Een penseel bestaat uit drie onderdelen: de kwast (de haren), de steel en de bus (de verbinding tussen het haar en de steel). Dierenharen kunnen bijvoorbeeld van de staart of van de oren van het dier komen, of van de bovenkant van de rug. De haren worden met de hand afgeknipt en gesorteerd op lengte en kleur.
Een kattentong is een plat penseel met afgeronde hoeken. Door die afgeronde hoeken krijg je een hele andere vorm penseelstreek dan wanneer je een gewoon plat penseel gebruikt. Een kattentong is ideaal wanneer je botanisch wilt schilderen, of bij landschappen, maar ook portret.
Penselen kun je heel goed schoon krijgen met een penselenzeep. Heb je dit niet? Gebruik dan Dreft of Groene zeep. Zeep ontvet en haalt de laatste restjes uit je penselen.
De haren van een penseel moeten een goede vorm behouden en flexibel uit kunnen waaieren, waarbij het water gecontroleerd uit het penseel vloeit. Het is dus belangrijk dat de haren dan niet te soft worden en dat je een goede vorm houdt. Je wil niet dat je penseel als een mop over je papier heen waaiert.
Pak het blok zeep en wrijf heen en weer met je kwast.
Haal je kwast heen en weer zodat de zeep goed tussen de haartjes van de kwast kan komen. Pas op dat je niet te hard drukt met je kwast op het blok zeep. Ga niet te ruw heen en weer, maar wrijf altijd met de haren mee.
Schenk dan een kleine hoeveelheid terpentine in een klein schoon potje of blikje en druk de kwast tegen de zijkanten zodat de terpentine tot onderaan de haren komt. Laat de kwasten twee uur weken. Droog ze vervolgens af met een schone doek en bewaar ze op een droge plek.
Heeft u uw penselen uitgewassen, dan bewaart u ze bij voorkeur liggend op een doek, zodat het water niet in de bus kan lopen als u ze rechtop bewaart. Zijn ze eenmaal goed droog dan bewaart u uw droge penselen rechtopstaand, met de steel naar beneden in een bus of pot zodat de haren in model blijven.
De meeste van die penselen worden gemaakt van natuurlijke haarsoorten, maar niet altijd. Heel vroeger werden penselen ook wel eens van ander materiaal gemaakt. De oude Egyptenaren bijvoorbeeld maakten hun penselen van rietstengels. En tegenwoordig zijn er ook penselen van kunstvezels.
De mop en de waaier zijn twee penselen geschikt voor het uitvegen van de verf. Ideaal voor het aanbrengen van zachte kleurovergangen. Daarnaast wordt de waaier ook vaak gebruikt voor het schilderen van landschappen. Te denken aan het maken van naaldbomen of gras door de verf op het doek te stippen.
Druk geeft dikke lijnen
Wil je een hele dunne lijn, zorg dan dat je penseel zo weinig mogelijk contact maakt met je doek of papier. Gebruik je pink als steun. Hoe langer de haren van de sleper zijn hoe langer deze verf afgeeft. Eenmaal geladen met verf kun je flinke lange lijnen trekken.
Voeg 2 theelepels wasverzachter in een glas water - laat de kwasten 10 minuten weken en spoel ze daarna heel goed uit met warm water! De wasverzachter maakt de kwasten heel zacht en lost ook de zo opgedroogde verf in de kern van de kwast op, die nu heel gemakkelijk kan worden uitgespoeld.
Gebruik penseelreiniger voor het reinigen van alle acrylpenselen. Gebruik nooit aceton. Zelfs maar een wassen in aceton kan de haren uitdrogen en hun prestaties beïnvloeden. Aceton ontdoet de borstel van de natuurlijke vocht.
Ook kun je acrylverf uit kleding verwijderen met warm water en wasmiddel. Dompel eerst een sponsje of doekje (pluisvrij) in een bak met water en wasmiddel.
U begint met de donkerste kleuren, daarna zet u wat lichte “gebroken” strepen en vegen om de haren aan te geven. Als laatste zet u wat wit als hoge lichten in het haar. Gebroken strepen, zijn vegen van verf aan uw kwast, die u licht over het oppervlak strijkt.
Kolinsky is een zachtharig bont van de Siberische wezel (Mustela sibirica), dat onder andere voorkomt in Siberië en in het Russisch kolonok wordt genoemd, waarvan Kolinsky (Колинский; nl. transcriptie: Kolinski) is afgeleid. Het bont wordt verkregen uit de roodbruine staart.
Ronde penselen zijn heel geschikt voor waterverf schilderen. Dierlijkhaar en synthetische penselen hebben zeer goede eigenschappen om te schilderen met waterverf.
Een spalter is een brede kwast. Hiermee kan eenvoudig een basiskleur aangebracht worden voor de ondergrond. Er zijn spalters met varkensharen en spalters met synthetische haren. Deze laatste kwasten zijn zachter, de structuur van de haren is minder zichtbaar dan bij een kwast met varkensharen.
Marterhaar en eekhoornhaar zijn de duurste haarsoorten die voor penselen worden toegepast. Het voordeel van deze zachte soorten is dat de verf als die voorzichtig wordt opgebracht zich niet vermengt met onderliggende, nog natte verflagen.
penseel {het}
paintbrush {znw.}
Het is 'het penseel', want penseel is onzijdig. Als je het aanwijst is het 'dat penseel'.
Terpentine is slecht voor het milieu, laat daarom de verontreinigde doek goed drogen na gebruik. Lever deze en de gebruikte terpentine vervolgens in bij de dichtstbijzijnde KCA-depot.
Acrylverf, emulsie- en schoolverf zijn drie soorten verf op waterbasis. In dat geval kun je de kleding gewoon afspoelen en boenen met een oude doek onder stromend water. Dit moet voldoende zijn om alle verfvlekken te verwijderen. Dit werkt wel alleen als de verf nog nat is, dus wacht niet te lang.