Meestal is het zwachtelen onderbeen nodig totdat er voldoende afname van vocht is bereikt. Vervolgens is het mogelijk om een therapeutische elastische kous aan te meten. Dit zou na twee weken of na vier weken kunnen zijn.
Als u alleen zwachteltherapie krijgt zonder wondbehandeling dan duurt de behandeling vaak 4 tot 6 weken. Wij meten dan op de polikliniek therapeutische elastische kousen aan. Als u een wond hebt, dan is de duur van herstel vaak van meerdere factoren afhankelijk en kunnen we geen precieze tijdsduur aan te geven.
Doel van zwachtelen
Het doel van de zwachtelbehandeling is 'het vocht uit uw benen te zwachtelen' en daarmee ook genezing van eventuele wondjes te bevorderen. Elastische zwachtels geven druk op de bloedvaten, spieren en het lymfestelsel, waardoor aanwezig oedeem in uw benen wordt afgevoerd.
Als u zwachtels draagt, zal de bandagist uw been na afloop weer zwachtelen. Tot slot maakt de bandagist met u een afspraak om de steunkous te komen passen. Het aanmeten van de steunkous duurt ongeveer 15 minuten.
Draag de kous van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat. Nooit gedurende de nacht. Ervaart u klachten als vocht, verkleuring of pijn? Draag dan dagelijks de steunkous, ook al is uw 'termijn' voorbij, dat helpt om grotere problemen op langere termijn te voorkomen.
Steunkousen geven extra steun aan het been. Ze worden gebuikt bij vermoeidheid of krampen in de benen en bij staande beroepen. Compressiekousen geven echter niet overal evenveel druk. De druk is bij de enkel het grootst en vermindert geleidelijk naar boven toe.
De steunkous met open teen zorgt ervoor dat de kuitspier aangespannen wordt en tegendruk geeft om zo de bloedcirculatie te verbeteren en dat vocht (oedeem) niet de kans krijgt om te ontsnappen in de weefsels. Hierdoor blijven uw benen dun en krijgt u geen gezwollen enkels.
De gemiddelde knie-steunkous kost €59,95 en een lies-steunkous €74,95.
Goed om te weten is dat er in steunkousen en sportcompressiekousen graduele compressie zit; de compressie begint bij de enkel (sterk) en neemt bij de knie af. Bij de enkel zit de kous dan behoorlijk strak en dat is goed. De kous mag echter niet zo strak zitten aan de boord, dat deze gaat knellen en pijn veroorzaakt.
Het been van de cliënt wordt in de juiste houding gebracht waarna het tricot buisverband en/of polsterwatten worden aangebracht. Vervolgens wordt(en) de eerste zwachtel(s) aangelegd over het gehele onderbeen. Daarna wordt het been opnieuw gezwachteld, maar dan in tegengestelde richting van de eerste laag.
' Wanneer je twee benen met oedeem zwachtelt, gaat het vocht omhoog, richting het hart, legt Melis uit. 'Dit kan soms wel tien liter vocht zijn. Bij hartfalen is het hart hier niet op voorbereid en kan dit fataal aflopen: de cliënt gaat dood. '
Voorkom drukplekken door zwachtels glad en zonder kreukels aan te brengen. Pijn en blauwe tenen of vingers na het zwachtelen kunnen duiden op te strak zwachtelen. Raadpleeg de behandelend arts als de pijn na het opnieuw zwachtelen aanhoudt. Als de tenen wit blijven, raadpleeg dan ook de behandelaar.
Heeft u geen wond? Dan mogen de zwachtels 3 tot 7 dagen blijven zitten. U mag de zwachtels er niet afhalen om te gaan douchen.
Bij ontstekingsprocessen zullen weefselontstekingsmediatoren (histamine) de capillairen meer doorlaatbaar maken, waardoor vocht zal uittreden uit de bloedbaan. Bij een verhoogde veneuze druk zal de capillaire druk toenemen, waardoor de capillaire doorlaatbaarheid toeneemt en oedeem in de benen ontstaat.
'Zwachtel bij een cliënt eerst één been, niet beide'
Hierdoor kan iemand kortademig of benauwd raken, want er wordt extra vocht vastgehouden', legt Melis uit. 'Wanneer je twee benen met oedeem zwachtelt, gaat het vocht omhoog, richting het hart. Dit kan soms wel tien liter vocht zijn.
Compressiekleding kun je het beste dagelijks of in ieder geval om de dag wassen. Bij voorkeur met de hand en met een speciaal wasmiddel voor steunkousen. Spoel na het wassen de steunkousen goed uit. Zo blijven de kousen het langst mooi en behouden ze langer hun werking.
Handylegs – beste hulpmiddel steunkousen
Met een aantrekhulp steunkousen Handylegs kunt u comfortabel uw kousen aan- en uittrekken. Deze aantrekhulp steunkous heeft namelijk een scharnierende werking. Kunt u tot net onder uw knie reiken met uw handen, dan is deze aantrekhulp steunkousen geschikt voor u.
De soort die het meest voorkomt is de kniekous. Daarnaast zijn er kousen tot aan de lies en panty's. Naast de drukklasse is ook de dikte van de kous belangrijk voor het resultaat. Welke kous het beste bij u past, hangt af van uw medische indicatie en uw persoonlijke wensen.
Waarom mag ik mijn steunkousen 's nachts niet aanhouden? Wanneer je ligt is de druk in de slagaderen een stuk lager dan wanneer je staat. De uitwendige druk die een steunkous geeft, wordt dan relatief te hoog ten opzichte van de inwendige druk in de slagaderen. Dit kan de bloeddoorstroming belemmeren.
Wat zijn de consequenties als de kousen uitgelaten worden? Doordat de cliënt geen therapeutische/elastische kousen draagt, zullen de benen en enkels dusdanig dik worden, waardoor er geen therapeutische/ elastische kous meer past.
Het klittenbandsysteem is een alternatief voor therapeutisch elastische kousen of zwachtels. Dit korte-rek compressieverband sluit met behulp van klittenband. Hierdoor is het gemakkelijk aan te brengen door u of uw (mantel)zorgverlener.
Steunkousen zijn kousen in drukklasse 1 en geven steun bij relatief lichte problemen. Deze kousen worden niet vergoed door de zorgverzekeraar. Therapeutisch elastische kousen (TEK), verkrijgbaar in drukklasse 2, 3 en 4, worden ingezet bij ernstiger klachten.
Klasse 2 : Deze compressiekousen geven een matige druk bij een oppervlakkig afvoersysteem van vocht en afvalstoffen.
Meestal adviseert de arts een elastische kous of steunkous. Een elastische kous zorgt ervoor dat het lymfevocht zo goed mogelijk terug naar het hart wordt gestuwd. Het advies is om de elastische kous overdag altijd te dragen. Deze kous moet goed passen en wordt daarom speciaal aangemeten.