Om een doelstelling meetbaar te maken, moet het toetsbaar zijn. Oftewel: bij smart doelen zorg je ervoor dat je weet wanneer je het doel wel of niet behaald hebt. Dit zorgt ervoor dat je tussentijds kunt bijsturen of achteraf kunt evalueren waarom een doel wel of niet geslaagd is.
Meetbaar houdt in dat het resultaat (benoemd onder specifiek) ook zichtbaar moet kunnen zijn. Daarom wordt het vaak in percentages en getallen uitgedrukt. Bijvoorbeeld: De omzet is met 3% gestegen (-2% afwijking van het gestelde doel)
Wat zijn SMART doelen? SMART staat voor specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Als je doelstellingen met deze methode opstelt, worden ze duidelijk en concreet.
Waar moet een goede doelstelling aan voldoen? Wanneer je doelen stelt voor je eigen ontwikkeling hoef je niet zo kritisch te zijn. Je kunt als je wilt het SMART systeem gebruiken. Dit staat voor de eisen waaraan je doel moet voldoen: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden.
In plaats van een vaag doel, wordt het een concreet plan waarbij je precies weet wat je moet doen om het doel te behalen.
Beschrijf je nieuwe situatie zo concreet mogelijk
Hoe concreter jij voor jezelf doelen weet te stellen hoe groter de kans dat je ze gaat realiseren. Stel, je wil assertiever worden op je werk. Dat doel kan je concreter maken door te zeggen: “ik wil assertiever worden tijdens het werkoverleg”.
Ik wil leren op tijd hulp te vragen. Ik wil leren een taak op mijn niveau te volbrengen. Ik wil leren afstand te nemen van een probleem om het beter te kunnen begrijpen Ik wil leren mijn mening met argumenten te onderbouwen. Ik wil leren met goede tegenvoorbeelden te komen als ik het niet eens ben met een ander.
Een voorbeeld van een persoonlijke SMART-doelstelling zou kunnen zijn: Ik wil binnen vandaag en 1 januari 2022 vijftien kilogram afvallen. Deze doelstelling is SMART, mits deze aan bepaalde voorwaarden voldoet. De doelstelling is in ieder geval specifiek, meetbaar en tijdsgebonden.
Een strategische doelstelling legt de focus op het DOEL, niet (of zo weinig mogelijk) op de MIDDELEN. Ze zegt op een algemeen niveau hoe je naar de missie (en de decretale opdrachten) zal werken. Ze zijn op zijn best retrospectief, geformuleerd vanuit de toekomst, alsof de doelstelling gerealiseerd is.
In het doelstellingengesprek worden afspraken gemaakt tussen de medewerker en de leidinggevende over de belangrijkste resultaten die de komende periode behaald moeten worden. Je beschrijft zo concreet mogelijk wat je verwacht, koppelt dit aan een einddatum en geeft aan wie daarvoor verantwoordelijk is.
Persoonlijke doelstellingen zijn doelstellingen die je voor jezelf stelt. Dit doe je om jezelf verder te ontwikkelen, om de dingen te doen die je graag wilt doen of om te bereiken wat je wilt bereiken. Je kunt persoonlijke doelstellingen stellen op je werk, maar ook privé, en natuurlijk ook voor beide.
In je professionele doelstelling komen je talenten, werkervaring, resultaten, missie, koers en wensberoep samen. Het is je “wie ben ik, wat kan ik en wat wil ik” samengevat in een paar zinnen.
Ik wil effectiever denken (en hierdoor effectiever handelen), bijvoorbeeld door: minder beren op de weg te zien, minder voor anderen te denken, minder gericht te zijn gericht op het 'pleasen' van anderen, minder perfectionistisch te zijn, minder gericht te zijn op het hebben van controle, het hebben van een positiever ...
Soms wordt leerdoel gebruikt als synoniem van de term eindterm. Een leerdoel specificeert duidelijk en concreet wat men beoogt zichzelf of anderen eigen te maken op het gebied van kennis, inzichten en vaardigheden. Er is meestal in opgenomen hoe men zich dit eigen maakt en hoe men dit dient te tonen aan anderen.
Leervragen moet je niet veralgemeniseren, maar breng je in relatie tot je dagelijks werk. Een goede leervraag gaat over jezelf, is enkelvoudig, is open, gaat over leren en is spannend. Vanuit de leervraag interpreteer je alle gebeurtenissen in je werk en in je leven. Laat de ervaring maar komen.
3. ACCEPTABEL: voer gezonde discussies met collega's. Het is belangrijk voor het behalen van de SMART doelstellingen dat er draagvlak is binnen jouw organisatie, je doelen moeten acceptabel zijn. Je collega's moeten het doel kunnen accepteren en het gevoel hebben dat het doel het nastreven waard is.
Rapporteren met SMART is een techniek om op een resultaatgerichte manier doelen en afspraken te formuleren. Door te werken met SMART-doelen voorkomt u vaagheid en uitstel en werkt u aan concrete resultaten.
Je zou bijvoorbeeld een vaag doel als 'Ik wil gelukkig worden' kunnen formuleren als 'Ik wil binnen 20 jaar drie eigen BV's bezitten in de regio waar mijn kinderen naar school gaan'. Zorg er voor dat jouw doel meetbaar is. Door jouw progressie te meten blijf je gefocust en gemotiveerd om het doel te halen.
Hoe zal je weten dat je je doel aan het bereiken bent? Maak een zintuiglijk waarneembaar beeld van hoe het is als je je doel hebt behaald. Dit heeft een belangrijk effect: je kunt in de komende weken daadwerkelijk zien, horen en voelen dat het tijd is om dichterbij je doel te komen.
Je moet formuleren wat je wel wilt en je moet niet formuleren wat je niet wilt. Anders gezegd: formuleer wat je wilt bereiken en formuleer niet wat je wilt afleren. Een doel is dus niet om te stoppen met roken. Kortom: Een doel moet altijd gaan over wat je wél wilt en niet over wat je niet (meer) wilt.