Haal één keer diep adem door je mond en laat jezelf zakken onder het wateroppervlak. Houd je mond en neus gesloten terwijl je onder water bent. Gebruik je vingers om je neus dicht te houden als je dat nodig hebt.
Omdat diffusie van gassen een relatief langzaam proces is, moet de vis constant ademen. Alle onderwaterdieren ademen op deze manier: door diffusie. De zoogdieren hebben longen en moeten om de zoveel tijd naar boven om lucht te halen. Ook bij zoogdieren werkt de zuurstofopname door middel van diffusie.
Diep ademhalen
Tijdens het duiken ademen we langzaam en diep. Op deze manier ademhalen is beter voor het luchtverbruik omdat de uitwisseling van luchtmengsels doelmatiger is als de lucht in de longen wordt getrokken en langzaam weer wordt losgelaten.
Op een diepte van dertig meter ondervindt een duiker een totale druk van 400 kPa. Bij het inademen trekken spieren de ribben omhoog en naar buiten zodat de borstkas uitzet. In de longen ontstaat een onderdruk waardoor lucht via de luchtwegen wordt aangezogen.
Bij recreatief duiken kun je maximaal tot 40 meter diep duiken. Als basisduiker in open water is de limiet voor hoe diep je kunt duiken 18 meter. Als je dieper wilt duiken, adviseren we je om eerst een duikcursus voor gevorderden te volgen.
Ons lichaam heeft een voortdurende aanvoer van zuurstof nodig. “De gemiddelde mens kan slechts 3 tot 5 minuten overleven zonder zuurstof”, zegt professor inspanningsfysiologie Jan Bourgois (UGent). "Daarna is er hersenschade en ga je dood." Toch kunnen sommige mensen veel langer hun adem inhouden.
De meeste mensen kunnen hun adem onder water niet langer dan een minuut inhouden. Dan krijgt je lichaam te weinig zuurstof en moet je ademen, anders raak je bewusteloos. Maar door te trainen kun je je adem steeds langer inhouden. Freedivers kunnen dat wel tien minuten lang.
Leg je ene hand op je borst en de andere hand op je navel. Haal diep adem door de neus en zorg ervoor dat je de adem helemaal tot onderin de buik laat gaan. Kijk of het lukt om 6 tot 10 keer per minuut zo adem te halen gedurende 10 minuten. Doe deze oefening om te ontspannen bijvoorbeeld in bed als je niet kunt slapen.
Op Bonaire, in de Nederlandse Antillen, heeft de 41-jarige Carlos een nieuw record neergezet. Hij wist als langste ooit onder water te zwemmen, zonder adem te halen. Carlos legde maar liefst een afstand van 170 meter af. In totaal was hij drie minuten en vijf seconden zonder te ademen onder water.
Wat kan hier een verklaring voor zijn? Er zijn natuurlijk vele factoren die een rol kunnen spelen, zoals temperatuur van het water en daarboven, de lengte van je duik, de mate van inspanning onder water, maar ook hoe je bij de duikstek komt. Maar ook slaapgebrek, alcohol en jetlag kunnen van belang zijn.
Een algemene vuistregel stelt dat per 10 m waterdiepte de druk 1 bar (100.000 Pascal of 100 kPa) stijgt, dit bij water met een gemiddeld soortelijk gewicht van 1000 kg/m3. Op 50 m diepte bedraagt ze dus 6 bar (5 bar van het water en 1 bar van de atmosfeer).
Je gaat eerst rillen, krijgt kippenvel en krijgt een snellere hartslag. Daarna wordt je juist suffer, je hartslag daalt en je ademhaling gaat langzamer. Raak je onderkoeld, breek dan altijd je duik (of snorkelavontuur) voortijdig af! Het duiken met een droogpak vergt overigens ook bepaalde vaardigheden.
Hun temperatuur, chemie, stromingen en het leven dat er huist, maken de aarde bewoonbaar voor de mensheid. Het leven onder water wordt echter ernstig bedreigd: tot wel 40% van onze oceanen is zwaar getroffen door vervuiling. Het leidt tot een uitgeputte visserij en verlies van kust habitats.
De snorkel
Je kunt gewoon rustig doorademen zolang je aan het wateroppervlak bent. Maak je een hoekduik, dan eerst flink inademen en duiken maar!
Als je zuurstof inademt, komt er lucht in je longen, en via de longblaasjes wordt het zuurstof met het bloed uitgewisselt. Dus kort gezegd, we hebben geen enkel orgaan waarmee we zuurstof uit water kunnen halen. Wel als er zich luchtbellen (met zuurstof natuurlijk), in het water bevinden.
Mensen klagen over een scala van klachten die variëren van borstkas gerelateerde klachten (zoals kortademigheid, een benauwd strak gevoel op de borst, pijn en steken op de borst) tot hoofdpijn, duizeligheid, tintelingen, krampen, buikpijn, angst en chronische vermoeidheid.
De afwijkende ademhaling wordt ook wel een disfunctioneel ademhaling genoemd. Disfunctioneel ademen is een breed beeld van verkeerd ademen. Dit kan leiden tot aanzienlijke en langdurige klachten. Veel mensen kennen hyperventilatie (over-ademen), dat vaak ontstaat door angst en/of stress.
"Je neus is bedoeld om door te ademen. Deze hoort bij je luchtwegen, terwijl je mond onderdeel is van je spijsverteringskanaal." Eigenhuis legt uit dat we, in ongezonde situaties zoals bijvoorbeeld stress of een slechte conditie of leef- en eetgewoontes, sneller geneigd zijn door onze mond te ademen.
Na gemiddeld 16 minuten onder water zijn de meeste mensen overleden.
Je hebt het vast wel eens geprobeerd: zo lang mogelijk je adem inhouden onder water. De meeste mensen houden dat niet langer dan een minuut vol. Maar een man in Kroatië kan dat veel en veel langer. Hij hield 24 minuten en 33 seconden zijn adem in, een record!
Het is de Egyptische Ahmed Gabr gelukt om het wereldrecord SCUBA-duiken te vernietigen. Hij dook daarvoor naar een diepte van maar liefst 332,35 meter. De heenreis duurde twaalf minuten. De terugreis bijna vijftien uur.
De techniek wordt 4-7-8 ademhalingsoefening genoemd. Het komt erop neer dat je vier tellen inademt, zeven tellen je adem vasthoudt en dan gedurende acht tellen uitademt. Omdat je je zodanig op je ademhaling concentreert, ontspant je lichaam en val je gemakkelijker in slaap.
“De 4-7-8 ademhaling”
Adem 4 seconden rustig en diep via je neus in. Hou die adem 7 seconden lang vast. Adem 8 seconden lang via je mond weer uit.
De hersenen hebben een noodvoorraad zuurstof van 3 minuten. Als het zuurstoftekort langer duurt worden eerst de meest kwetsbare delen aangetast. Naarmate het zuurstoftekort voortduurt sterven meer hersendelen af. In normale omstandigheden is er na 9 minuten sprake van hersendood.