Een zelfbeeld ontstaat in de loop van je leven door de ervaringen die je meemaakt, de omgeving waarin je opgroeit en de mensen waar je mee opgroeit. Als deze ervaringen negatief zijn geweest, omdat je bijvoorbeeld bent gepest of vaak bent buitengesloten, ontwikkel je hiermee vaak een negatief of laag zelfbeeld.
Iedereen voelt zich weleens onzeker over zijn handelen, de manier waarop je overkomt of hoe je er uit ziet. Wanneer deze onzekerheid over jezelf zo groot wordt dat het bepalend gaat worden in je dagelijks handelen, spreken we van een negatief zelfbeeld en wordt de onzekerheid een probleem.
Ouders, en later leeftijdgenoten, spelen een grote rol bij de vorming van het zelfbeeld. Geven zij aandacht en liefde en word je met respect behandeld, dan ontstaat een positief zelfbeeld. Suzanne (27) komt bijvoorbeeld uit een warm nest. 'Ik heb van mijn ouders heel duidelijk meegekregen dat ik goed ben zoals ik ben.
Onzekerheid komt door een laag zelfvertrouwen. Iedereen twijfelt wel eens ergens over, maar soms kan het erg in de weg zitten. Als je onzeker bent, twijfel je. Je kan twijfelen over een beslissing.
Symptomen van een laag zelfbeeld
Je voelt je erg onzeker, hebt weinig vertrouwen in jezelf en dat dingen je gaan lukken. Je bent niet trots op jezelf, je haalt jezelf steeds naar beneden. Als iets wel goed is gegaan, heb je de neiging om dit succes te verkleinen (het komt niet door jouw handelen, maar door anderen).
Als je bijvoorbeeld erg beschermd bent opgevoed, kan het zijn dat het zelfvertrouwen zich niet genoeg ontwikkelt. Ook als je veel kritiek gekregen hebt op je gedrag of prestaties, of als je gepest bent, kan je zelfvertrouwen afnemen of zich niet genoeg ontwikkelen.
Iemand die onzeker is twijfelt heel erg, heeft een negatief zelfbeeld en heeft weinig zelfvertrouwen. Onzeker zijn kan over van alles en is daarom een breed begrip. Onzekerheid heeft veel invloed op je leven, dusdanig dat je er overspannen van kunt raken en het je dagelijks veel energie kost.
Een zelfbeeld ontstaat door wat je hebt meegemaakt en wat anderen over je zeggen. Positieve en negatieve ervaringen vormen een zelfbeeld. Als je vroeger nooit werd uitgenodigd voor feestjes, denk je misschien dat je saai of onbelangrijk bent.
Zelfvertrouwen is, zoals het woord al zegt, het vertrouwen dat je in jezelf hebt. Het is een realistische kijk op je eigen kunnen; het vertrouwen dat je zelf taken en hindernissen aankunt. In de positieve psychologie is de theorie dat zelfvertrouwen een balans is tussen vaardigheid en waardigheid.
Een minderwaardigheidscomplex ontstaat doordat u te weinig zelfvertrouwen en eigenwaarde hebt. Mensen die hun karaktereigenschappen echter accepteren zoals ze zijn, komen zeer zelfverzekerd over.
Waardoor raak je ongelukkig? Het gevoel dat het leven niet de moeite waard is komt niet zomaar opzetten, dit heeft een reden, bijvoorbeeld: Je hebt een laag zelfbeeld, bent ontevreden over jezelf en voelt je onzeker. Op het werk ervaar je werkstress door hoge druk.
Niet alleen het uiterlijk maar wie je van binnen bent is niet wat je wilt, er is sprake van een minderwaardigheidsgevoel. Dit gevoel komt niet zomaar uit de lucht vallen maar is het gevolg van onzekerheid over jezelf, wie je bent en wie je wilt zijn (lees: hoe je eruit wilt zien).
Een achtergesteld gevoel wijst er in de basis op dat anderen voorop gesteld worden. Tenminste dat is zoals jij het voelt. Het uit zich in kenmerken als: Dat jij vaak niet gezien wordt of dat je niet op waarde wordt geschat en dat andere mensen belangrijker gevonden worden dan jij.
Overstelp jezelf
De angst dat een ander iets krijgt wat hij of zij volgens jou niet zou mogen krijgen, vervang je door in gedachten jezelf en die ander te overstelpen met cadeaus, mooie eigenschappen en mensen. Oefen dit serieus. Want het verandert je mindset en maakt je minder vatbaar voor jaloezie!
Afgezien van de eerste tijd van verliefdheid, gaat het daarna nooit meer helemaal vanzelf. Je moet er aan werken, er tijd en aandacht aan geven. Alles wat aandacht krijgt wordt groter en daarmee zullen je gevoelens ook weer terugkomen.