Je maakt humusrijke grond door frequent organische stoffen door de grond te mengen. Dit kan bijvoorbeeld compost zijn maar ook bijvoorbeeld fijne houtsnippers, mulch, kokosgrond en oude bladresten van de herfst. Dit materiaal vergaat snel en dat maakt je bodem doorlaatbaar en ook voedselrijk.
Humusrijke grond wordt ook wel 'voedselrijke grond' genoemd. Humus bevat namelijk veel voedingstoffen voor tuinplanten. Veengebieden, kleigronden en lössgrond zijn voorbeelden van vaak 'voedingsrijke gronden'.
Humus is een organische meststof die veel gebruikt wordt als plantenvoeding voor bijvoorbeeld moestuingewassen. Tegelijkertijd maakt humus de grond luchtiger. Humeuze grond heeft daarnaast ook al een goede pH waarde van zichzelf. Om een goede grondstructuur te behouden moet er wel regelmatig bijgemest worden.
Bijvoorbeeld: compost, dood blad, gras, groenteresten, onkruid of snoeiafval. Het maakt niet uit wat het is, als het maar plantaardig is. Hoe meer hoe beter! Zo breng je humus in de grond.
Je kunt koffiedik niet voor elke plant gebruiken. Alleen planten, struiken en bomen die van een zure grond houden knappen op van koffiedik. Strooi dus koffiedik bij de wortels van zuur minnende planten als heide, blauwe hortensia, magnolia, rhododendron, blauwe bes, kaaps viooltje, lelietje van dalen en coniferen.
Gewoonlijk is zandgrond lichtzuur en humus-arm met een pH onder de 6. Veengrond is humusrijk met een pH tussen 4 en 6. Bij klei zit je vaak boven de 6 tot wel 7,5 en hoger. Op het etiket van planten staat of er humusrijke zure grond nodig is.
Bepaalde planten, bloemen en gewassen in je (moes)tuin worden helaas graag opgegeten door slakken. Om dit te voorkomen kun je gebroken eierschalen rondom je planten en gewaassen leggen. De schalen zijn te scherp voor de lijfjes van de slak waardoor ze er niet overheen gaan.
Vaak wordt humus verward met het begrip compost, dit is echter niet hetzelfde. Humus ontstaat namelijk ná het composteerproces. Pas als het compost ontbonden is tot donker, organisch materiaal spreken we van humus. Humus is een sponsachtige stof in de bodem die vooral gebaseerd is op koolstof.
Wat te doen als je de zuurheid kent? Indien je grond zuurder wil maken om sommige planten een juiste bodem te geven, vul de grond dan aan met turf of afgemaaid gras. Is de grond te zuur om planten te kweken, voeg dan kalk toe of compost. De grond meer of minder zuur maken, doe je niet in één seizoen.
Zuurminnende planten houden niet van kalk, denk aan heide, veenbes en rododendron. Kalk verspreidt zich ook door de bodem, dus zorg dat je flink ver van deze planten blijft tijdens het strooien.
Kalk zorgt ervoor dat de ph waarde van de bodem stabiel blijft. De bodem verzuurt namelijk elk jaar een klein beetje. Met het strooien van kalk voorkom je de verdere verzuring van de bodem. Dat is nodig omdat gras zich prettiger voelt bij een iets hogere PH waarde.
Kalk neutraliseert het zuur in de bodem en maakt grond kalkrijker, verder verbetert kalk in de regel de bodemstructuur. Kalk voorziet de planten bovendien van twee zeer belangrijke voedingsbestanddelen: calcium (kalk, Ca) en magnesium in de vorm van magnesiumoxide (MgO) dat door veel planten makkelijk wordt opgenomen.
Humus is dat deel van de organische stof in de bodem dat na afbraak en vertering van het verse organische materiaal overblijft. Het is het zwarte, stabiele organische materiaal waar voedingsstoffen aan gebonden zijn. Humus zorgt voor een luchtige bodemstructuur waarin planten diep kunnen wortelen.
Je kunt de bodem verbeteren door de eerste 20 centimeter tuingrond eenmalig goed los te maken door te spitten en daarna hoogwaardige compost in de bovenste grondlaag aan te brengen. Daarna doet de natuur de rest. Gebruik geen GFT compost of andere, vaak goedkope of gratis af te halen, compostsoorten.
Van nature is kleigrond meestal neutraal tot basisch, dat wil zeggen kalkrijk. Zandgrond kan alle kanten op, aan de kust is de zandgrond vaak basisch, op de Veluwe meestal zuur. Veengrond is vrijwel altijd van nature zuur, dat wil zeggen kalkarm.
Onkruid. Wat ook lastig kan zijn op zware klei, zijn de vaak hardnekkige wortelonkruiden, bijvoorbeeld Riet, Kweek(gras), Zevenblad (ook wel Tuinmansverdriet genoemd), Heermoes of Heggewinde (Pispotjes). Het groeit alle kanten op en laat zich lastig verwijderen.
Gewassen en kruiden. Hoe dol slakken ook zijn op sla, de rucola in jouw tuin vermijden ze zeker. Hetzelfde geldt voor tomatenplanten. Ook met sterk geurende kruiden zoals munt, lavendel, salie, tijm en knoflook zorg je ervoor dat jouw tuin onaantrekkelijk wordt voor slakken.
Theezakjes bevatten dus goede voedingsstoffen, waaronder tanine wat erg goed is voor de grond. Maar dit is niet alleen nuttig in de composthoop. Je kunt ze ook zo tussen je planten in de tuin of in huis planten. Zo trekken de voedingsstoffen in de grond en gaan de bloemen prachtig bloeien.
Maaien is een middel om de graslanden te verarmen, hierdoor ontstaan voedselarme omstandigheden. Door regelmatig te maaien, de vegetatie (deels) af te voeren zal de grond verarmen. Een bodem arm aan voedingsstoffen zorgt voor veel soorten, omdat er niet een soort is die genoeg te eten heeft om te gaan woekeren.
Een rijk bodemleven zorgt ervoor dat bodemprocessen optimaal verlopen. Ze breken organische stof af tot voedingselementen met als restproduct humus, wat de bodemstructuur verbetert.
Lavameel: de ideale mineralenbron
Bovendien bevat lavameel veel meer verschillende mineralen dan waarschijnlijk in je heermoes zitten. Let wel: het heermoes zal niet als sneeuw voor de zon verdwijnen. Het zal ook op deze manier een paar jaar duren voordat je echt een volledig gezonde mineraalrijke bodem hebt.