De gedachte was voorheen dat het geslacht Homo altijd omnivoor was, maar dit gebeurde pas 1,65 miljoen jaar geleden. Het was de Homo erectus, de voorouder van de Homo sapiens, die vlees en andere dierlijke eiwitten ging eten.
Wetenschappers hebben stukjes van een 1,5 miljoen jaar oude schedel teruggevonden die erop wijzen dat vlees eten in die tijd al heel gewoon was. En dat zou betekenen dat wij mensen al veel eerder dan gedacht met enige regelmaat vlees op het menu hadden staan.
Onze prehistorische voorouders aten vroeger veel groenten en fruit, noten en zaden en vlees en vis. Dit 'oervoer' was rijk aan eiwitten en vezels en bevatte amper koolhydraten en verzadigde vetten. Het voedsel was puur en onbewerkt en volgens wetenschappers aten onze voorouders erg gezond.
"Mensen moeten eten om te overleven. Voedsel levert energie en bouwstenen die we nodig hebben en ons lichaam zelf niet kan aanmaken. Vlees is een makkelijke bron om voedingsstoffen binnen te krijgen. Het bevat vitamine B, een aantal mineralen en eiwitten en vetten".
Voor ongeveer één op de vijf Nederlanders is vlees of vis dagelijkse kost, blijkt uit een enquête van onderzoeksinstituut Kieskompas. Zo'n 20.000 mensen werden aan de tand gevoeld over hun vleesconsumptie.
Australiërs zijn de grootste vleeseters ter wereld met 111,5 kilo (bruto*) per persoon. Zij worden gevolgd door Nieuw-Zeelanders, Oostenrijkers en Argentijnen. Nederlanders zijn bescheidener en zitten gemiddeld op zo'n 85,50 kg (bruto*) vlees.
Minder vlees eten is beter voor je gezondheid en het milieu. Door minder vlees te eten en dit vaker te vervangen door peulvruchten en noten verlaag je het risico op verschillende ziekten. Minder vlees eten leidt ook tot minder uitstoot van broeikasgassen, waardoor het milieu minder wordt belast.
Vegetarisch eten is gezond
Vegetarisch eten is niet minder gezond dan een voeding met vlees. Sterker nog: er is zelfs wetenschappelijk aangetoond dat voeding met veel rood en bewerkt vlees ongezond is. Een bewust samengesteld vegetarisch voedingspatroon levert in ruime mate alle noodzakelijke voedingsstoffen.
Het was de Homo erectus, de voorouder van de Homo sapiens, die vlees en andere dierlijke eiwitten ging eten. Maar dit was wel direct een van belangrijkste factoren in de evolutie van de moderne mens. Hoewel de Home erectus een ominvoor is, aten diens voorouders plantaardig voedsel van bomen en struiken.
Dawkins noemt kannibalisme een taboe, maar het eten van mensenvlees is niet alleen een ethische kwestie. Ons vlees bevat namelijk infecterende proteïnes en deze kunnen ziekten veroorzaken en zelfs dood als gevolg hebben. Hiernaast is er ook een reële kans op bloedoverdraagbare ziekten.
Als ontbijt aten ze pap, pannenkoek, aardappel of brood met reuzel, stroop en af en toe jam. Als hoofdmaaltijd aten ze meestal een stamppot met veel aardappelen of een gerecht van peulvruchten, zoals bruine bonen en erwtensoep. Rijke mensen konden vaker vlees, vis en zuivel kopen.
De mensen aten vroeger van alles! Gevogelte, vlees, groenten en fruit. Eigenlijk een hele gezonde keuken. Ze aten alles wat er in de natuur voorkwam, zelfs kleine vogeltjes.
Gewone stervelingen aten alle dagen een éénpans maaltijd. Een potage van bijvoorbeeld groenten, groene kruiden, graankorrels, gedroogd fruit en soms wat vlees of vis. Verder at men wel pap of bakte een dikke pannenkoek om mee te nemen naar veld of werkplaats.
In Amerika zijn er duizenden mensen op vleesdieet, ook wel bekend als het 'carnivoordieet'. Zij eten alleen maar dierlijke producten en beweren zich er fantastisch, sterker en slanker door te voelen.
Een overwegend carnivoor dier dat ten minste 5% plantaardig voedsel eet of een overwegend herbivoor dier dat ten minste 5% dierlijk voedsel eet noemt men omnivoor. Organismen die dood organisch (plantaardig of dierlijk) materiaal consumeren zijn detrivoor of detritivoor.
Vlees is het spierweefsel van gewervelde dieren en hier vallen vissen in principe niet onder. Echter kan vis wel gegeten worden en is het ook een dierlijk product. In dit opzicht kan vis dus gezien worden als het vlees van een vis.
Biologisch gezien zijn mensen inderdaad omnivoren: wij kunnen zowel plantaardige als dierlijke voeding eten om te overleven. We zijn echter niet gebonden aan een omnivoor eetpatroon: het is niet zo dat we de combinatie van plantaardige en dierlijke producten moeten eten. We kunnen leven van planten alleen.
Honden en katten zijn carnivoren.
Maar ook dierlijke producten zijn belangrijke bronnen van ijzer. IJzer uit plantaardige producten is iets moeilijker absorbeerbaar, maar een vegetariër die gevarieerd eet, hoeft zich geen zorgen te maken. Wat wel van belang is te weten is, dat thee en koffie de ijzerabsorptie gevoelig remmen.
Groenenberg benadrukt dat zowel een vegetarisch eetpatroon, als een eetpatroon met minder vlees, goede effecten heeft voor de gezondheid. "Geen vlees eten verlaagt je bloeddruk en vermindert daarmee de kans op hart- en vaatziektes, maar minder vlees eten helpt ook al aanzienlijk."
Maar is veganistisch eten ook echt gezond? Astrid Postma van het Voedingscentrum zegt dat veganisten over het algemeen gezonder zijn dan niet-veganisten. Ze lopen minder risico op hart- en vaatziekten.
De huid vernieuwt zich elke 28 dagen waar oude cellen vervangen worden voor nieuwe cellen. Die nieuwe cellen kunnen alleen worden aangemaakt door middel van eiwitten. Het is daarom belangrijk dat je die voldoende binnenkrijgt. Je kunt eiwitten vinden in dierlijke producten zoals vlees, eieren en melk.
Vlees belast de darmen omdat het moeilijk te verteren is. Vooral de stof haem in rood vlees is een belasting voor de darmen. Het eten van meer dan 500 gram rood vlees per week (rund-, varkens- en lamsvlees) is een risico voor het ontwikkelen van darmkanker.