Als je veel en vaak piekert en je je daarbij ook gespannen voelt, noemen we dit een gegeneraliseerde angststoornis, ook wel angststoornis genoemd. Bij een gegeneraliseerde angststoornis hebben je zorgen, in tegenstelling tot bij een fobie, betrekking op verschillende onderwerpen.
Wanneer je je druk maakt om iets is dat positief. Je bent betrokken, je hebt verantwoordelijkheidsgevoel, je wilt dat het goed gaat en je wilt niet dat het fout gaat. Dus vooropgesteld: het is fijn dat jij je druk maakt.
We voelen nog meer spanning in ons lijf, gaan nog meer piekeren et cetera. Dus al dat gepieker heeft meestal totaal geen zin en kost heel veel energie en leidt alleen maar tot meer negatieve gevoelens. Dus het vechten tegen de onprettige gevoelens in ons lichaam door piekeren heeft dus totaal geen zin.
Piekeren wordt vaak veroorzaakt door stress. Meestal is er een aanleiding in het dagelijks leven waardoor je begint met piekeren. Er kan iets zijn waar je je zorgen over maakt en dit gaat over in andere negatieve gedachten. Ook iemands persoonlijkheid speelt een rol in of hij snel piekert of niet.
De bedoeling van de meeste mensen die piekeren is waarschijnlijk om hun gedachten op een rijtje te zetten. Of om zichzelf voor te bereiden op een situatie. Maar niets is minder waar: piekeren leidt niet tot oplossingen of nieuwe inzichten. Veel piekeren kan leiden tot stress, angst en somberheid.
Rustiger ademhalen, ongeveer zes keer per minuut, kan ook helpen om de spanning te laten afnemen. Concentreer je op de ademhaling en je buik en doe dit gedurende een aantal minuten als je het even niet meer overziet. Met onder andere deze manieren kun je leren zelf stress en spanning te reguleren.
Stop, denk en doe
Herken de onrust als een symptoom van stress. DENK na over wat er aan de hand is en hoe je de onrust of spanning kunt verminderen. DOE iets tegen de stress. Ga even wandelen, neem een pauze of doe ademhalingsoefeningen.
De gedachten stop techniek
Wanneer je merkt dat je je zorgen aan het maken bent, zeg dan letterlijk en hardop “STOP” tegen jezelf. Zeg daarna hardop tegen jezelf “Op dit moment denk ik aan (de negatieve gedachte)…, maar eigenlijk wil ik aan iets anders denken, namelijk (de prettige gedachte)”.
Vertoont een familielid, vriend of kennis verward gedrag en maakt u zich zorgen? Dan kunt u bellen met het landelijk Meldpunt Zorgwekkend Gedrag op telefoonnummer 0800 – 1205. Bel in een spoedsituatie altijd 112.
We gebruiken de term 'mentale druk' (RIVM 2018a) als noemer voor het continuüm van ervaren druk, somberheid, psychische klachten en knelpunten. Deze worden in het maatschappelijk debat aangeduid met uiteenlopende labels als burn-outs, depressies en overspannenheid (zie hoofdstuk 2).
Er zijn wel een aantal externe oplossingen om je gedachten te kalmeren en om de drukte in je hoofd even weg te nemen. Denk bijvoorbeeld aan een uurtje sporten in de buitenlucht, een glas wijn in goed gezelschap of een film die je even meeneemt naar een andere wereld.Even je gedachten uitschakelen.
De meest bekende en voorgeschreven kalmeringsmiddelen vallen in de categorie benzodiazepinen, zoals bijvoorbeeld valium (diazepam), alprazolam (xanax), lorazepam en oxazepam. Deze medicatie wordt ook regelmatig gebruikt om angst, paniekaanvallen en slaapproblemen aan te pakken.
Symptomen van chronische stress zijn slecht slapen, prikkelbaarheid, gespannenheid, de neiging om je terug te trekken, verminderde eetlust of net meer zin in zoet, humeurigheid en vermoeidheid. Ook ben je gevoeliger voor pijn.
Tips voor het omgaan met stress
Bij de meeste mensen nemen stressklachten af binnen 6 weken na de gebeurtenis. Het is goed om jezelf de tijd te gunnen. Stop je emoties niet weg. Sta stil bij wat je is overkomen, maar zorg ook voor voldoende afleiding.
Mensen met een overspannen brein hebben een overactieve neocortex. Deze zendt te veel informatie en overruled eigenlijk het dierlijk brein. Vandaar dat je veel mensen in overspannen of burn-out fase ook hoort zeggen dat ze niet meer precies weten wat ze echt willen of wie ze zijn.
Te veel piekeren heeft niet alleen effect op je mentale welzijn, maar ook op het functioneren van je lichaam. "Al van lichte stress kun je een hoge bloeddruk, rugklachten of chronische vermoeidheid krijgen." Dat piekeren psychische klachten als burn-out kan veroorzaken, is bekend.
Cognitieve gedragstherapie
Met deze therapie leert u omgaan met piekergedrag en hoe u uw gedachten kunt bijstellen dat u probleemsituaties niet aan zou kunnen. Verder leert u hoe u zich kunt ontspannen in alledaagse situaties en hoe u die situaties niet meer hoeft te vermijden.
Te veel piekeren kan uiteindelijk leiden tot stress, een burn-out, depressie en angststoornissen. Piekeren zorgt ervoor dat je hoofd overvol raakt. Hierdoor is er geen ruimte meer voor andere zaken die aandacht vragen. Daarnaast kost piekeren veel tijd en energie.