Men spreekt van ondervoeding als iemand onbedoeld meer dan 5 procent gewichtsverlies heeft binnen een maand of meer dan tien procent binnen een halfjaar. Ook bij ondergewicht (een BMI lager dan 18.5, bij 65-plussers een BMI lager dan 20) is sprake van ondervoeding.
Ondergewicht is eenvoudig vast te stellen met de Body Mass Index (BMI) en het meten van de middelomtrek. Iemand heeft ondergewicht bij een BMI onder de 18,5.
Gewichtsverlies, laag gewicht of slechte groei; • Uw kind voelt zich moe en slap; • Lagere weerstand en dus een grotere kans op infecties; • Vertraagde puberteit; • Verminderde (cognitieve) ontwikkeling. Het is belangrijk dat de ondervoeding wordt behandeld.
Wanneer spreken we van een slechte voedingstoestand? Als de inname van energie en voedingsstoffen al enige tijd minder is dan de behoefte en/of het verlies aan energie en voedingstoffen hebben we het over een slechte voedingstoestand.
Stille ondervoeding wil zeggen dat een kindje het niet goed doet, zonder dat er veel van wordt gemerkt. Het kindje is 'braaf' of 'lief' en huilt niet en slaapt veel, meldt zichzelf niet of maar af en toe voor een voeding.
Symptomen ondervoeding
Zwakte en vermoeidheid (moe gedurende de dag en moeite met slapen). Stress en nervositeit. Een depressie. Misselijkheid.
Ondervoeding ontstaat doordat het lichaam een periode te weinig eiwit-, energie- en/of andere voedingsstoffen binnen krijgt of te veel verliest. Vooral zieke mensen en kwetsbare ouderen lopen kans om ondervoed te raken. Hoe eerder ondervoeding wordt herkend en behandeld, hoe beter.
Jezelf uithongeren
Wanneer je jezelf uithongerd en veel minder calorieën gaat eten gaat je lichaam in een spaarstand waardoor het efficienter omgaat met energie. De energie die je lichaam binnen krijgt wordt in de spaarstand ook meer opgeslagen als vet dan wanner energie gewoon voor handen heeft.
Hoe herken je anorexia nervosa? We speken van anorexia als iemand consequent het lichaamsgewicht op of onder de 85% houdt van het gewicht dat normaal verwacht mag worden. Bij volwassenen komt dit neer op een Body Mass Index (BMI) van maximaal 17,5. Eten en gewicht zijn een obsessie voor je.
Anorexia, boulimia of een andere eetstoornis is in veel gevallen de oorzaak van ondergewicht. Wanneer je herstellende bent van een ziekte of emotionele problemen hebt dan kan dat invloed hebben op je eetlust, waardoor je minder gaat eten.
Ondervoeding ontstaat door disbalans tussen de inname of opname van voeding en de behoefte aan voedingsstoffen. Er zijn drie vormen: cachexie, sarcopenie en 'wasting'.
Onbedoeld gewichtsverlies is een vermindering van ten minste 5 à 10% van het lichaamsgewicht in minder dan 6 maanden tijd. Dat kan verschillende oorzaken hebben, hoewel er bij een op vier geen verklaring wordt gevonden.
U wordt vermoeider en zwakker, en u gaat steeds meer tijd in bed doorbrengen. Geleidelijk aan wordt u steeds slaperiger en verliest u uiteindelijk uw bewustzijn. De periode daarna verloopt per persoon verschillend en duurt vaak niet langer dan 1 of 2& weken. Omdat u steeds in bed ligt, kunt u soms pijnklachten krijgen.
Begeleid en ondersteun de patiënt zonodig bij het accepteren van het naderende levenseinde. Blijf met hem in contact en vraag je zelf geregeld af wat je voor hem kunt betekenen in deze laatste levensfase. Blijf de patiënt de zorg en verzorging bieden die hij nodig heeft.
Ondergewicht kan ernstige gevolgen hebben. Als je ondergewicht hebt, merk je dat je lichaam moeite krijgt om goed te functioneren. Je conditie gaat achteruit (lichamelijk, maar ook geestelijk) en je voelt je moe, lusteloos en mogelijk zelfs depressief. Daarnaast kun je last hebben van duizeligheid.
Wanneer is gewichtsverlies alarmerend? Onderzoekers hebben regels opgesteld voor wanneer gewichtsverlies alarmerend is. Als het gewichtsverlies binnen een maand meer dan 5% van het totale lichaamsgewicht bedraagt en binnen 6 maanden meer dan 10% is er een probleem.
Minder of geen eetlust hebben (anorexie) is niet erg, als het niet lang duurt. Maar als je te lang te weinig eet, kan dat leiden tot ondervoeding en cachexie. Dan is je lichaam verzwakt, vermagerd en is je weerstand laag. Cachexie wordt veroorzaakt door langdurig en ernstig ziek zijn.
Eet regelmatig een ei; Eet bij de warme maaltijd de volledige portie vlees, vis of vegetarische vleesvervanger. Dit levert meer eiwit dan een portie groente of aardappelen.
Onderscheid wordt gemaakt tussen chronische en acute ondervoeding. De chronische vorm komt voor bij patiënten voordat ze worden opgenomen als gevolg van ziekte of medische condities die leiden tot een lage energie- en eiwitintake en een slechte voedselkeuze.
En hoe kun je als 70-plusser toch wat gewicht kwijtraken? Als je ouder wordt neemt je spiermassa af en krijg je wat meer vetweefsel. Ook bewegen mensen vaak minder naarmate ze ouder worden. Als je dan niet minder gaat eten, krijg je meer calorieën binnen dan je lichaam gebruikt, waardoor je wat zwaarder wordt.
Toch blijkt uit landelijke prevalentiecijfers dat in het ziekenhuis 15 tot 25%, in het verpleeghuis 10 tot 15% en in de thuiszorg 15 tot 30% van de patiënten ondervoed is [1]. Er wordt vaak gedacht dat ondervoeding betekent dat je dan een te laag gewicht hebt voor je lengte of dat het voornamelijk bij ouderen voorkomt.