Hoe lang duurt het brouwen? Het brouwproces neemt in totaal 8 weken in beslag. Na een week kun je echter weer opnieuw brouwen, dit omdat je na een week het bier in flessen kunt tappen (bottelen) en het vat dus weer opnieuw kunt gebruiken.
Water, mout, hop en gist: dit heb je nodig om bier te brouwen.
Bier wordt gemaakt van water, graan, hop en gist. Met deze ingrediënten kun je eindeloos variëren en het resultaat zal steeds een ander bier zijn. Brouwen kun je thuis in de keuken doen, het enige wat je naast ons starterspakket nodig hebt is een pan en ruimte voor een vergistingsemmer.
De eerste stap in het brouwproces wordt mouten genoemd, dit is smaakbepalend voor het bier. Om brouwgerst voor het brouwen van bier geschikt te maken, wordt het eerst gemout. Dit houdt in dat de gerst eerst weekt in water. Als het graan zich helemaal heeft volgezogen, krijgt het de kans om in warme kamers te ontkiemen.
Om bier te kunnen brouwen zijn vier ingrediënten nodig: water, graan, hop en gist. Ook worden soms kruiden en vruchten toegevoegd tijdens het brouwproces. Bier bestaat voor meer dan 90% uit water. Afhankelijk van het soort bier mag dit water sporen van mineralen bevatten.
Gist is nodig om de suikers gewonnen in het brouwhuis met de omzetting van zetmeel tot suikers om te zetten in ethanol (alcohol) en koolstofdioxide (CO2). Brouwers gebruiken doorgaans hun eigen gist. Elke giststam heeft een eigen karakter en een eigen aroma en smaak en zal dus ook een eigen bier opleveren.
Wort koken
Na het klaren wordt het wort gekookt. Hop wordt toegevoegd aan het bier om verschillende redenen. Het geeft een bittere smaak, zorgt voor een stabiele schuimkraag, en bevordert de conservering. Tevens zorgt het samen met het kookproces dat aanwezige eiwitten uitvlokken en afgefilterd kunnen worden.
Als amateurbrouwer mag je thuis voor jezelf en je gasten bier brouwen. Voor populaire doe-het-zelf bierbrouwpakketten gelden geen regels. Maar wordt het teveel voor eigen gebruik en ga je het bier verkopen, dan ben je ondernemer.
Bier zoeter maken door middel van suikertoevoeging
Bij het verhogen van de alcohol voegen we namelijk altijd vergistbare suikers toe. Wil je nu wel een zoet bier maar geen hoog alcoholpercentage, maak dan gebruik van onvergistbare suikers. De meest gebruikte onvergistbare suiker onder thuisbrouwers is lactose.
In de gistkuip wordt het gist aan de wort toegevoegd, dit wordt ook wel enten genoemd en gebeurt bij een tempratuur van zo'n 18 graden. Nu zorgen de gistcellen ervoor dat de suikers worden omgezet in alcohol en koolzuur en ontstaat er bier. Dit vergisting proces duurt ongeveer vier a vijf dagen.
De periode dat het bier flink staat te gisten noemen we de hoofdgisting. De hoofdgisting duurt zo'n 3 tot 5 dagen bij bovengist en 5 tot 10 dagen bij ondergist.
Een brouwer kan ervoor kiezen om tijdens het afvullen het bier te laten hergisten. Er wordt dan opnieuw wat suiker en soms ook een klein beetje gist toegevoegd. De gist zorgt ervoor dat de lucht die bij het afvullen in het flesje is gekomen, weer wordt opgebruikt en omgezet in alcohol en koolzuur.
De meeste bieren bereiken hun ideale ontwikkeling tussen de 5 en 8 jaar. Lambiek en geuze bieren kan je tien tot vijftien jaar laten liggen. Even geduld dus a.u.b. Ik plak op mijn bieren etiketjes met daarop de datum dat ik ze weggelegd heb.
Hop voor hopsmaak voeg je toe op 15 tot 20 minuten voor het eind van het koken en hop voor aroma 0 tot 7 minuten voor het eind van het koken. 1 g hop per liter wort geeft een beperkte smaak of aroma, 2 g/l een matige smaak of aroma en 3 g/l of meer een prominente smaak of aroma.
Het bier moet vergist worden op 10 °C en vervolgens gelagerd bij tamelijke lage temperatuur van 0-4 °C gedurende 3 tot 5 weken. Maisch schema: veel, hoewel niet alle, pilsners worden gebrouwen met een relatief licht smaakprofiel en hebben een schone afdronk.
Tijdens het brouwen van bier worden meestal speciaal opgekweekte gistcellen toegevoegd aan het suikerrijke wort. De gistcellen doen zich tegoed aan de suikers, ze vermenigvuldigen zich in razend tempo en zetten de suikers om in koolzuur en alcohol.
Het overhevelen naar een vat duurt ongeveer 30 minuten en het bottelen zelf neemt tussen de 1 à 2 uren in beslag. Actief gezien ben je dus ongeveer 9 uren bezig. Voor de rest is het veel afwachten. De vergisting dus ongeveer 2 weken en het conditioneren op de fles duur ook ongeveer 2 weken.
Om voldoende koolzuur in het flesje te hebben moet er 8 gram suiker toegevoegd worden aan 1 liter bier. Dat is dus ongeveer 3 gram suiker voor een flesje van 330 cc. Het bier kan natuurlijk ook gebotteld worden in beugelflesjes.
Hergisting op fles zorgt voor een gistdepot onderin de fles. Je kunt dit gistdepot apart of samen met het bier uitschenken. Wanneer je het gistdepot apart in een glaasje schenkt zie je dat dit onderste gedeelte een stuk troebeler is. De gist kan ook een behoorlijke invloed op de smaak hebben.
Als je daarnaast tijdens filteren e.d ook nog 1 liter verliest. Om 10 liter over te houden moet de dus ongeveer, als je uit gaat van 8 liter maischwater extra, spoelen met (10 - 8 ) + 2.5 + 2 + 1 = 7.5 liter.
De hoeveelheid spoelwater moet iets minder dan de helft zijn van de totale hoeveelheid water. Bijvoorbeeld 40 liter - 25 liter = 15 liter spoelwater.
Als de gisting later op gang komt, heb je te weinig gist toegevoegd of heb je het wort onvoldoende belucht. Afhankelijk van het gist, de hoeveelheid zuurstof in het wort, de temperatuur, enz. kan de hoofdgisting ongeveer 3 tot 7 dagen duren.