Het sterven blijft een gevolg van de onderliggende ziekte. Een voorwaarde voor continue sedatie is dat het overlijden binnen twee weken wordt verwacht. Starten met continue sedatie is een ingrijpende beslissing. Daarom dient dit uitgebreid besproken te worden met de patiënt, zijn naasten en verzorgenden.
Continue sedatie tot aan het overlijden. Voorwaarde is een beperkte levensverwachting, maximaal 2 weken. Er wordt geen vocht en voeding kunstmatig toegediend.
Bij palliatieve sedatie krijg je via een naaldje medicijnen toegediend. Meestal is dat midazolam. Van die medicijnen wordt je slaperig of val je in slaap. Het bewustzijn wordt verlaagd.
De laatste levensfase (stervensfase)
De duur van de stervensfase is voor elk mens uniek, gemiddeld duurt deze fase 72 uur.
In het kort
Bij palliatieve sedatie geeft een arts u medicijnen waardoor u slaperig wordt. Daardoor heeft u minder last van pijn en benauwdheid aan het einde van uw leven. en u waarschijnlijk binnen een paar weken overlijdt.
maandag 28 maart 2022
Dat betekent dat een op de vijf Nederlanders overlijdt nadat de dokter palliatieve sedatie heeft toegepast.
De sedatie
Als het onderzoek of de behandeling klaar is, wordt u nog enige tijd gecontroleerd. Meestal is één uur hiervoor voldoende.
Een koude neus, reutelen en troebele ogen. Het zijn enkele symptomen die bij mensen die terminaal ziek zijn, wijzen op een naderende dood. Iemand die gaat sterven na een ziekbed, voelt zich steeds zwakker worden en heeft het gevoel dat alle kracht uit het lichaam wegvloeit. Dat kan iemand angstig of onrustig maken.
In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, leidt het ophogen van morfine ook niet tot het bespoedigen van de dood. Morfine is wel geschikt om pijn en benauwdheid te behandelen en kan dus wel een belangrijke rol spelen in de fase van het levenseinde.
Het lichaam verandert: de wangen vallen in, de neus wordt spits en de ogen komen dieper in hun kassen te liggen. Vochttekort leidt normaal gesproken tot dorst, maar in de stervensfase hebben mensen vaak geen of weinig dorstgevoel. Het kan prettig zijn om de lippen en de mond licht te bevochtigen.
De helft van de patiënten overlijdt binnen 13 dagen na het stoppen met eten en drinken. U heeft zelf ook enige invloed op de tijdsduur. Als u besluit om toch iets te drinken (meer dan een half kopje per dag), dan kunt u hiermee het proces vertragen. De periode tot overlijden kan dan enkele weken tot maanden duren.
Doordat de normale hoest- en slikprikkels verdwijnen, kan slijm zich ophopen in de keelholte of de luchtpijp. Dat kan leiden tot een reutelend geluid bij het ademhalen. Omstanders denken soms dat de stervende dan ernstig benauwd is of zelfs dreigt te stikken, maar het is iets waar hij zelf geen last van heeft.
Nadelen sedatie
Door de sedatie gaat u oppervlakkiger ademhalen, waardoor het soms nodig is zuurstof toe te dienen. Als uw zuurstofgehalte te ver daalt, kan het nodig zijn de werking van het slaapmiddel op te heffen door u een medicijn toe te dienen. Ook kunt u minder gevoelig zijn voor het medicijn.
Voorts is continu en diep sederen in principe omkeerbaar, wat niet geldt voor euthanasie. Tenslotte wordt continue palliatieve sedatie enkel in de laatste levensfase toegepast (overlijden wordt binnen 1 tot 2 weken verwacht). Euthanasie daarentegen kan ook in andere levensfasen worden toegepast.
Door palliatieve sedatie worden klachten verlicht die op geen enkele andere manier te bestrijden zijn. De ernst van de klachten bepaalt de mate van sedatie. Palliatieve sedatie kan kortdurend of langdurig zijn, oppervlakkig maar ook diep. Palliatieve sedatie is normaal medisch handelen.
Palliatieve sedatie is het opzettelijk (met medicijnen) verlagen van het bewustzijn van de patiënt in diens laatste levensfase, met als doel het lijden te verlichten. Met versterven wordt het proces bedoeld dat optreedt wanneer de terminaal zieke patiënt geen voedsel en vocht meer binnenkrijgt.
Geprikkeld of agressief reageren, zich helemaal op zichzelf terugtrekken kan wijzen op pijn. Anderzijds worden emoties zoals angst, verdriet, onzekerheid... door de stervende soms geuit via klagen over pijn.
De laatste uren voor het overlijden daalt het bewustzijn steeds verder en glijdt uw naaste in een diepe slaaptoestand of een coma. Bij een gedaald bewustzijn kan het gebeuren dat iemands gedrag verandert. Het kan zijn dat uw naaste anders uit de ogen kijkt en een onrustige en verwarde indruk maakt.
Palliatieve sedatie is een normale medische handeling. Euthanasie is geen normaal medisch handelen. Een arts moet voldoen aan de eisen die de euthana- siewet stelt. Een arts mag niet weigeren om pal- liatieve sedatie te geven als aan alle voorwaarden wordt voldaan.
Eerst vallen bijvoorbeeld de longen uit (ARDS) , gevolgd door lever, darmen, nieren en/of andere functies, zoals de bloedstolling.
Het is belangrijk om iemand die stervende is te voorzien van troost en steun. Je kunt iets zeggen als: “Ik ben hier voor je” of “Je bent niet alleen, ik zal aan je zijde zijn”. Je kunt ook herinneringen delen of vertellen wat die persoon voor jou betekent.
Als een patiënt een uitgebreid onderzoek en/of behandeling ondergaat, kan dit plaats vinden onder Procedurele Sedatie Analgesie (PSA) door een Sedatie Praktijk Specialist (SPS). Sedatie wordt ook wel een roesje genoemd. Sedatie is alleen geschikt voor ingrepen die niet heel pijnlijk zijn.
Bij patiënten die al een opioïd gebruiken wordt 1/6 van de dagdosis aangehouden (omgerekend naar morfine en naar subcutane of intraveneuze toediening. Bij dreigende verstikking of verbloeding zullen in het algemeen hogere doseringen morfine (10-20 mg) worden gebruikt.
Palliatieve sedatie kan worden ingezet als aan een aantal strikte voorwaarden is voldaan. Zo moet er sprake zijn van een beperkte levensverwachting (bij continue palliatieve sedatie maximaal twee weken) en van lijden dat niet op een andere manier afdoende onder controle gekregen kan worden.