Op 21 december is het bij ons licht van 08.46u tot 16.29, dat is 7u43m tussen zonsopkomst en zonsondergang.
Pas op 4 januari begint de zon 's ochtends vroeger op te komen. De vroegste zonsondergang heeft plaats op 12 december. De meest late zonsopkomst gebeurt op 31 december.
Hoe lang blijft het licht op de kortste dag van het jaar? Op de kortste dag van het jaar in het midden van Nederland, zoals in Utrecht, is er slechts 7 uur en 43 minuten tussen zonsopkomst (08.46 uur) en zonsondergang (16.29 uur).
Rond 21 december staat de Aarde dicht bij de Zon, beweegt sneller dan gemiddeld, en staat iedere dag ongeveer een halve minuut later in het zuiden.
Op het noordelijk halfrond van de aarde valt deze dag elk jaar rond 21 december en wordt hij winterpunt genoemd. Op het zuidelijk halfrond is het omgekeerd; daar valt de kortste dag omstreeks 21 juni.
Op 22 december 2023 valt de kortste dag van het jaar in Nederland. Tijdens deze dag hebben we het minste daglicht, met slechts een beperkte periode van zonlicht. Na deze dag worden de dagen geleidelijk langer en komt de lente langzaam dichterbij. Het markeert het keerpunt waarop de dagen weer beginnen te lengen.
Kortom. Winterzonnewende vindt plaats op 22 december 2023 op het noordelijk halfrond en op 20 juni 2024 op het zuidelijk halfrond. Het markeert de kortste dag en de langste nacht van het jaar en de eerste dag van de winter in astronomische termen. Deze dag wordt wereldwijd gevierd — zelfs in Antarctica.
Tot aan de zomerzonnewende, die in 2024 op het noordelijk halfrond op 20 juni valt, worden de dagen telkens gemiddeld 3 minuten en 20 seconden langer. Vlak na de winterzonnewende stijgt de daglengte het minste, maar in maart – rond de equinox – krijgen we 5 minuten meer daglicht per etmaal.
Dagen worden korter, maar niet met hetzelfde tempo
De equinox vindt elk jaar plaats rond 21 maart en 23 september. Met het veranderen van de hoek, verandert dus ook de daglichtperiode. En omdat de hoek rond de equinox sneller verandert dan anders, doet de daglengte dat in die periode dus ook!
Zijn de nachten op de evenaar gedurende alle jaargetijden even lang? Ja, op een plaats op de evenaar duurt een nacht altijd 12 uur (en de dag dus ook). Waarom verschilt de lengte van de nachten op andere plaatsen op de aarde? Dat komt omdat de aarde niet 'recht' staat.
De winterzonnewende in IJsland
De kortste dag van het jaar (de winterzonnewende) is ongeveer 21 december. Dit houdt in dat in Reykjavík de zon rond 11.30 uur opkomt en rond 15.30 uur weer ondergaat. En naarmate je verder naar het noorden van IJsland gaat, wordt deze dag zelfs nog korter.
Langste en kortste dag van het jaar
Die dag start om 22:51 uur de astronomische zomer. De daglengte is dan ongeveer 16 uur en 44 minuten. De winter begint in 2024 op 21 december om 10:20 uur. Die dag zijn de dagen het kortst met in Midden-Nederland ruim 7,5 uur daglicht.
Op 20 juni gaat de zon om 22.03 uur onder, de volgende ochtend komt die om 05.18 uur weer op. Een nacht dus van 7 uur en 15 minuten. Wist je trouwens dat de kortste nacht niet altijd de nacht vóór de langste dag betreft?
Half-november begint het pas écht donker te worden en wordt het al rond 16:45 uur donker. Het tijdstip van zonsopkomst is ongeveer gelijk aan dat van 15 oktober. Dat komt doordat eind oktober de wintertijd in gaat. Op de donkerste dag van het jaar, 21 december, is het slechts zeven uur en drie kwartier licht.
De vuistregel is dat Golden Hour één uur na zonsopkomst en één uur voor zonsondergang is.
In een maand tijd krijgen we er twee uur daglicht bij! Rond de kortste dag in december en de langste dag in juni verandert de lengte van de dag nauwelijks. Rond 21 december is de zon 7 uur en 45 minuten op en een half jaar later in juni ruim 16,5 uur. Tijden van zonsopkomst en zonsondergang voor Midden-Nederland.
In de gebieden rond de evenaar verloopt de zonsondergang het snelst. In iets meer dan twee minuten is de klus geklaard. Het gevolg is dat het in die gebieden heel snel donker wordt: het "vallen" van de nacht. Naarmate we hogere breedtegraden opzoeken, wordt het verschil tussen de seizoenen duidelijk.
De zomerzonnewende, ook wel midzomer genoemd, is met 16 uur, 16 minuten en 47 seconden zonlicht, de langste dag op het noordelijke halfrond. Tijdens een schrikkeljaar valt deze dag op 20 Juni, anders bijna altijd op 21 Juni.
De middernachtzon is een natuurfenomeen dat in de zomer voorkomt op plaatsen ten zuiden van de zuidpoolcirkel en ten noorden van de noordpoolcirkel, dus ook in Noord-Noorwegen.
Bijvoorbeeld: vanmorgen kwam de zon op om 7.11 uur. Iets daarvoor wordt het natuurlijk al een beetje licht. Vanavond gaat ie weer onder om 20.00 uur precies, en een half uur later is het echt wel donker. Dat maakt dat de daglichtperiode vandaag 12 uur en 49 minuten duurt.
Noem het hoe je wilt, op het noordelijk halfrond wordt gefeest. Deze vrijdag vindt de winterzonnewende plaats, ook wel bekend als de kortste dag van het jaar. De zon staat nu op haar laagst, het minste licht valt op onze wangetjes en de nacht is het langst.
Eind januari zullen de dagen zelfs met ongeveer 3 minuten aangroeien per dag.
Rond 21 december is het weer de 'kortste' dag van het jaar. De zon komt op om 8:41 uur en gaat weer precies 7:50 uur later onder om 16:31 uur. Daarmee is het 8:48 uur korter licht dan op de 'langste' dag van het jaar, 21 juni.
Nederland. Per etmaal verschuiven de tijden van zonsopgang en zonsondergang in Nederland elk maximaal ongeveer twee minuten (afgezien van de sprongen van een uur door de wisseling tussen zomer- en wintertijd), waardoor de tijd ertussen per etmaal maximaal ongeveer vier minuten verandert.
21 december is de 355ste dag van het jaar (356ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Tevens de kortste dag van het jaar op het noordelijk halfrond. Hierna volgen nog 10 dagen tot het einde van het jaar.