Niet in je vinger snijdenOm de ui te snipperen snijden we eerst de halve ui in met horizontale snedes. Hoe fijner je de ui snippers wilt maken, hoe dichter je de snedes bij elkaar snijdt. Vervolgens maken we ook verticale snedes en je ziet hoe mooie ui snippers ontstaan.
Zo werkt uien planten
Plant de pootuitjes op rijtjes, circa 8 cm uit elkaar. Zorg dat het bovenste puntje van het bolletje net boven de aarde uitsteekt. Houd tussen de rijen 30 cm ruimte over. Geef ze niet veel mest, anders schieten ze door en maken veel blad en zelfs bloemen.
Snijd de achterkant van de ui en laat een paar dagen drogen. Plant de ui daarna in een pot met natte potgrond en zet op een donkere plek. Houd de grond vochtig en de plant groeit bijna als vanzelf door. Je kunt ook de hele ui met de wortels in een bakje water zetten, zodat het plantje uitloopt.
Je kunt plantuien planten in het voorjaar of in de herfst, tussen september en half november. Het voordeel van planten in het najaar is dat ze al snel wortels krijgen en in het voorjaar snel verder zullen groeien. Al in juni kun je dan oogsten, weken eerder dan wanneer je ze in de lente plant.
Schil een ui en snijdt allereerst één kontje eraf. Leg de ui op zijn zijde en snijdt richting het andere kontje, telkens op een halve centimer van de volgende snede. Draai de ui een slag en doe dit nogmaals. Vervolgens hak je de ui van links naar rechts – of rechts naar links – in blokjes.
In uien zitten onder meer de vitamines B2, B6, B11 en C. En bepaalde mineralen, zoals kalium, calcium en fosfor. Daarnaast bevatten uien het antioxidant quercetine, dat ook in thee, appels, druiven, broccoli en rode wijn zit. Deze stof vermindert mogelijk ontstekingen in de bloedvaten.
Adem tijdens het snijden van de ui door je mond en niet door je neus. Het gas trekt naar het vocht in je mond in plaats van naar je ogen waardoor de zwavel in je mond wordt afgebroken. Tip: neem een goede slok water van tevoren.
Een ander voorbeeld is de wortelvlieg, die op zoek is naar wortels om haar eitjes op af te zetten. Door uien naast wortels te planten, worden de wortelvliegen misleid door de geur van de uien, waardoor ze de wortels niet zullen aantasten. Terzelfdertijd wordt de uienvlieg verdreven door de geur van de wortels.
Wil je grotere uien, plaats ze dan verder uit elkaar en omgekeerd.Tussen elke rij laat je ongeveer 30 cm. 30 cm is een schoen maat 45.
Uien groeien onder de grond, het zijn tweejarige planten. Je zaait ze in het ene jaar, hier groeien kleine uitjes uit, pootuien of plantuien genoemd. Deze pootuien bewaar je droog en koel en plant je na de winter in het volgende voorjaar uit. Ze groeien in één zomer uit tot een stevige, smakelijke bol.
Als je de ui niet oogst, maar in de grond laat zitten, kan er een nieuwe uienplant uit gaan groeien. Als je een ui doorsnijdt, zie je dat er allemaal lagen zitten. Tussen die lagen groeien de blaadjes omhoog. Aan de bovenkant van de bol komen ze tevoorschijn.
Zaaien en planten
Al vroeg in het jaar kun je uien zaaien: van maart tot half april. Wanneer je vanaf eind april begint met zaaien, is de kans groot dat je uien verdikte stengels krijgen. Tijdens het zaaien houd je een rijafstand aan van 25 cm, en dun je uit op 5 à 10 cm.
Zaai in de vollegrond kan in de maanden maart, april en mei. Houd rekening met een ideale zaaitemperatuur van 15 graden. Verder is het belangrijk om dun te zaaien, op regels met een regelafstand van 25 centimeter en plantafstand 15 centimeter. Ook moet je het gezaaide zaad goed afdekken.
Waar je op moet letten. Uien hebben veel zon nodig. Zet ze op een zonnige plek en geef regelmatig water, want dat levert flinke bollen op.
Hoewel de uien van water houden, hebben ze een hekel aan een kletsnatte grond. Water geven is erg belangrijk. Omdat ze oppervlakkig groeien en wortelen, hebben ze vaak snel last van droogte. Je zal het niet snel aan de ui zelf zien, ze groeien alleen minder goed als ze niet genoeg water krijgen.
Uien kunnen tegen vorst als ze al geoogst zijn en ook als ze in de grond zitten. Als bolgewas overleven ze 's winters namelijk door de bol in de aarde, pas in de zomer gaat de plant zich weer boven de grond laten zien. Alleen Boedhisten gebruiken geen uien in de keuken.
Uitdunnen van zaailingen
Laat de sterkste zaailingen staan en dun de ui uit op 2 tot 3 cm. Twee maanden later herhaal je dit proces nogmaals, alleen nu dun je de planten nu uit op 10 cm. De kleine uitjes die je tijdens het uitdunnen 'oogst' kun je gebruiken in gerechten.
Hoe dichter de plantuien op elkaar komen te staan, hoe minder groot ze zullen worden. Meestal planten wij de uien om de 10 centimeter binnen de rij. In de loop van het seizoen sneuvelen er dan nog een paar uitjes.
Laad de uien daarom zorgvuldig en niet te snel. Uien drogen op het land gaat in de praktijk niet op. Door dauwvorming 's avonds en 's nachts wordt de droging overdag teniet gedaan. Laat de uien daarom maximaal 2 à 3 dagen op het land liggen na het rooien.
Plant de uien op 10 à 15 cm van elkaar en houd 30 afstand tussen de rijen. Het loof moet door de aarde steken. Geef de uien water na het planten. Dat helpt om de grond goed te laten aansluiten rond de bol.
De 'gewone', ongepelde ui en sjalotten kun je bijvoorbeeld het beste bewaren in een koele, donkere en goed geventileerde ruimte. Het is daarom verstandig om ze niet in een plastic of een stoffen zak te doen, maar in een papieren zak met gaten of een doos met gaten.
Maar iedereen weet: van uien, krijg je huilbuien. Als je je mes in een ui zet, maak je z'n cellen kapot. Hierbij komt een gas vrij genaamd synpropaanthial-S-oxide. Als dit gas in aanraking komt met het vocht in je ogen ontstaat er een zwavelzuurverbinding en gaan je ogen tranen.
Steek de ui een kwartier tot een halfuur in de diepvries voor je er het mes in zet. Ajuinen kunnen goed tegen de koude en zo wordt er minder zwavel verspreid tijdens het snijden. Wacht daarna tot je gesnipperde ui weer op kamertemperatuur is voor je hem in de bereiding gebruikt.
Er ontstaat een zuur dat dan weer wordt omgezet in een vluchtige zwavelhoudende verbinding: propaanthial-S-oxide (onthoud het voor een spelletje Scrabble). Komt dat gas in aanraking met je ogen? Dan ontstaat er een irritant, brandend en jeukend gevoel. En hups, daar zijn de tranen.