Vrieswonden zijn een soort verwonding die ontstaat wanneer de huid wordt blootgesteld aan extreme kou. Blootstelling aan extreem lage temperaturen zorgt ervoor dat de bovenste laag van de huid en bepaalde onderliggende weefsels bevriezen.
Een aantal factoren kan bijdragen aan koudeletsels, zoals extreme kou, natte kleren, harde wind en slechte bloedcirculatie. Dit laatste kan veroorzaakt worden door strakke kleren of laarzen, verkrampte houdingen, moeheid, bepaalde medicatie, roken, alcoholgebruik of ziektes die de bloedvaten betreffen zoals diabetes.
Wat te doen bij vrieswonden
Warm de bevroren lichaamsdelen op en houd deze 20 tot 30 minuten onder de warme kraan. Maak het water niet warmer dan 40 graden Celsius. Bij een vrieswond kun je niet zo goed voelen, waardoor de huid kan verbranden als je te warm water gebruikt.
Een eerstegraads bevriezing ziet er uit als een bleke of witte plek in de huid, waarbij de huid intact is. De aangedane plek geeft een stekende scherpe pijn. Een tweedegraads bevriezing is ook wit, echter is er sprake van blaarvorming of beschadiging van de bovenste huidlaag.
Vrieswond, bevriezing. Door bevriezing van ledematen (frostbite) kunnen blaren ontstaan of necrose. In Nederland komt het steeds minder vaak voor door de klimaatverandering. Voor de indeling wordt ongeveer het zelfde systeem gebruikt als bij brandwonden (eerstegraads vrieswond, tweedegraads vrieswond, etc.)
De tijd die het duurt na de behandeling voordat uw bevroren huid zich beter voelt, hangt af van het stadium van de bevriezing waarin u zich bevond en hoe lang. Als u een zeer milde bevriezing hebt, kunt u binnen een paar dagen tot een paar weken genezen. Bij een tweede stadium van bevriezing kan het tot zes maanden duren voordat uw huid is genezen.
De genezingsperiode (totdat de korst eraf valt) kan enkele weken duren. Dit is afhankelijk van de grootte en plaats van het behandelde huidgebied. Bij bevriezing van de huid in het gebied rond de ogen (oogleden, voorhoofd, slapen, neusrug, wangen) kan een flinke zwelling van de oogleden ontstaan.
Behandeling van de bevroren huid
Herken je bevriezingsverschijnselen, zoek dan zo snel mogelijk de warmte op. Het ontdooien van bevroren huid moet geleidelijk gebeuren. Gebruik handwarm water of een warm washandje. Ga niet wrijven en vermijd direct contact met heet water.
Eerstegraads: Dit is vergelijkbaar met frostnip, behalve dat er wat extra verkleuring kan zijn (meestal rood, maar soms wit, geel of roze-blauw) . Hoewel er geen blaren zijn bij eerstegraads bevriezing, is er wel sprake van lichte zwelling.
Wie te lang in extreme koud vertoeft, riskeert vrieswonden. Door de felle kou gaan de oppervlakkige bloedvaten, net onder de huid, eerst dichtklappen en later verkrampen. De bloedtoevoer in de externe lichaamsdelen komt in het gedrang en er ontstaat een vrieswonde.
Verwarm het gebied opnieuw in warm water gedurende 15 tot 30 minuten . Houd het aangetaste gebied omhoog om zwelling te verminderen. Gebruik vrij verkrijgbare pijnstillers, bijvoorbeeld als het aangetaste gebied pijnlijk is bij het opwarmen. Probeer te voorkomen dat u op bevroren voeten loopt.
Adviezen na de behandeling
Wanneer de nieuwe huid af is, zal het korstje vanzelf verdwijnen. Dit proces duurt gemiddeld 10 tot 14 dagen. Vermijd zonlicht zoveel mogelijk op het behandelde gebied en gebruik een zonbescherming met SPF 30 of 50 gedurende minimaal 2 weken na de behandeling. Probeer niet te roken.
Bevriezing: Bij temperaturen onder de 0 °C kunnen kwetsbare lichaamsdelen, zoals je neus, vingers en oren, bevriezen. Dit kan zo ernstig zijn dat een deel van het ledemaat afsterft (koudeletsel).
Bij bevriezen wordt gebruik gemaakt van vloeibare stikstof. De dermatoloog brengt de stikstof op de vlekjes aan met behulp van een wattenstaaf of spray-techniek. De pigmentvlekjes worden even wit, daarna rood. De behandeling is enigszins pijnlijk, maar wordt door de meeste mensen goed verdragen.
Als je schrikt of bovenmatig veel stress ervaart, sturen je hersenen een signaal naar de rest van je lichaam – als een loeiend alarm dat door je hele zenuwstelsel en ledematen afgaat: vecht! Vlucht! Bevries!
Vrieswonden kunnen ook voorkomen op de huid die bedekt is met handschoenen of andere kleding. Lichte vorstwonden worden beter door opwarming. Zoek medische hulp voor alles wat ernstiger is dan lichte vorstwonden, omdat de aandoening permanente schade kan veroorzaken aan de huid, spieren, botten en ander weefsel.
Hoe herken je bevriezing? De symptomen van bevriezing zijn: zwelling, pijn, rode huid (mogelijk ook wit of blauw) en bij ernstige bevriezing zal de huid afsterven (de huid is dan zwart van kleur).
Vrieswonden zijn schade aan de huid en het weefsel die wordt veroorzaakt door blootstelling aan temperaturen onder het vriespunt – doorgaans temperaturen onder -0,55 °C (31 °F) . Vrieswonden kunnen elk deel van uw lichaam treffen, maar de extremiteiten, zoals de handen, voeten, oren, neus en lippen, worden het meest getroffen.
De huid voelt deegachtig aan; bij diepere letsels wordt de huid hard en gevoelloos. Uiteindelijk sterft het weefsel onder de blaren af (zwarte verkleuring of necrose). In het ergste stadium van bevriezing sterven de spieren en soms ook de botten af.
Behandeling onderkoeling
Breng het slachtoffer zo snel mogelijk naar binnen, naar een warme plaats en trek hem warme, droge kleren aan. Wikkel het slachtoffer direct in een HeltiQ Reddingsdeken, doe dit met de goudkleurige zijde naar buiten om verdere afkoeling te voorkomen.
Blootstelling aan koude temperaturen kan leiden tot tijdelijke koude voeten, maar het dragen van warme sokken en goed passende schoenen kunnen helpen je voeten warmer te houden. Stress en angst kunnen de bloedstroom beïnvloeden en koude voeten veroorzaken, net als roken, dat de bloedvaten vernauwt.
Hoe werkt vloeibare stikstof ? Tengevolge van de bevriezing met vloeibare stikstof vindt weefselbeschadiging plaats.Het afwijkend huiddeel sterft af en wordt vervangen door nieuwe gezonde huid. Na de behandeling ontstaat er onder de huidafwijking een (bloed)blaar.
Binnen enkele uren tot dagen na de behandeling ontstaan er korstjes. Deze vallen er na zeven tot tien dagen vanzelf af. Hierna kan uw huid nog wat roze zijn. Binnen enkele weken tot maanden trekt dit weg.
Het zelf behandelen van actinische keratose is alleen aan te raden als aanvulling op een professionele, medische behandeling. Want deze huidaandoening is het voorstadium van huidkanker. Dus zie je iets raars op je huid wat je niet vertrouwt? Ga dan direct naar je huisarts.