'Goede straffen' kunnen zijn: een time-out (even stil zitten in de gang of in een hoekje zonder aandacht) of een speeltje afnemen en het een etmaal verborgen voor hem houden. Ook slecht of zeurend gedrag compleet negeren kan bij sommige peuters werken. Een corrigerende tik is geen goed idee.
Je kind iets leuks afnemen of ontzeggen kan een effectieve straf zijn. Toch gevoetbald in de kamer? Dan gaat de bal in de kast. Je kind iets vervelends laten doen is ook een goede straf, zoals iets extra's doen in huis of de schade herstellen.
Straf niet te vaak.
Doe het alleen als het echt nodig is en je peuter gedrag vertoont dat niet door de beugel kan. Als je te vaak straft, gaat het effect verloren. Je peuter zal dan juist meer de grenzen opzoeken.
Je dreumes kan vanaf vijftien maanden ('sprong van principes') regels leren. Door vooral die eerste uitingen van agressie tegen te gaan, voorkom je enorme agressiepieken later. Een los handje in de lucht, waarmee je dreumes aangeeft dat hij je wil slaan maar je niet aanraakt, is genoeg om hem duidelijk te corrigeren.
Tips als je peuter niet naar je luistert
Gebruik korte zinnen en vermijd complexe taal. Geef je dreumes voldoende tijd om te reageren en herhaal de instructies indien nodig. Maak oogcontact: Ga op ooghoogte van je dreumes zitten en maak oogcontact wanneer je met hem praat.
Toon geduld: Peuters hebben tijd nodig om te verwerken en te reageren op instructies. Geef ze de ruimte om te luisteren en te reageren op hun eigen tempo. Herhaal instructies: Peuters kunnen soms afgeleid zijn of zich niet meteen herinneren wat je hebt gezegd. Herhaal de instructies rustig en geduldig.
Corrigeer je kind op een korte, duidelijke, maar rustige manier. Dus zonder boos te worden. Ga naar je kind toe, maak contact door te knielen, oogcontact te maken of je kind aan te tikken en geef de grens aan:“Slaan doen we niet, dat doet pijn” of “Bijten mag niet, dat doet pijn”.
Ontwikkelingspsycholoog Steven Pont valt meteen met de deur in huis: "Ik ben geen voorstander van straffen, zeker niet voor een driejarige. In een straf zit altijd een vernederend aspect. Het is een soort boetedoening voor bepaald gedrag, maar lost niets op." Kinderen moeten snappen wat ze fout hebben gedaan.
Slimme peuters/kleuters zijn nieuwsgierig, onderzoekend, kunnen goed onthouden en kunnen lastige denkproblemen aan. Ze zijn snel van begrip en stellen veel vragen.
draai je hoofd om en maak geen oogcontact. laat geen boosheid blijken door je manier van doen of je gebaren. doe alsof je druk met iets bezig bent of loop de kamer uit. zorg ervoor dat het ongewenste gedrag van je kind geen materiële beloning of een beloning in de vorm van een activiteit oplevert.
Peuters willen de wereld ontdekken en gaan meer en meer hun grenzen verkennen. Ze willen steeds meer zelf doen en van alles uitproberen. Je kind heeft behoefte aan meer onafhankelijkheid en wil zo veel mogelijk zelf bepalen, zelf dingen kiezen en dingen zelf gaan doen.
Deze is in Nederland sinds 2007 bij wet verboden. Wat kinderen ook doen, ze mogen dus nooit geslagen worden, omdat slaan iemand zijn waardigheid aantast. Van psychische of emotionele kindermishandeling is sprake wanneer ouders of andere opvoeders het kind regelmatig uitschelden, vernederen, treiteren of angst aanjagen.
Straffen stimuleert geen nieuw gedrag. Door te straffen, leggen we de nadruk op het gedrag wat we niet willen. Als een kind straf krijgt voor iets wat hij fout deed, dan weet hij nog niet wat hij dan wel had moeten doen. Ook kan het kind niks meer veranderen aan het gedrag waarvoor het net is gestraft.
Vanaf welke leeftijd een time-out? Je kan je kindje apart zetten als hij ongeveer 1,5 jaar oud is. Voor die tijd snappen de meeste kindjes de consequenties van een time-out nog niet.
Belonen en afleiden werkt beter dan straffen
Vooral peuters gedragen zich snel beter wanneer je hen beloont voor goed gedrag. Beloon je kind voor een positief gedrag in dagelijkse bezigheden zoals lief spelen, handen wassen, de jas ophangen of het delen van een koekje.
Onderzoek wijst namelijk uit dat het belonen van goed gedrag een positiever effect heeft op het gedrag dan het straffen van verkeerd gedrag. Natuurlijk hoort dat straffen er ook bij, maar de straf die de jongeren hebben gekregen, is opgelegd door de rechter.
Zoals gezegd slaan peuters vaak als gevolg van een bepaalde emotie die ze niet goed op een andere manier kunnen uiten. Vaak gebeurt dat ook in combinatie met een driftbui of ander dwars gedrag. Dit soort gedrag is geen onwil van je kind, maar onmacht omdat hij niet goed weet hoe hij met emoties moet omgaan.
Door rustig te blijven geef je het kind/ de volwassene de ruimte om boos te zijn. Toon begrip en heel veel geduld. Bedenk elke keer weer dat het kind jou niet bewust dwars zit, maar dat het niet weet hoe het zich anders kan uiten. Je kan jezelf rustig houden of maken door je even op iets heel anders te concentreren.
Meestal komt agressief gedrag voort uit frustratie. Je kindje weet nog niet zo goed hoe hij zijn emoties moet uiten. Daarnaast wil je peuter soms dingen waar hij eigenlijk nog te klein voor is. Als dit niet lukt, groeit zijn frustratie die hij dan uit met bijvoorbeeld schoppen, slaan of bijten.
Laat het voor eens en voor altijd worden gezegd: de hersenen van peuters zijn niet genoeg ontwikkeld om te manipuleren, tenminste voor de eerste 18 maanden. Als een baby huilt en zoekt naar de borst van zijn moeder, wilt hij drinken. Als een baby zijn armen uitreikt naar zijn vader, wil hij gerustgesteld worden.
Eenvoudige zinnetjes begrijpen en soms al enkele woordjes zeggen ('papa'/ 'mama'). Brabbelen om dingen duidelijk te maken, terwijl hij gebaren maakt en soms enkele woordjes gebruikt (bijvoorbeeld: 'baba' = 'bal'). Een éénjarig kind is actief bezig met communiceren.
Een tweejarig kind zegt minimaal vijf tot tien woordjes. Eén enkel woord kan verschillende betekenissen hebben (één-woordzinnen). Bijvoorbeeld: een kind zegt ete.
De peuter zoekt dan duidelijkheid door de grenzen te gaan aftasten. Wanneer een kind helemaal niet de ruimte krijgt te experimenteren met de eigen wil en zijn/haar wil keer op keer gebroken wordt kan dit ook tot zeer koppig gedrag gaan leiden. Er ontstaat dan een machtsstrijd.