Bij ouderen is een delier meestal het gevolg van een lichamelijke ziekte of het gebruik van geneesmiddelen. Symptomen zijn angst, onrust, veranderd gedrag, wisselend bewustzijn, moeite met concentratie en aandacht en hallucinaties. Familieleden geven vaak aan dat de persoon plotseling veranderd is.
Meestal komt een delier door een ziekte, na een operatie, of door medicijnen. Een delier komt vaker voor bij oudere mensen, bij mensen die problemen hebben met hun geheugen en bij mensen vlak voor hun overlijden. Ook jongere mensen kunnen een delier krijgen, bijvoorbeeld als ze erg ziek zijn.
Uitlokkende factoren
Dit zijn bijvoorbeeld ontstekingen van de hersenen, zwellingen in de hersenen, kneuzingen van de hersenen, bloedingen in de hersenen of herseninfarcten.
Mogelijke prognostische risicofactoren voor de ontwikkeling van een delier zijn: reeds bestaande verminderde cognitie, zintuiglijke beperking, hoge leeftijd, fysieke beperking, ernst van de ziekte, het hebben van een infectie en een voorgeschiedenis van alcoholgebruik.
Behandeling van de verschijnselen van het delier
Vaak behandelt een psychiater of geriater (bij een delier bij ouderen) de verschijnselen van een delier. De patiënt kan medicijnen krijgen tegen onrust, waanideeën en hallucinaties. Als het delier over is, zijn de medicijnen niet meer nodig.
Een delier komt vaker voor bij oudere mensen, bij mensen die problemen hebben met hun geheugen en bij mensen vlak voor hun overlijden. Ook jongere mensen kunnen een delier krijgen, bijvoorbeeld als ze erg ziek zijn. Een delier kan een paar dagen of een paar weken duren.
Verschil tussen delier en dementie
Symptomen van delier en dementie kunnen op elkaar lijken. Het grote verschil met dementie is dat dementie langzaam verergert, terwijl delier een acute situatie is die enkele uren tot dagen duurt.
Een delier ontstaat als het de hersenen niet meer lukt om alle prikkels, die van binnen en buiten het lichaam de hersenen binnenkomen, samen te voegen tot één verhaal. Ze kunnen niet meer van alle informatie een logisch beeld van de werkelijkheid maken. Een delier komt meestal voor bij mensen die al ziek zijn.
Een delier dat niet wordt herkend, kan flinke gevolgen hebben. Zo kunnen er meer complicaties ontstaan, met een langer verblijf in het ziekenhuis als resultaat. Ook is er na het doormaken van een delier een grotere kans op overlijden en op blijvend cognitief verlies en lichamelijke achteruitgang.
Stil delier
De patiënt kan ook lusteloos, apathisch gedrag vertonen: hij trekt zich terug en sluit zich af voor zijn omgeving. Dit noemen we ook wel een 'stil' delier. De patiënt in een stil delier kan ook dingen zien, horen of ruiken die er niet zijn. De patiënt kan hierdoor angstig zijn, maar kan dit niet uiten.
Een delirium (delier) is een plotse verwardheid die ontstaat door een verstoring van de normale werking van de hersenen. Deze verwardheid wordt uitgelokt door een lichamelijke oorzaak of overmatige stress.
Een delier of een delirium is een plotselinge toestand met schommelingen in bewustzijn en vaak verwardheid, die ontstaat in reactie op een medische of lichamelijke oorzaak. Kenmerkend zijn wisselingen in het bewustzijn en verward denken.
We onderscheiden 3 soorten delirium:
hyperactief delirium: de patiënt is onrustig en opgewonden; hypoactief delirium: de patiënt is stil en teruggetrokken; combinatie van hyperactief en hypoactief delirium. Dit wisselt zich af gedurende de dag.
Denk aan delier bij een bewustzijnsverandering met een aandachtsstoornis, incoherent denken of desoriëntatie, als dit beeld in korte tijd (uren tot dagen) is ontstaan en de ernst van de symptomen over het etmaal fluctueert. Patiënten met een cognitieve stoornis/dementie hebben een (sterk) verhoogde kans op een delier.
Hoe lang duurt een delier? Het beeld kan van uur tot uur wisselen. Een delier is meestal tijdelijk, die enkele uren tot enkele dagen/weken kan duren.
Een delier is heel goed te behandelen. Als de oorzaak van het delier (bijvoorbeeld een blaasontsteking of medicijnen) behandeld wordt, verdwijnen de symptomen meestal vrij snel. Ook hier is uitleg en informatie voor familieleden van groot belang.
Ook sommige medicijnen kunnen een delier veroorzaken, een operatie of narcose kan ook de oorzaak zijn. Een delier is een ernstige ziekte omdat het kan leiden tot slechter eten en drinken, vallen en gevaarlijk gedrag.
Overdag kan de verwardheid veel minder of zelfs helemaal verdwenen zijn. Vaak weet een patiënt overdag niet meer wat hij de voorgaande nacht heeft gedaan. Het delier kan enkele uren tot enkele dagen duren en soms zelfs enkele weken.
Een delier is verwardheid die plotseling optreedt. Tijdens een delier verliest iemand het contact met wat er om hem heen gebeurt. Een angstige ervaring, zowel voor de patiënt als zijn omgeving. Als iemand een delier krijgt, dan kan het een paar uur of een paar dagen, en soms zelfs langer duren voordat het over is.
Indeling fases van dementie
Een andere veel gebruikte indeling is de omschrijving van de vier fases van ik-beleving bij dementie; de bedreigde ik of cognitieve fase; de verdwaalde ik of emotionele fase; de verborgen ik of psychomotore fase; de verzonken ik of zintuiglijke ervaring.
Een deel van de studies vindt dat mensen die een mediterraan dieet volgen, minder vaak dementie ontwikkelen. Ook lijkt het dat het dieet betere mentale vermogens (cognitie) geeft. Het mediterraan dieet bevat veel groentes, fruit, volkoren producten, peulvruchten en onverzadigde vetten (noten of olijfolie).
Hart- en vaatziektes
In het algemeen kunnen hart- en vaatziekten een delier veroorzaken. Eén van de belangrijkste daarvan is hartfalen: Hartfalen betekent dat het hart niet genoeg bloed rondpompt in het lichaam. Dan hoopt vocht zich op, bijvoorbeeld in de benen of armen.