Oesters. In Nederland zijn we gewend aan het idee van het eten van rauwe oesters. Wat Nederlanders vaak niet weten, is dat de dieren meestal nog leven. De oesters lossnijden uit hun schelp doodt ze niet meteen.
De oesters kunnen dan geen lucht meer krijgen, want ook buiten het water kunnen deze zeevruchten lang in leven blijven, maar hebben we lucht nodig. Je kunt ze ook in een plastic bakje doen, geen deksel maar wel wat ijs er bovenop doen. Of leg ze in een schaal, en doe daar wat is bovenop.
Als je zelf oesters gaat rapen, is het wel goed een aantal zaken in het achterhoofd te houden. "Zo mag je in Nederland 10 kilo per persoon per dag rapen, mits voor eigen gebruik. Dat zijn ongeveer honderd oesters.", weet Sonja Smit.
Op het vlak van gezondheid zijn oesters en andere schaal- en schelpdieren vergelijkbaar met andere vis, en worden ze beschouwd als een gezonde keuze. Ze zijn bijvoorbeeld rijk aan vitamine B1 en B12 en de mineralen calcium, jodium, kalium, fosfor, seleen, magnesium en zink.
Een geopende schelp levert een uitgedroogde oester en die kun je niet eten. Als je de schelp niet of lastig open krijgt, dan is het in orde. Druppel wat citroensap op de kieuwen van de oester. Als deze samentrekt, kun je hem eten.
oesters openen. Reken op 2-3 stuks per persoon, of meer natuurlijk.
Een oester openen gaat het beste met een oestermes. Je steekt deze in het scharnier, vervolgens snijd je de sluitspier los door met het mes langs de vlakke kant te schrapen. Voor een mooie presentatie snijd je de oester aan de onderkant van de schelp los en draai je hem om.
Oesters bewaren
Heb je oesters gekocht? Hou ze – tot je ze gaat eten – zo vers mogelijk door ze altijd in de koelkast te leggen (nooit op kamertemperatuur en nooit in de vriezer). In gesloten vorm kunnen oesters tot negen dagen of tot de THT datum in de koelkast bewaard worden.
Echte liefhebbers eten oesters het liefst rauw, rechtstreeks uit de zee met eventueel nog wat citroensap en een snufje zwarte peper. Maar oesters worden ook vaak gegratineerd met een heerlijk laagje kaas.
Een oester eet je het liefst met wat citroensap, om hem een subtiele zure touch te geven, meestal in combinatie met een snuf zwarte peper. Ook lekker is hij in combinatie met frambozenazijn en sjalot. Overdrijf niet met hoeveelheden, het is zonde als de oestersmaak erdoor naar de achtergrond verdwijnt.
De Zweedse oesters worden met de hand van de bodem gedoken en zijn dan ook gillend duur. Maar volgens de kenners zijn het wel de allerlekkerste oesters die je in Europa kan vinden. Doordat ze groot zijn geworden in het wild, met stromingen, hebben ze een zeer sterke, notige, metaalachtige smaak.
Een oester die bedorven is gaat veel makkelijker open dan een verse (levende) oester. Dit heeft te maken dat de sluitspier van de oester niet meer werkt. Een verse oester moet ziltig ruiken, net zoals zeewier. Een bedorven oester heeft deze geur niet, en zal eerder een lichte of sterke rotte geur afgeven.
Het norovirus zit vooral in rauwe schaal- en schelpdieren, zoals rauwe oesters en mosselen. Dit kan komen doordat deze in besmet water gekweekt zijn. Verder kunnen ook rauwe groente en fruit besmet zijn door het gebruik van besmet water. Met name zacht fruit, zoals bosvruchten, is gevoelig voor besmetting.
Maak de oester los met een vork, zet de schelp aan je mond en laat hem naar binnen glijden. Het is niet de bedoeling dat je de oester meteen doorslikt. Kauw goed (minstens drie keer) zodat alle smaken vrijkomen. Oesters leven nog als je ze eet.
De oester creëert een parel als er een extern element binnendringt. Dit kan bijvoorbeeld zand, een stukje schelp of een diertje zijn. Om zichzelf te beschermen maakt de oester kleine laagjes parelmoer aan. Al die laagjes vormen uiteindelijk een glanzend bolletje.
Plaats de oester met de bolle kant naar beneden, in je hand of op het aanrecht. Met een platte schroevendraaier prik je (horizontaal) in de scharnier tussen de onder-en bovenschelp. Zodra de schelp meegeeft draai je de schroevendraaier een kwartslag. Zo wip je de bovenste schelp los.
Je kunt de oesters op diverse manieren serveren. Leg ze bijvoorbeeld op geschaafd ijs of ijsblokjes, op deze manier blijven ze goed liggen en de rauwe oesters blijven vers. Ter decoratie kun je eventueel zeewier op het ijs leggen. Gegratineerde oesters eet je warm, serveer deze dus niet op ijs.
Wanneer kun je gaan? De regel is dat je het beste kunt rapen als de r in de maand is: van september tot en met april. In de zomer of tijdens een warm voorjaar is de kans groot dat je een 'geile oester' tegen het lijf loopt. Deze oesters produceren melkachtig zaadvocht en dit is niet lekker.
Een oester heeft onder andere een hart, een maag, bloedvaten, spieren, een mond, nieren en een mantel (het buitenste laagje van het dier). Ook heeft hij kieuwen, waarmee hij kleine alg-deeltjes uit het water zeeft als voedsel. Met zijn spieren opent en sluit hij zijn twee kleppen om te eten of ter bescherming.
Het oesterseizoen duurt van september tot en met april en dan kunt u deze lekkernij volop eten in de betere restarants in Zeeland.
Je zet de schelp aan je mond, je laat de oester naar binnen glijden en kauwt er minimaal 3 keer op, want zo komen de smaken goed tot hun recht. Direct doorslikken is dus uit den boze! Hoe bereid je oesters? Er zijn veel manieren om oesters te eten, de klassieke manier is toch wel met citroen en peper.
Na aankoop moeten oesters koel (3-5 °C) in het mandje, nooit in water, bewaard worden. Oesters kunnen betrekkelijk lang buiten het water in leven blijven. Oesters zijn houdbaar tot de t.h.t. datum op de verpakking. Gemiddeld is dat 9 dagen.