Een coma wordt meestal veroorzaakt door een bloedtekort en/of zuurstoftekort in je
Een voorbeeld hiervan is het nemen van te veel alcohol, drugs of medicijnen. Ook een aandoening zoals suikerziekte kan een oorzaak van coma zijn. Er is dan te veel of te weinig suiker in het bloed. Daarnaast kun je in coma raken als je hersenen te weinig zuurstof krijgen.
Duur van een coma
Er wordt aangenomen dat een diep coma maximaal 2 maanden duurt. het diepe coma kan overgaan in een coma vigil (zie verderop). de toestand van de patiënt kan zodanig achteruit gaan dat hij komt te overlijden.
De persoon kan niet zelfstandig ademen en wordt daarom beademd. Daar merkt de persoon zelf niets van. In de acute fase van coma (comateuze toestand) maakt iemand nauwelijks of geen bewegingen, reageert niet op pijnprikkels of op aanspreken.
Waarom wordt een patiënt in een kunstmatig coma gebracht? Meestal gebeurt dat omdat het lichaam van de patiënt veel meer zuurstof nodig heeft dan normaal, bijvoorbeeld als gevolg van een zware operatie, een infectie of een ernstig ongeval. Een slapende patiënt verbruikt namelijk veel minder zuurstof.
Ja. Dat een comapatiënt kan dromen weten we zo goed als zeker. Dat een comapatiënt droomt kan je, net als bij slapende mensen, namelijk zien aan het bewegen van hun ogen. Sommige patiënten komen bij en vertellen over hun dromen, andere zijn er juist bang voor.
Als je in coma bent, kun je namelijk niet meer zelfstandig drinken of eten. Je moet dan via een infuus eten en drinken direct in je bloedvaten krijgen. Het kan echter ook dat je niet meer wakker wordt. Meestal overlijd je dan binnen enkele maanden aan een infectie.
'Coma lijkt van buitenaf erg op slaap', zegt dr. Ingrid Baar. 'Er is een gedaald bewustzijn en een verminderde aandachtsfunctie. Alleen is een comateuze patiënt niet wekbaar en is er geen interactie met de omgeving.
Sindsdien is zij 42 jaar lang door haar collega's verzorgd. Aruna Shanbaug (67) overleed in Mumbai aan de gevolgen van een longontsteking. Zij was voor zover bekend wereldwijd de persoon die het langste in coma heeft gelegen.
Gelukkig ontwaken de meeste mensen wel uit een coma. De kans op een volledig herstel is vaak erg moeilijk in te schatten. Deze hangt erg af van de hoeveelheid hersenschade. Soms kunnen je hersenen zich nog herstellen, maar het kan ook zijn dat de schade hiervoor te groot is.
Bij hersendood is er geen elektrische activiteit meer in de hersenen. En die kan ook niet meer terugkomen. Bij coma is er nog wel elektrische activiteit in de hersenen. Dit betekent dat de hersenen nog (voor een deel) werken.
Terry Wallis, een man uit de Amerikaanse staat Arkansas, werd op 11 juni 2003 wakker nadat hij maar liefst 19 jaar in een comateuze toestand met minimaal bewustzijn had gelegen. Hij belandde daarin na een auto-ongeluk in 1984. Toen hij na al die jaren ontwaakte, had hij geen besef van de tijd die was voorbijgevlogen.
Als iemand echt hersendood is, is er geen enkele kans dat diegene nog wakker wordt, zegt Hoogerwerf. Om vast te stellen of er echt sprake is van hersendood wordt er verplicht een serie tests uitgevoerd, van het testen van reflexen tot metingen van de hersenactiviteit.
Het gevolg van sedatie is dat het bewustzijn verstoord is. Sommige mensen slapen door de sedatie heel diep en zijn eigenlijk niet meer te wekken. Het kan ook zijn dat de slaperigheid komt doordat de patiënt heel erg ziek is. Als de patiënt niet meer wakker wordt na sedatie noemen we dat een coma.
Minimaal bewustzijn – (Minimal Conscious State -, MCS-) is een toestand waarin de patiënt enkele tekenen van bewustzijn laat zien, met name het uiten van emoties en/of het volgen met de ogen van een bewegend voorwerp (spiegel, of een naaste).
Een subcomateuze toestand is de toestand waar de patiënt zich bevindt tussen een diep coma en het volledig normaal bewustzijn. In die fase kunnen de ogen afwisselend open of dicht zijn, reageert de patiënt op pijnprikkels, doch is er geen enkele bewuste beweging of interactie.
Ernstige verlamming van de spieren van gelaat, mond, tong en ledematen waarbij enkel verticale oogbewegingen nog vrijwillig kunnen uitgevoerd worden. De persoon is zich wel bewust van wat er om zich heen gebeurt en bevindt zich niet in een coma.
Als patiënten niet meer (voldoende) zelfstandig kunnen ademen, komen zij aan de beademingsmachine. Meestal houden we patiënten dan in een kunstmatige slaap. Dit heet sedatie. Hierdoor kan het lichaam haar krachten gebruiken voor het herstel.
Bij hersendood werken de hersenen helemaal niet meer en deze kunnen ook niet meer herstellen. De patiënt heeft geen bewustzijn meer en kan geen pijn meer voelen.
Een verrassing voor artsen wereldwijd: een Chinese vrouw van 24 leeft al heel haar leven zonder een groot deel van haar hersenen. De vrouw was in de provincie Shandong naar het ziekenhuis gegaan omdat ze duizelig en misselijk was.
Het kan enkele uren of dagen zijn maar er zijn ook patiënten die nooit volledig van de beademing af komen. Het hangt allemaal af van de aandoening en eventuele complicaties die zich kunnen voordoen.
Voor de beademing is het inbrengen van een beademingsbuis (via de mond) noodzakelijk. Hierdoor kan de patiënt niet praten. Een patiënt die kunstmatige beademing nodig heeft, wordt voordat de beademingsbuis wordt ingebracht in slaap gebracht. Dit heet sedatie.
De belangrijkste risico's van intubaties zijn weefselschade (keel, stembanden en luchtpijp) en schade aan gebitselementen (meestal de boventanden). Daarnaast bestaat het risico op verslikken, waarbij maaginhoud in de longen terechtkomt.
Patiënten die een lange periode aan de beademing liggen worden steeds zwakker. De organen gaan hierdoor vaak minder goed functioneren. Ook de spieren worden in een snel tempo minder sterk. Als patiënten beter worden en niet meer door een machine beademd hoeven te worden, is het lichaam vaak nog erg zwak.