hij niet zo vaak nog een keer extra hoeven. Moet hij toch een keer, dan geeft hij dat waarschijnlijk zelf aan, bijvoorbeeld door het potje naar je toe te brengen.
Het is goed en gezond als je kind ongeveer zes tot zeven keer op een dag plast. Vaker is geen probleem, minder vaak liever niet. Deze plasmomenten zijn te verdelen over de dag – het beste is 's ochtends twee keer, 's middags drie keer en 's avonds nog eens twee keer.
Stop met luiers gebruiken
Zeg bijvoorbeeld dat het pak luiers dat je nu hebt, het laatste pak is en dat het daarna tijd is om op het potje te gaan. Herhaal dit als het pak bijna leeg is en kijk wat er gebeurd. Een gewaagde zet, maar vaak is er niet meer nodig dan uitleg en een gepland moment om te stoppen.
Laat je kindje zonder luier op het potje zitten gedurende een paar minuten, met tussenpozen van twee uur, maar ook 's morgens en direct na het dutten. Voor jongens is het best om ze zittend te leren plassen. Blijf bij je kleintje en lees samen een boekje of speel wat terwijl hij of zij zit.
Het is belangrijk te voorkomen dat het plassen en poepen op het potje een machtsspelletje wordt. Dit doe je door rustig en neutraal te reageren wanneer je kindje niet op het potje wil. Leidt je kindje even af met iets anders en probeer het later opnieuw. Dwing je kind niet om op het potje te gaan.
Zindelijk worden is niet alleen een natuurlijk rijpingsproces, maar ook een leerproces. Je peuter leert begrijpen wat van hem of haar verwacht wordt. Hij of zij heeft kansen nodig om te oefenen. Hierbij kan jij je kind stimuleren en positief aanmoedigen.
Bij angst voor poepen kunt u structuur bieden door na ieder eetmoment het kind minimaal vijf minuten op de wc te laten zitten. Op deze manier wordt het normaal. Als uw kind wel aangeeft dat het moet poepen maar het niet durft op de wc kunt u afspreken dat het dan tijdelijk een luier om mag tijdens het poepen.
De plaswekker kan gebruikt worden vanaf 7 jaar. Van belang is dat het kind zelf van het bedplassen af wil komen en het zelf dus als een probleem ziet. Het kind moet voldoende gemotiveerd zijn om iets tegen het bedplassen te doen. In enkele gevallen is het kind al op jongere leeftijd gemotiveerd.
Zet 'm gewoon neer op een handige plek, in de badkamer of naast de wc, en laat je kind het potje zelf ontdekken. Het is wel belangrijk dat je kind het leuk vindt om op het plaspotje te gaan zitten. Leg daarom niet de nadruk op het plaspotje, door te zeggen: 'Je gaat nu op het potje'. Maar maak er iets gezelligs van.
Maak uw kind elke avond wakker om te plassen. Doe dit als uw kind 2 uur slaapt. Geef uw kind complimenten bij een droge nacht.
De signalen die een kind geeft zijn belangrijker om dit moment te bepalen dan een vaste leeftijd of start van de kleuterschool. Een kind is klaar om zindelijk te worden als hij of zij: begrijpt dat pipi of kaka in het potje hoort. voelt dat hij of zij pipi of kaka moet doen en dit kan ophouden tot het potje.
Wat is een oefenbroekje? Een oefenbroekje is een speciaal broekje dat tussen een luier en een gewone onderbroek in zit. Het is wat dikker dan een onderbroek en kan wat plas opnemen. Toch zijn ze dunner dan een luier en nemen ze meestal geen hele plas op.
Ook een potje (tijdelijk) in de slaapkamer zetten kan helpen als het heel snel moet gaan. Leek het te lukken zonder luier 's nachts en heb je het ene ongelukje na het andere? Aarzel dan niet om de luier terug te introduceren. Misschien lukt het binnen enkele weken wel zonder.