En net zoals mensen opgedeeld zijn in mannelijk en vrouwelijk en kinderen en volwassenen, zijn kippen dat ook. In deze context, is een man gelijk aan een “haan” en een vrouw gelijk aan een “hen”. Beide zijn eigenlijk kippen, maar de namen wijzen op hun geslacht en het feit dat ze volwassen zijn.
Zowel wat betreft uiterlijk als gedrag verschillen hennen wezenlijk van hanen. In het normale spraakgebruik echter staat het woord kip eveneens voor slechts de vrouwelijke exemplaren, dus hen. De term hen wordt ook gebruikt voor het vrouwtje van andere hoendervogels, zoals patrijzen en fazanten.
Allereerst: een hen is een vrouwelijke kip, net zoals een haan een mannelijke kip is en hun jong een kuiken heet. Dat gezegd hebbende, noemen we in de volksmond eigenlijk alleen de vrouwelijke exemplaren – de hen dus – kip. En die kippen, of leghennen, leggen eieren. Alle kippeneieren zijn dus henneneieren.
Een kuiken is het jong van een vogel. De term wordt in het bijzonder gebruikt voor het jong van een hoendervogel, zoals een kip. Kuikens worden geboren in een nest.
Kuikens waarvan de voeding voor 20% bestaat uit proteïne zodat zeer grote borstfilets ontstaan en die na zes weken geslacht worden noemt men ook wel plofkippen.
Gangbare vleeskippen (plofkippen) in de bio-industrie daarentegen leven maar een fractie van hun natuurlijke levensverwachting; zo'n 42 dagen. Dan worden ze geslacht. Eigenlijk is de kip dan nog maar een kuiken. Na 42 dagen zijn ze al 2 kilo zwaar, door hun bouw en de hoeveelheid voeding.
In 2023 is de plofkip definitief uit de versschappen van de supermarkt verbannen; Boni heeft vandaag als laatste grote supermarktketen gezegd te stoppen met de verkoop van de keurmerkloze kip.
Enkele uren nadat de kuikentjes zijn geboren, komen ze op een lopende band terecht. Langs die band staan mensen die ze optillen en seksen. Seksen betekent dat ze kijken of het hennen of hanen zijn. Het is een van de weinige handelingen in een broederij die nog handmatig gebeurt.
Het leggen van eieren doen vogels natuurlijk om zich voort te planten. „Als je het ei weghaalt, krijgt de kip een nieuwe impuls om 'het legsel' weer aan te vullen”. Dat geldt in principe voor alle vogels. Maar bij de ene soort is de biologische klok veel sterker en nauwkeuriger afgesteld.
Je kunt zien of de temperatuur goed is aan het gedrag van de kuikens, zijn ze rustig en relatief stil dan hebben ze het lekker warm (ong 37 graden) en vallen ze gauw in slaap. Piepen ze heel hard dan hebben ze het te koud. Ook moeten ze voldoende ruimte hebben om af en toe bij de lamp weg te kunnen lopen.
En net zoals mensen opgedeeld zijn in mannelijk en vrouwelijk en kinderen en volwassenen, zijn kippen dat ook. In deze context, is een man gelijk aan een “haan” en een vrouw gelijk aan een “hen”. Beide zijn eigenlijk kippen, maar de namen wijzen op hun geslacht en het feit dat ze volwassen zijn.
Maar hoe doen ze het dan wel? Willem Wever zocht het uit! Kippen plassen niet zoals mensen dat doen.
Andere deskundigen zeggen dat er geen wetenschappelijk bewijs is over pijn bij eieren leggende kippen, maar dat het niet onredelijk is te denken dat het niet goed is als het formaat kip en de afmeting van het ei niet bij elkaar passen. Kippenhouders zien het soms duidelijk als een kip het niet gemakkelijk heeft.
Kippen hebben hun hersenen niet nodig om te bewegen
Het circuit van zenuwen tussen de zintuigcellen en de spieren in het lichaam 'weet' dus zonder tussenkomst van de hersenen hoe het moet bewegen. Daardoor kan de kip zonder hersenen blijven bewegen zolang het lichaam genoeg zuurstof en energie heeft.
Lang voordat er kippen waren, legden vissen, amfibieën en reptielen al eieren. Maar was er eerst een kip of een kippenei? Honderden miljoenen jaren voordat er kippen waren, legden vissen, amfibieën en reptielen al eieren. Dat is dus duidelijk: het ei was er eerder dan de kip.
We noemen dit 'verhanen'. Het is waarschijnlijk een aandoening aan de eierstokken waardoor de kip extra mannelijke hormonen gaat produceren. De kip stopt dan met het leggen van eieren en het verenkleed wordt net als dat van een haan. De kip gaat zich ook gedragen als een haan, maar kan geen kippen bevruchten."
Een gezonde vogel legt normaliter geen onbevrucht ei. Alleen de kip. Kippen zijn huisdieren die zijn gefokt om eieren te leggen zonder dat er een haan aan te pas is gekomen. Bekend is dat bij alle vogelsoorten het legsel waaruit een ei is weggenomen weer wordt aangevuld.
De totale tijd tussen twee opeenvolgende eieren die door dezelfde kip gelegd worden bedraagt theoretisch dus 22u45 - 28 uur, met een gemiddelde van 25 à 26 uur. Jonge kippen klaren de klus meestal wat sneller, bij oudere kippen duurt het al eens iets langer.
En op het eerste gezicht kun je ook denken: er zit misschien wel wat in. Maar het is onzin natuurlijk: menstruatie is de afscheiding van de baarmoeder, en kippen hebben geen baarmoeder. Kippen hebben wel een eileider, maar die komt uit in de cloaca, niet in een baarmoeder.
In-ovogeslachtsbepaling is een methode van geslachtsbepaling om het geslacht van kuikens te bepalen in het ei. In ovo is Latijn voor in het ei. Geslachtsbepaling kan plaatsvinden door via een klein gaatje in het ei op dag 9 na bevruchting een stof te meten die een 'marker' is voor het geslacht.
Sporen bevinden zich op de achterkant van de poten van kippen en hoewel ze niet uitsluitend voorkomen bij hanen, komen ze wel vaker voor bij hanen dan bij hennen. De sporen van een haan kunnen enkele centimeters lang zijn en zijn scherper dan die van een hen, als ze al aanwezig zijn.
' Er zijn manieren om te zien of het een hen of een haan is, maar pas na twee tot drie weken. 'De kippen krijgen het eerst een staartje', zegt Freddy. 'Hanen lopen een beetje achter. ' Haantjes zullen al vrij snel na het uitlopen schijngevechten houden.
Alle supermarkten stopten met plofkip. De kippen die sindsdien in het schap liggen groeien minder snel, maar de omstandigheden waarin deze nieuwe kippen leven, verschillen niet veel met die van een plofkip. Ze krijgen nog altijd te weinig ruimte en komen nooit in aanraking met frisse buitenlucht.
Plofkip is de 'gewone' kip in de supermarkt. Volgens de dierenwelzijnsorganisatie gaat het om een kuiken dat in zes weken tijd wordt 'vetgemest tot vleeshomp van ruim twee kilo'. Ze zitten volgens Wakker Dier met 19 anderen op een vierkante meter in een 'donkere stal'.
Wakker Dier werd 15 december 1997 als stichting opgericht door Wim de Kok, Jan van der Lee, Jan IJzerman en Jan Bonjer, mede op initiatief van Niko Koffeman die niet in het bestuur ging zitten. De oprichters vonden dat er onveranderd behoefte was aan een actiegroep tegen de intensieve veehouderij.