Creëer een sfeer van veiligheid en vertrouwen. Geef het goede voorbeeld in gedrag. Mensen met een verstandelijke beperking leren vaak veel door imiteren. Geef korte en duidelijke aanwijzingen.
Conceptuele vaardigheden zoals kunnen lezen, schrijven en rekenen. Sociale vaardigheden zoals communiceren en het oplossen van sociale problemen. Praktische vaardigheden zoals persoonlijke verzorging en gebruik maken van openbaar vervoer.
Volwassenen kunnen ondersteuning nodig hebben bij het toepassen van schoolse vaardigheden in een baan en het persoonlijk leven. In sociaal en communicatief gedrag kan duidelijk een verschil te merken zijn maar ze kunnen relaties met anderen aangaan.
De mate van een beperking
Op latere leeftijd blijft iemand met een verstandelijke beperking vaak moeilijkheden ervaren in de communicatie, de zelfverzorging, het zelfstandig kunnen wonen, sociale en relationele vaardigheden.
Een aantal van deze groepen zijn uitgelicht: Volwassenen met een verstandelijke beperking (VB) Licht Verstandelijk Beperkt (LVB) Matige tot ernstige verstandelijke beperking (MEVB/EVB)
Bij de communicatie richting mensen met een LVB is het belangrijk een rustige en gelijkwaardige houding aan te nemen. Gebruik korte zinnen (5-7 woorden) zonder moeilijke of buitenlandse woorden. Gebruik geen verwijswoorden (woorden die verwijzen naar een woord dat eerder is gebruikt, zoals die, dat, hem enzovoort).
Kinderen en jongeren met een lvb hebben moeite met het onthouden en verwerken van informatie. Zij hebben een achterstand in het werkgeheugen, een relatief zwak verbaal kortetermijngeheugen en een laag denktempo.
Een verstandelijke beperking, of een verstandelijke ontwikkelingsstoornis, ook wel een verstandelijke handicap, intellectuele stoornis of mentale retardatie, en in het verleden geestelijke handicap, mentale handicap en zwakzinnigheid, is een ontwikkelingsstoornis waarbij iemands verstandelijke vermogens zich niet met ...
Vormen van begeleiding
Bijvoorbeeld door te oefenen met vaardigheden of het aanbrengen van structuur. Ook praktische ondersteuning is mogelijk, bijvoorbeeld het aanreiken van zaken aan een persoon die aan een rolstoel gebonden is.
We spreken van ZB als iemand een IQ heeft tussen de 70 en 85. Mensen met LVB hebben tekorten in de verstandelijke functies (een IQ tussen 50-70) en tekorten in het aanpassingsvermogen die zijn begonnen gedurende de ontwikkelingsperiode.
Gemiddeld is dat bij iemand met matige verstandelijke beperkingen vanaf 50 jaar. Voor mensen met het syndroom van Down en mensen met (zeer) ernstige verstandelijke beperkingen vanaf 40 jaar. Bij mensen met lichte verstandelijke beperkingen rond de leeftijd van 65.
Kenmerken van een ernstige verstandelijke beperking
Zichzelf verzorgen en deelnemen aan de maatschappij gaat lastig. Het komt ook regelmatig voor dat de verbale communicatie minder is en dat de beperking samengaat met problemen op lichamelijk en psychisch gebied. Elk persoon heeft weer met andere problemen te maken.
Tussen ongeveer 40% en 55% van de volwassenen met een LVB (zonder en met bijkomende problemen) is actief op de arbeidsmarkt, terwijl zeven van de tien mensen zonder gezondheidsbeperkingen werkt. Het vinden en houden van werk is voor mensen met LVB+ vanwege hun beperking niet vanzelfsprekend.
Mensen met een LVB hebben in hun leven vaak te maken met kwetsbaarheden en tegenslagen. Zo kunnen ze zichzelf minder goed staande houden in de complexe maatschappij, kost het aangaan van sociale relaties veel moeite, hebben ze moeite met omgaan met stress en missen ze vaak sociale steun.
'Stoornissen' betreffen afwijkingen op orgaanniveau, 'beperkingen' worden door een persoon ondervonden bij het uitvoeren van activiteiten, en 'handicaps' hebben betrekking op de sociale nadelen die een persoon ondervindt als gevolg van gezondheidsproblemen.
Onder communicatiemethoden worden bijvoorbeeld debatten, discussies en dialogen verstaan. Om een debat of discussie in goede banen te leiden kun je de Talking Stick inzetten. Communicatiemethoden met de Talking Stick werven steeds meer populariteit.
Heel belangrijk is eenvoudig taalgebruik. “Gebruik bijvoorbeeld in een gesprek geen dubbele ontkenningen en vermijd jargon. Formuleer je mailtjes in korte zinnen en zorg voor een duidelijke boodschap. Maak jouw taalgebruik en houding dus toegankelijker.
In het VN-verdrag handicap is vastgelegd dat mensen met een beperking het recht hebben om zo zelfstandig mogelijk te wonen. Zo moeten mensen met een beperking bijvoorbeeld zelf kunnen kiezen waar en met wie zij wonen.
Moeilijk verstaanbaar gedrag (MVG) is gedrag dat we niet meteen begrijpen. Het gedrag is bijvoorbeeld onverwacht of past in jouw ogen niet in de context. Soms kunnen mensen agressief zijn naar anderen of naar zichzelf.
Bij (jong)volwassenen kunnen bijvoorbeeld een laag opleidingsniveau, een klein sociaal netwerk, een gebrek aan concrete vaardigheden als klokkijken en het hebben van wat meer kinderlijke hobby's en voorkeuren tekenen zijn dat er sprake is van een lvb of zwakbegaafdheid.