In de wet staat niets over overwerk. Maar je werkgever kan en mag verwachten dat je soms overwerkt. We raden dus aan overwerk niet meteen te weigeren. Je werkgever laat je vast ook wel eens wat eerder naar huis gaan om een persoonlijke reden.
Er is sprake van overwerk als je werknemer meer uren werkt dan is afgesproken. Als je werknemer bijvoorbeeld een contract heeft voor 40 uur per week en hij 48 uur werkt, dan heeft hij 8 uur overgewerkt.
Overuren worden niet zwaarder belast
Het is een algemene veronderstelling dat je meer belasting betaalt over de overuren die je werkt. Dit is niet het geval, want de overuren vallen in dezelfde belastingschijf als het normale salaris.
Het komt soms voor dat je moet overwerken. Dat is werk dat je doet buiten de uren die je met je werkgever hebt afgesproken. Bijvoorbeeld als het heel druk is, of als er collega's ziek zijn. Je werkgever moet een goede reden hebben om je te vragen over te werken.
Wanneer overuren vervallen hangt af van de afspraken die er gemaakt zijn in de CAO van de sector waarin je werkt. Als je geen CAO hebt dan zijn de afspraken die in je contract staan leidend. Vaak moeten overuren worden opgemaakt voor het einde van het kalenderjaar waarin ze zijn opgebouwd.
Overwerken is niet verplicht
In de wet staat niets over overwerk. Maar je werkgever kan en mag verwachten dat je soms overwerkt. We raden dus aan overwerk niet meteen te weigeren. Je werkgever laat je vast ook wel eens wat eerder naar huis gaan om een persoonlijke reden.
De redelijkheid dat iemand moet overwerken: het is redelijker wanneer er onvoorziene omstandigheden zijn, dan dat er bijvoorbeeld stelselmatig slecht wordt ingeroosterd.
Daarnaast bestaat er ook een « interne grens ». Dit betekent dat het aantal overuren dat je mag opsparen om later te recupereren, op geen enkel moment meer dan 143 uren mag bedragen. Heb je dit plafond bereikt, dan moet je eerst inhaalrust opnemen vooraleer je opnieuw overuren mag presteren.
Uw werkgever mag uw werktijden veranderen als dit in uw contract, cao of bedrijfsregeling staat. Deze afspraak heet een wijzigingsbeding. Het betekent dat uw werkgever zonder uw toestemming uw werktijden mag veranderen. Hij moet daar wel een belangrijke reden voor hebben, bijvoorbeeld een verplichte reorganisatie.
Overuren worden in dezelfde belastingschijf belast als je normale uren. Je betaalt dus altijd tussen de 37,10% en 49,50% aan belasting over je overuren.
In 2022 kunnen werknemers uit de privésector 120 bijkomende vrijwillige overuren presteren onder de noemer 'relance-uren'. Opgeteld bij het al bestaande basiscontingent van 100 vrijwillige overuren, bedraagt het plafond in 2022 dus 220 uur.
Fiscaal voordeel overuren
Als werknemers meer werken, is er een fiscaal voordeel aan verbonden op de eerste 130 overuren (in de horeca is dat 360 uur; voor werken in onroerende staat, op voorwaarde dat er een elektronisch aanwezigheidsregistratiesysteem werd ingevoerd: 180 uren).
Hoe lang en hoe vaak pauze
Als u langer dan 5,5 uur werkt, heeft u volgens de wet recht op minimaal 30 minuten pauze. U mag de pauze splitsen in 2 keer een kwartier. Als u langer dan 10 uur werkt, heeft u volgens de wet recht op 45 minuten pauze. De pauze mag u splitsen in meer pauzes van minimaal een kwartier.
Wettelijk recht op rust
Na een werkdag mag u minimaal 11 aaneengesloten uren niet werken. De rustperiode van 11 uur mag eens in de 7 dagen ingekort worden tot minimaal 8 uur. Maar dit mag alleen als het nodig is voor het werk.
De Wet flexibel werken (voorheen Wet aanpassing arbeidsduur) maakt het mogelijk meer of minder uren te werken. U kunt een verzoek daartoe uiterlijk 2 maanden van tevoren indienen bij uw werkgever. Voor zo'n verzoek moet u minstens een half jaar in dienst zijn. Uw werkgever moet akkoord gaan met uw verzoek.
Presteert de werknemer meer dan respectievelijk 130 of 180 overuren, dan kan op die (extra) overuren geen vermindering worden toegepast en is de gewone regel van toepassing.
Overwerk is een incidentele betaling waardoor je loon wordt verhoogd. Tegenwoordig zijn de heffingskortingen degressief en dat betekent dat deze steeds lager worden bij steeds hoger loon. Hierdoor wordt extra belasting gerekend en om dit te compenseren wordt extra hoog inhouden.
Bij meeruren heeft een werknemer recht op 100% van het normale uurloon en bij overuren geldt 100% + een toeslag, afhankelijk van het tijdstip van overwerken. Meestal zijn het percentages van 125% 150% of 200%. Zo worden overuren en meeruren ook verschillend belast.
Deze vrijwillige overuren zijn niet gebonden aan een bijzondere procedure. De maximale grens van 11 uren per dag en 50 uren per week mag niet worden overschreden.
Overuren worden, net zoals normale gewerkte uren, belast in de belastingschijf waar jij in zit (37,35 – 49,50%). Je betaalt dus geen exorbitant hoog bedrag aan belasting over je overuren (hoewel mensen wel vaak dat gevoel hebben).
Beloning van overwerk
Voor gewerkte overuren heeft de werknemer recht op 100% van het uurloon met daar bovenop een toeslag. De percentages 125%, 150% en 200% zullen u dan ook niet onbekend zijn. Deze toeslag is vaak afhankelijk van het tijdstip en/of de dag waarop de werknemer dit overwerk heeft verricht.
De uren die gemaakt worden op deze speciale dagen worden toeslaguren genoemd. Dit kan betekenen dat je op feestdagen bijvoorbeeld 150% uitbetaling krijgt. Een voorbeeld is dat een persoon die normaal €10,- (100%) per uur verdient, op zon- en feestdagen €15,- per uur verdient bij een toeslag van 150%.
Het grootste nadeel van zwart werken is dat het niet mag. Het is illegaal. Door zwart te werken betaal je namelijk geen belasting en dat is verboden. Als de belastingdienst erachter komt dat je zwart werkt moet je alles terugbetalen, plus een boete.
Voor de jaren 2019 en 2020 werd het standaardcontingent van 130 uren reeds tijdelijk opgetrokken naar 180 uren. Het interprofessioneel sociaal akkoord 2021-2022 stelt o.m. voor om het standaardcontingent van de fiscaal gunstige overuren opnieuw op te trekken van 130 naar 180 uren.