Leg het begin van de zwachtel aan één kant van de voet langs de aanzet van de tenen. Kijk in de rol. Als je niet bij de aanzet van de tenen begint kan er stuwing ontstaan.
Maak een of twee windingen om de voorvoet. Trek bij iedere winding de zwachtel een stukje aan, ongeveer 2 cm. Zwachtel dan de hiel, de hak en het onderste stukje van de enkel, zonder de winding extra aan te trekken. Volg de vorm van het onderbeen naar boven en houd dezelfde druk op de zwachtel.
De juiste manier
Een belangrijk verschil tijdens het zwachtelen, is dat je de onderlaag niet over het been rolt, maar dat er stroken over het been worden gelegd. Tijdens het zwachtelen, moet je halverwege het been in één keer richting knie en dan het been volgend weer naar beneden.
Houd tijdens het zwachtelen van het onderbeen de voet in een hoek van 90° ten opzichte van het onderbeen. Houd bij het zwachtelen van het bovenbeen de knie licht gebogen. Kijk tijdens het zwachtelen in de rol. De zwachtel blijft als het ware tegen de huid kleven om de vorm van het been te volgen.
Door onvoldoende polsteren kunnen op drukpunten blaren en wonden ontstaan. Bij een slechte pompfunctie van het hart in combinatie met veel oedeem kan er door het aanbrengen van een drukverband zoveel vocht in de bloedbaan komen dat acuut hartfalen ontstaat.
Het been van de cliënt wordt in de juiste houding gebracht waarna het tricot buisverband en/of polsterwatten worden aangebracht. Vervolgens wordt(en) de eerste zwachtel(s) aangelegd over het gehele onderbeen. Daarna wordt het been opnieuw gezwachteld, maar dan in tegengestelde richting van de eerste laag.
Als de tenen wit zijn na het zwachtelen, kan dat duiden op een bloedvat probleem. De zwachtel moet dan verwijderd worden. - Doorlekken van het verband. - Afzakken verband (minimaal 5 cm).
+ Minder zwellingen door vochtophoping
De zwachtels brengen verzwakte en vergrootte bloedvaten terug tot een normaal niveau en drijven overtollig vocht terug in de bloed- en lymfevaten, waarna het wordt afgevoerd door het lichaam.
' Wanneer je twee benen met oedeem zwachtelt, gaat het vocht omhoog, richting het hart, legt Melis uit. 'Dit kan soms wel tien liter vocht zijn. Bij hartfalen is het hart hier niet op voorbereid en kan dit fataal aflopen: de cliënt gaat dood. '
' - Moet je 'in de rol kijken' tijdens het zwachtelen? 'Ja, als je niet in de rol kijkt, loopt de rol vast tegen het been en kun je dus niet (beenvolgend) zwachtelen.
Als u alleen zwachteltherapie krijgt zonder wondbehandeling dan duurt de behandeling vaak 4 tot 6 weken. Wij meten dan op de polikliniek therapeutische elastische kousen aan. Als u een wond hebt, dan is de duur van herstel vaak van meerdere factoren afhankelijk en kunnen we geen precieze tijdsduur aan te geven.
Hoelang zwachtelen en wanneer therapeutische elastische kousen? Zwachtelen is nodig zolang het oedeem in uw benen nog aanwezig is. Als het oedeem (voor zover mogelijk) verdwenen is, krijgt u therapeutische elastische kousen aangemeten om ervoor te zorgen dat het oedeem niet terug kan keren.
Je gaat tijdens het zwachtelen bijsturen en daardoor wordt het moeilijk om beenvolgend te werken. Een goed strak opgerolde zwachtel is dus een must voor je kwaliteit van zwachtelen. Dat is de basis. Als het hierin misgaat, moet je niet verbaasd zijn dat 's avonds je zwachtel is afgezakt.
In de richting van het hart zwachtelen
Dit voorkomt dat bloed in de aders opgestuwd wordt tegen de kleppen in de aders. Daarnaast voorkomt men dat de afvoer van aderlijk bloed gestoord raakt, terwijl de aanvoer van slagaderlijk bloed door blijft gaan. Een gelijkmatige verdeling van de druk voorkomt ook stuwing.
Iedere keer worden de zwachtels strak omgedaan waardoor er steeds weer veel druk op de armen of benen staat. Vooral de eerste dag neemt het oedeem het meeste af. Dat kan zoveel zijn, dat de zwachtels gaan afzakken (foto van de onderbenen). Meestal wordt alleen het onderbeen gezwachteld.
Bij ontstekingsprocessen zullen weefselontstekingsmediatoren (histamine) de capillairen meer doorlaatbaar maken, waardoor vocht zal uittreden uit de bloedbaan. Bij een verhoogde veneuze druk zal de capillaire druk toenemen, waardoor de capillaire doorlaatbaarheid toeneemt en oedeem in de benen ontstaat.
Door het zwachtelen kunt u in eerste instantie meer pijnklachten krijgen. Deze pijn wordt minder als u uw benen beweegt. Als de pijnklachten niet verminderen met lopen, is het noodzakelijk dat de zwachtels worden verwijderd.
Ook kan er door het zwachtelen in één keer veel vocht in de bloedbaan komen. Dit leidt bij sommige mensen tot benauwdheid. Mocht u benauwdheid ervaren, neem dan contact met ons op.
Heeft u geen wond? Dan mogen de zwachtels 3 tot 7 dagen blijven zitten. U mag de zwachtels er niet afhalen om te gaan douchen.
Wasvoorschrift zwachtels
Na iedere behandeling krijgt u de gebruikte zwachtels mee naar huis om te wassen. Verwijder vóór het wassen de resten van pleisters. Was de zwachtels tot maximaal op 95 graden Celsius. Laat de zwachtels liggend drogen (niet in de droger doen of op de verwarming leggen).
Deze zwachtels met een korte rek hebben een hoge werkdruk en een lage rustdruk en werken vooral bij mensen die regelmatig rondlopen. Lange rek zwachtels zorgen daarentegen voor een hoge werkdruk en zijn geschikt voor mensen die minder mobiel of immobiel zijn.
Aanbrengen: begin bij de tenen tot twee vingers onder de knieholte. Kijk IN de rol. Tijdens het aanbrengen licht uitrekken. Bij de voet dezelfde aanbrengmethode als bij korte rek aanbrengen zonder polstermateriaal, eventueel wel buisverband gebruiken.
Begin met de watten en de zwachtel aan de zijde van kleine teen op de wreef van de voet. Probeer de voet bij aanleggen zo veel mogelijk in een stand van 90 graden te zwachtelen. Zorg ervoor dat er geen plooien ontstaan. Bij aanleggen van het drukverband moet u “achtjes draaien”.
Hoe herken ik oedeem? Oedeem in de benen is niet moeilijk te herkennen: als u uw vinger enige tijd stevig in de huid drukt en dan weghaalt, ziet u een putje in het been. Kortademigheid, vooral bij inspanning of bij plat liggen ('s nachts), kan een teken zijn van oedeem in de longen.