Het oogsten van de stamcellen
De donor wordt met 2 infusen aan een leukaferese-apparaat, een speciaal centrifuge-apparaat, gekoppeld. Via het ene infuus komt het donorbloed in het leukaferese-apparaat terecht. Het leukaferese-apparaat centrifugeert het bloed. Hierdoor scheiden de stamcellen zich van andere bloedcellen.
Stamcellen uit het bloed
Chemotherapie gevolgd door injecties met een groeifactor (G-CSF of filgrastim) stimuleren de aanmaak van stamcellen en vervolgens de verplaatsing van het beenmerg naar het bloed. Dit proces heet stamcelmobilisatie.
Er zijn twee manieren om stamcellen af te nemen. Het kan via het bloed (PBSC: perifere stamcelbloeddonatie) of via het beenmerg. In tweederde van de gevallen wordt gekozen voor stamceldonatie via het bloed. Het is de arts die bepaalt welke vorm wordt gekozen.
Inleiding stamceltransplantatie
Stamcellen zorgen voor de aanmaak van de verschillende bloedcellen. Er moeten voortdurend nieuwe bloedcellen worden aangemaakt, omdat de oude bloedcellen worden afgebroken. Er zijn drie soorten bloedcellen. De rode bloedcellen zijn nodig voor het transport van zuurstof in het lichaam.
Stamcellen doneren uit het beenmerg doet geen pijn, de donatie is namelijk altijd onder algehele narcose. Ingewikkeld is de afname niet. In de ochtend word je verwacht op de afdeling en word je onder narcose gebracht. Met een dikke naald worden de stamcellen uit de achterste rand van het bekken gehaald.
Een stamceltransplantatie kost rond de 35.000 tot 40.000 euro. Net zoveel als een jaar lang zware MS-remmende medicatie.
Iedereen die aan de gezondheidseisen voldoet, in Nederland woont en in de leeftijdscategorie 18 tot en met 35 jaar valt, kan zich kosteloos aanmelden als stamceldonor. Je kunt je kosteloos registreren als stamceldonor als je 18 tot en met 35 jaar bent.
In tegenstelling tot de pluripotente embryonale stamcellen komen deze volwassen of adulte stamcellen dus van nature voor in het lichaam en deze blijven gedurende ons hele leven aanwezig. Een voorbeeld van volwassen stamcellen zijn cellen in het beenmerg die zorgen voor de vorming van bloedcellen.
“Iedere inschrijving van een donor kost de stichting 35 euro. Wanneer we deze besteden aan een potentiële match, is dit rendabeler dan dat we dit aan mensen ouder dan 35 jaar uitgeven die minder kans hebben op een match,” legt Bert Elbertse van Stichting Matchis uit.
Nee, echt pijnlijk is de afname van stamcellen niet. Er zijn twee manieren om stamcellen af te nemen bij een donor: uit het bloed en uit het beenmerg. Een afname uit het beenmerg gebeurt onder algemene verdoving, wat op zich vrij ingrijpend is om als gezond persoon te ondergaan.
Na een stamceltransplantatie zijn de eerste 3 tot 6 maanden lichamelijk erg zwaar. Vooral na een allogene stamceltransplantatie is langdurig intensieve controle vereist. De eerste drie maanden onderzoekt uw arts u wekelijks op infecties, de graft-versus-host ziekte (transplantaat tegen gastheer) en andere complicaties.
Aan het eind van de behandeling met chemotherapie blijft er nog steeds een grote kans bestaan dat de AML 1 tot 2 jaar na de behandeling weer terugkomt.
De acute vorm treedt meestal op vanaf 10 dagen na de transplantatie tot gemiddeld 6 maanden daarna. Deze vorm richt zich voornamelijk op 3 organen: de huid, het maag-darmstelsel en de lever. De huid wordt het vaakst aangetast en de ernst van de klachten kan variëren.
Een droge mond, verandering of verlies van smaak en reuk is een veelvoorkomende klacht na stamceltransplantatie. Perioden van misselijkheid, braken en/of een veranderd ontlastingspatroon kunnen tot een aantal maanden na de transplantatie nog optreden. Bij deze klachten kan er ongewenst gewichtsverlies optreden.
Uit onderzoek blijkt dat in navelstrengbloed in verhouding heel veel bloedstamcellen zitten. Deze stamcellen kunnen worden ingevroren en bewaard. We weten dat navelstrengbloed na invriezen tenminste 15 jaar bruikbaar blijft, maar wellicht is deze periode wel veel langer.
Er zijn twee soorten stamcellen: de embryonale stamcel en de volwassen stamcel. De embryonale stamcel is de moeder van alle stamcellen en wordt uit een blastocyst gehaald, een embryo die kort daarvoor in een reageerbuis is bevrucht. Volwassen stamcellen komen voor in organen, bloed en beenmerg.
Je kunt je aanmelden als stamceldonor via het online registratieformulier. Via het online aanmeldformulier kan je je aanmelden als stamceldonor. Je vult je persoonlijke gegevens in en doorloopt een medische vragenlijst, om te kijken of je stamceldonor kan worden.
Hoe vaak mag je doneren? Je mag tot 3 keer stamcellen doneren voor een niet-verwante patiënt. Als je wordt opgeroepen doneer je meestal maar één keer. Mochten jouw stamcellen daarna nodig zijn voor een familielid, kun je daarvoor nog in aanmerking komen.
Iemand die ooit drugs gespoten heeft, kan nooit bloeddonor worden, ook niet wanneer het spuiten twintig jaar geleden is. De bloedbank noemt dit een principekwestie.
Als je stamceldonor bent, is de kans dat je wordt opgeroepen jaarlijks 1 op 1000. De kans dat een willekeurige patiënt met een willekeurige donor matcht, is 1 op 50.000. Maar de kans wordt nog kleiner bij een niet-westerse achtergrond.
Er zijn geen voedingsmiddelen waarvan aangetoond is dat ze slecht zijn voor mensen met MS. Er zijn dus geen 'verboden' voedingsmiddelen. Het gaat uiteindelijk om het gehele voedingspatroon waarin ook wel eens ruimte kan zijn voor iets minder gezonds.
De belangrijkste bijwerkingen van een stamceltransplantatie zijn een verhoogd risico op infecties en bloedingen (hemorragie, bloeduitstortingen). Dat zijn niet de bijwerkingen van de stamceltransplantatie zelf, maar van het feit dat vóór de transplantatie je eigen (resterende) beenmerg volledig vernietigd moet worden.
De levensverwachting na het vaststellen van de diagnose is heel moeilijk voorspelbaar, maar lijkt vaak te variëren van 5 tot 45 jaar met een gemiddelde van 18 jaar.