In het algemeen geldt dat je 1 minuut per graad Celsius watertemperatuur in het water kan blijven. Als het water twee graden is, kun je volgens die regel maximaal 2 minuten zwemmen. Niet iedereen is hetzelfde, dus luister vooral ook naar je lichaam en verlaat het water eerder als dat nodig is.
Omkleedponcho, ideaal om warm te blijven na openwater zwemmen. Maar ook kramp of onderkoeling zijn risico's van nu. Dus ondanks dat het super verleidelijk is, kunnen zwembadzwemmers toch echt beter nog even wachten tot het water minimaal 12 of 15 graden is. Ook met wetsuit.
Pas na de eerste drie minuten is de schrikreactie weg en begint het afkoelen van oppervlakkige spieren en zenuwen. In de 5 à 30 minuten na onderdompeling zal het lichaam in een toestand van 'diepweefsel onderkoeling' terechtkomen. De tijd die dit duurt heeft te maken met de watertemperatuur.
Door het koude water verkleinen de bloedvaten in de huid zich om de kerntemperatuur op peil te houden. Na het zwemmen verwijden die bloedvaten zich weer waardoor koud bloed je lichaamstemperatuur verder naar beneden haalt. Je kunt dan erg gaan rillen.
Ziek word je van virussen
Een griepje, een verkoudheid: ziek worden we van een virus of een bacterie. Niet omdat we in een badpak in de regen aan de waterkant staan. Sterker: als je regelmatig in koud water gaat zwemmen, ben je minder vatbaar voor griepjes en verkoudheid.
Koud water kan ook gevaarlijk zijn. "Je kan een koudeschok krijgen, waardoor je gaat hyperventileren", zegt Jan Bourgois. "Als je dan water binnenkrijgt, kan je verdrinken. Plotse afkoeling kan ook zorgen voor hartfalen.
Bouw dan langzaam op totdat je langer in het water kan blijven. De stelregel die vaak wordt gehanteerd is 1 minuut dippen per graden Celsius.
Als je gezond bent, is een korte afkoeling door buitenwater geen probleem. Maar hart- en vaatpatiënten kunnen door extreme veranderingen in temperatuur wel in de problemen komen. Het hart wordt extra belast. Dit kan bestaande klachten zoals pijn op de borst of hartritmestoornissen verergeren.”
blijf niet te lang in het water. In het algemeen geldt dat je 1 minuut per graad Celsius watertemperatuur in het water kan blijven. Als het water twee graden is, kun je volgens die regel maximaal 2 minuten zwemmen.
Een Japans onderzoek toonde dat bij mensen die weinig actief bruin vet hebben, dagelijks twee uur lang in zeventien graden Celsius doorbrengen, zorgt voor een toename van de activiteit van bruin vet.
Bij winterzwemmen komen endorfinen vrij
Dat houdt in dat de koude rillingen een positief effect hebben op allerlei aandoeningen waarbij pijn een rol speelt. Bovendien gaan endorfinen depressie tegen, waardoor winterzwemmen je humeur verbetert en een verzachtend effect kan hebben op een milde depressie.
Koudwatergewenning heeft echt even de tijd nodig! Maar het positieve is dat je het kunt trainen en dus kunt wennen aan de kou. Begin bijvoorbeeld eens met twee minuten zwemmen en bouw dat langzaam uit naar een paar minuten meer tot uiteindelijk zelfs een kwartier of halfuur.
Kou kan fatale gevolgen hebben. Bij -40 °C kan de huid het drie minuten redden zonder kleren. En bij -60 °C sterven de cellen onmiddellijk af.
Hoe koud is het koude water uit de kraan ? Drinkwater ligt in de winter gemiddeld rond 10-11 °C. Als de zon schijnt, kan dat nog 1 of 2 graden warmer worden. In de zomer kan dat oplopen tot 15 tot 21 °C.
Wanneer één kraan niet naar behoren werkt, kan daardoor koud water in de warmwaterleiding terechtkomen, waardoor het water overal lauw wordt. Zet één voor één al je kranen op de koudste stand, en controleer dan of er uit je andere kranen wel warm water komt. Zo kom je snel te weten of een van je kranen defect is.
Geleidelijk opbouwen
Daarom is de beste manier om je voor te bereiden op het winterzwemmen simpelweg op tijd beginnen! Zo kun je met het dalen van de (water)temperatuur je lichaam geleidelijk laten wennen aan het steeds kouder wordende water.
Wil je zonder wetsuit gaan zwemmen, dan geldt een ondergrens van 20 graden. Bij een temperatuur van 22-24 graden is een wetsuit vaak niet meer nodig. Bij officiele evenementen wordt vaak deze FINA regelgeving aangehouden: Onder de 16 graden wordt er niet gezwommen.
Koud douchen, de voordelen:
Zwemmers in koud water hebben een aanzienlijk kleinere kans op ziektes én zijn veel beter bestand tegen stress. Rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes vermeerderen bovendien direct na een korte blootstelling aan koud water.
Als het koud is, reageert ons lichaam daarop door de bloedvaten die net onder het oppervlak van de huid liggen, samen te laten trekken. Hierdoor neemt de bloeddruk toe. Ook kunnen mensen gaan huiveren en kan het hart sneller gaan kloppen, waardoor de stofwisseling sneller gaat en de lichaamstemperatuur stijgt.
Door te wassen met koud water sluit je de poriën van de huid. Hierdoor wordt de hoofdhuid beschermt tegen vuil, vet en olie. Het behoudt ook de natuurlijke oliën en talg die je hoofdhuid beschermen. Koud water zorgt ervoor dat de haarschubben sluiten wat resulteert in een gladder en glanzend haar.
Bij het nemen van een koude douche spannen je spieren zich aan. Dat zorgt voor vaatvernauwing. Hierdoor wordt je bloeddruk en 'hydrostatische druk' hoger, waardoor je hart sneller pompt en er meer bloed richting je spieren gaat. Zo brengt het bloed verschillende stoffen naar de juiste plaatsen in het lichaam.
Start de dag met een koude douche. Zo heb je de hele dag profijt van de positieve effecten. Bouw de duur van de tijd onder de koude straal op. Begin met 20 seconden, de dag erna 30 seconden en bouw het langzaam op naar 2 á 3 minuten.
Iemand van 75 kilo die aan een normaal tempo een uurtje wandelt kan zo'n goede 250 calorieën verbranden. Dat wil zeggen dat een koude douche nemen ongeveer even efficiënt zou zijn als drie kwartier wandelen.
Tips om te beginnen met koud douchen
Direct onder een koude straal stappen kan heftig zijn. Begin daarom eerst met warm water, en douche vervolgens koud af. Start met een paar seconden koud douchen, en bouw dit dag voor dag op. Uiteindelijk kun je wel een paar minuten onder het koude water staan.
Adem stevig, maar gecontroleerd in door je neus en rustig uit door je mond. Gaat dat goed? Probeer dan een rustige inademing door de neus en een rustige uitademing door de mond vast te houden. Door de focus op je ademhaling te leggen en deze onder controle te krijgen, zal je de kou anders ervaren.