Klachten en symptomen bij ziekten van de tong
De klachten bij tongproblemen zijn verschillend. Vaak is er sprake van pijnklachten, een zwelling of een branderig gevoel. Soms verandert ook het uiterlijk van de tong bijvoorbeeld door een verkleuring (meestal wit of rood) of gladde plekken op de tong.
Kleine bultjes aan beide zijkanten van de tong kunnen meestal geen kwaad, maar als er maar aan één kant een bultje zit kan het juist weer kwaadaardig zijn. Ook onverklaarbare rode of witte delen op de tong of knobbeltjes (zeker als ze geen pijn doen) kunnen op tongkanker wijzen.
Achteraan de tong zitten grotere smaakpapillen. Die zien eruit als bultjes. Dit is normaal en hoort zo.
Een gezonde tong is roze. Wanneer er een overmaat aan hitte in het lichaam is, zal de tong rood zijn. Is er koude, dan is hij bleek of zelfs paarsachtig. Daarnaast kijk je naar de kleur op specifieke delen van de tong, die daarmee iets vertellen over blokkades in de organen die ermee verbonden zijn.
Zweren en bultjes op de tong kunnen veroorzaakt worden door een herpes-simplex-infectie van de mond, aften, tuberculose, een vroeg stadium van syfilis, bacteriële- en virusinfecties.
Hoe herken je een mondschimmel? Een Candida schimmelinfectie (spruw) is vaak te herkennen aan witte, soms pijnlijke, plekjes op de tong, de binnenkant van de wang of tegen het gehemelte. De witte aanslag op de tong kan een branderig gevoel geven. Ook zie je soms rode verkleuringen op het mondslijmvlies.
Bij een tongontsteking krijg je last van een branderig of tintelend gevoel aan de tong. Je tong kleurt rood of donkerpaars, of krijgt witte uitslag. De smaakpapillen op de tongrug kunnen glad en pijnlijk zijn. Daarnaast zwelt je tong op, waardoor je pijn kan krijgen bij het spreken en slikken.
Hoe houd je de tong en gezondheid in balans
Een goede mondhygiëne is de eerste stap naar een gezonde tong. Poets je tanden én je tong minstens tweemaal per dag. Bij voorkeur na het tandenpoetsen je mond spoelen met mondwater. Maak gebruik van een tongschraper, superhandig hulpmiddeltje om je tong goed mee te reinigen.
Witte aanslag op de tong verwijderen
De gemakkelijkste manier om een witte tong te behandelen, is met een tongschraper of een tongreiniger. Start zo ver mogelijk achteraan op de tong en haal de schraper voorzichtig naar voren. Herhaal dit enkele keren om alle bacteriën te verwijderen.
De tong is met een groot aantal papillen bekleed. De meest voorkomende is de filivormige papil. De andere soorten papillen zorgen ervoor dat de mens de verschillende smaken kan proeven. Deze kunnen allemaal de smaken zoet, bitter, umami, zout en zuur onderscheiden.
De tong is gemaakt om tegen het gehemelte te rusten. Het puntje van de tong ligt daarbij tegen de 'papilla incisiva', het kleine bolletje in het midden van je gehemelte vlak achter je bovenste snijtanden.
De tong groeit door tot het achtste levensjaar en heeft door zijn groei een belangrijke invloed op de directe omgeving en het functioneren van de patiënt. Zo speelt de tong een belangrijke rol in de ontwikkeling van maxilla, mandibula, en de stand van de gebitselementen.
Witte tong
Een wit laagje op je tong kan wijzen op een groot aantal bacteriën in de mond. Dit wordt vaak veroorzaakt door roken, dehydratatie of slechte mondhygiëne. Een witte tong kan ook een symptoom zijn van spruw (een schimmelinfectie in de mond).
Hoe kom je weer aan een gezonde, roze tong? De beste manier om de aanslag van je tong te poetsen is door gebruik te maken van een tongreiniger met borstelhaartjes én een schrapertje ineen. Leukoplakie komt vaak door te roken.
Aardbeientong of frambozentong is in de geneeskunde een symptoom waarbij de tong eerst wit wordt en na een aantal dagen rood en gezwollen en regelmatig bespikkeld met rode puntjes, in een verdeling zoals de zaadjes op de buitenkant van een aardbei. De puntjes zijn gezwollen papillen.
Begin met het reinigen altijd achter op de tong en schraap vervolgens langzaam naar voren. Voorkom kokhalsneigingen door in te ademen wanneer je bij het achterste gedeelte van de tong bent. Herhaal deze schraapbeweging totdat er geen plaque meer op de reiniger achterblijft. Maak de tongreiniger na gebruik goed schoon.
Door regelmatig met ijsklontjes te blijven koelen is zwelling zo veel mogelijk te voorkomen. Meestal is de wond na vier weken volledig genezen.
In Nederland krijgen ieder jaar ongeveer 800 mensen te horen dat ze tongkanker in het voorste deel van de tong hebben, of mondkanker. De cijfers van deze 2 kankersoorten worden samengenomen. Mond- en tongkanker komen evenveel voor bij mannen als bij vrouwen. De meeste patiënten zijn ouder dan 60 jaar.
Onvoldoende mondhygiëne – denk aan minder dan tweemaal per dag poetsen en het niet gebruiken van interdentale producten – kan een oorzaak zijn van een pijnlijke mond. Bepaalde voedingsstoffen en verkeerde leefgewoonten kunnen ook een stekend gevoel in de tong veroorzaken.
Een allergische reactie van de tong kan vele oorzaken hebben. Vrijwel altijd is het een reactie op voedsel. Deze reactie is vaak ook onderdeel van het Oraal Allergie Syndroom (OAS). Dit zorgt ervoor dat de tong gaat jeuken, branden en zwellen.
Poets uw tanden 2 keer op een dag, steeds 2 minuten. Maak uw tong 2 keer op een dag schoon. Dat kunt u zo doen: Borstel uw tong met een zachte tandenborstel en tandpasta.
Bij volwassenen ontstaan er meestal pijnlijke rode letsels van verschillende grootte op het mondslijmvlies. Een witte laag op de tong komt eveneens voor. Die is wel vlotter weg te schrapen dan bij pasgeborenen. Af en toe kun je last hebben van een branderig gevoel in de mond of smaakverlies.
Witte plekjes in de mond van uw baby, meestal tegen de wangen, op de tong en het gehemelte. Soms: rode, ronde plekjes in de mond. Meestal heeft een baby met spruw nergens last van. Soms drinkt uw kind onrustig en laat vaak de tepel los.
Voorbeelden van irritaties en aandoeningen in de mond zijn zwellingen en puistjes of zweertjes in de mond of op de lippen of de tong. Hoewel er een groot aantal verschillende zweren en andere problemen in de mond voorkomen, behoren aft van.