Jezelf met opzet pijn doen, heet ook wel zelfbeschadiging. Of met een moeilijk woord: 'automutilatie'.
Sommige mensen vragen zich af of jezelf snijden een ziekte is. Dat is niet het geval. Het is eerder een gedragspatroon dat je kunt ontwikkelen als manier om met moeilijke emoties om te gaan.
Zelfverwonding of automutilatie is wanneer je jezelf opzettelijk pijn doet of letsels toebrengt, bijvoorbeeld door in je armen te krassen met een scherp voorwerp, met je vuist herhaaldelijk tegen de muur slaan, jezelf voor de kop slaan…
Automutilatie is het woord voor zelfbeschadiging of zelfverminking, zoals gebruikt in de geneeskunde in het algemeen en in de psychiatrie en de zorg voor mensen met een verstandelijke handicap in het bijzonder.
Er is niet één reden waarom mensen zichzelf beschadigen. Voorbeelden van risicofactoren die mensen kwetsbaar kunnen maken voor zelfbeschadigend gedrag zijn: vroegkinderlijk trauma (kindermishandeling, welke vorm dan ook). Het ontbreken van steun in moeilijke levensfasen. Perfectionisme, impulsiviteit.
Automutilatie is een symptoom, geen op zichzelf staand syndroom. Het kan vóórkomen bij een groot aantal psychiatrische stoornissen.
Jezelf verwonden voelt voor sommige mensen fijn. Het werkt tijdelijk en daarom kan het ook verslavend zijn. Een andere reden waarom het verslavend werkt, is omdat je lichaam hormonen aanmaakt tegen de pijn: endorfine. Omdat je lichaam daaraan went, moet je jezelf steeds meer en vaker pijn doen.
Zelfverwondend gedrag zijn directe verwondingen van de huid en het lichaam, zoals zichzelf snijden, krabben en krassen. Andere vormen van opzettelijke zelfverwonding zijn het zichzelf toebrengen van brandwonden, met de vuisten en/of het hoofd hard tegen de muur bonken, of zichzelf in het gezicht slaan.
De term 'zelfbeschadiging' is de vertaling van het Engelse 'self-harm' en omvat alle gedragingen die verwondingen/letsel aan de eigen huid of het lichaam toebrengen zonder de intentie te hebben het leven te willen beëindigen.
Het betekent dat je verwondingen of letsel aan je eigen huid of lichaam toebrengt, zonder dat je daarbij de intentie hebt je leven te willen beëindigen. Vormen van zelfbeschadiging zijn snijden, krassen, krabben, branden, haren trekken, hoofdbonken, schadelijke stoffen innemen, of voorwerpen in het lichaam brengen.
Het VU-onderzoek laat zien dat zelfbeschadiging en suïcidaliteit vaak samen optreden en voor een groot deel uit dezelfde erfelijke aanleg voortkomen.
Er zijn vele vormen van automutilatie, zoals snijden, krassen en branden van de huid, hoofdbonken of het uittrekken van haar. Automutilatie kan blijvende littekens veroorzaken. Ook krijg je last van gevoelens van waardeloosheid, schuld en zelfhaat. Automutilatie is verslavend.
Jezelf bijten als uiting van een te hoog opgelopen spanning. Spanning die zo onverdraaglijk is dat je er wanhopig van wordt. Misschien is het af en toe zo erg dat je wel eens aan de dood denkt.
Jezelf snijden om maar wat te voelen. Of om even helemaal niets te voelen. Naar schatting doet 1 op de 6 jongeren het weleens.
Dit kan met behulp van psychotherapie. Afhankelijk van de oorzaak en ernst kunnen hiernaast verschillende medicijnen worden voorgeschreven, zoals antidepressiva (SSRI), antipsychotica en stemmingsstabilisatoren. Als patiënten geen pijn ervaren bij de zelfverwonding kan het medicijn naltrexon worden voorgeschreven.
Gevolgen voor de cliënt
Iemand die zichzelf beschadigt kan zich bijvoorbeeld somber, boos of angstig voelen. Zelfbeschadiging heeft als functie dat die problemen naar de achtergrond verdwijnen. Iemand krijgt meer rust en minder chaos in het hoofd. Iemand kan ontspannen of iets of juist niets meer voelen.
Zelfbeschadigend gedrag heeft gevolgen op de korte en lange termijn. Op de lange termijn nemen de negatieve gevoelens weer toe en volgt ook de confrontatie met de lichamelijke gevolgen en eventuele complicaties van de beschadiging.
Zelfbeschadiging wordt ook wel zelfverwonding of automutilatie genoemd. Zelfverwonding kent vele verschijningsvormen, vele verschillende oorzaken en komt op alle leeftijden voor. Zelfbeschadiging doet zich relatief vaak voor bij mensen met een psychiatrische stoornis of een verstandelijke handicap.
Littekencrème houdt de huid soepel en kan voorkomen dat je een stugge, verdikte, rode huid krijgt op de plek waar eerder een wond zat. De littekens gaan er natuurlijk niet mee weg maar een crème kan wel helpen de huid te herstellen. Littekencrèmes zijn verkrijgbaar in allerlei soorten en maten.
Herkennen van zelfbeschadiging
Zelfbeschadiging vormt dan een uitlaatklep voor emoties. Het gedrag staat dus niet op zichzelf. Iemand kan bijvoorbeeld ook erg onzeker zijn, een negatief zelfbeeld hebben, veel stress of spanning ervaren en moeite hebben om over emoties te praten.
Praat erover, zoek hulp. Je hoeft het niet alleen te doen. Als je nu hulp nodig hebt kan je bellen naar 0800-0113 of chatten met onze hulplijn. Deze is 24/7 open.
Om de zelfbeschadiging te stoppen, is het belangrijk dat je kind leert praten over zijn of haar problemen. Professionele hulp kan daarbij zeker helpen. Al voelt het soms als een drempel om hulp in te roepen.
De term 'zelfbeschadiging' is de vertaling van het Engelse 'self-harm' en omvat alle gedragingen die verwondingen/letsel aan de eigen huid of het lichaam toebrengen. Zoals snijden, branden, krassen, krabben, haartrekken, hoofdbonken, voorwerpen in het lichaam brengen of schadelijke stoffen innemen.
Het kan een manier zijn om met spanning, stress, heftige emoties, woede of psychische pijn om te gaan. Vaak is het om zichzelf te bestraffen omdat ze zichzelf niet goed genoeg vinden. Het wordt ook gebruikt om meer controle te voelen over het eigen lichaam of de emoties.
Een chirurgische wond kun je na de operatie gewoon verzorgen met een beetje vaseline. Dat is vet, trekt nauwelijks in de huid en daardoor blijft je huid lang soepel. Op die manier laat je wonden en littekens het beste en comfortabel genezen.