Vraag of iemand wil praten of liever iets anders wil doen. Bijvoorbeeld samen een wandeling maken, muziek luisteren of juist stil zijn en niets hoeven. Bied de mogelijkheid tot mailcontact. Wijs op andere mogelijkheden voor ondersteuning, zoals een ervaringsdeskundige of (online) zelfhulp- of lotgenotengroep.
Zo heeft 113 Zelfmoordpreventie een gratis online training ontwikkeld, deze staat op www.vraagmaar.nl/online-training. In deze training leer je hoe je zelfmoordgedachten kunt herkennen en hoe je het gesprek kunt beginnen. Heb jij hulp nodig? Zie 113.nl, de luisterlijn.nl of bel 0900-0113.
Roekeloos gedrag of het schijnbaar zonder nadenken ondernemen van risicovolle activiteiten. Gevoel vast te zitten, geen uitweg te weten. Toenemend alcohol- of druggebruik. Zich terugtrekken van familie, vrienden of de samenleving.
Betrek naasten bij (een vermoeden van) suïcidaliteit
Betrek direct naasten (familie, partner, vriend, kennis, buren, huisgenoten, collega's) bij het gesprek en geef hen info en handvatten voor het doorbreken van het isolement van de cliënt en het bewaken van zijn veiligheid.
Zoals we hierboven al uitlegden, is (een poging tot) zelfdoding in Nederland, België en Suriname niet strafbaar. Hierop zijn wel enkele uitzonderingen. Een zelfmoordpoging is strafbaar als je hiermee niet alleen je eigen leven, maar ook dat van anderen in gevaar brengt.
Vraag of iemand wil praten of liever iets anders wil doen. Bijvoorbeeld samen een wandeling maken, muziek luisteren of juist stil zijn en niets hoeven. Bied de mogelijkheid tot mailcontact. Wijs op andere mogelijkheden voor ondersteuning, zoals een ervaringsdeskundige of (online) zelfhulp- of lotgenotengroep.
Als iemand aan zelfmoord denkt, is er sprake van wanhoop, pijn en (grote) problemen. Daarnaast is er vaak nog iets aan de hand. Zelfmoordgedachten kunnen zichzelf namelijk versterken en vermenigvuldigen. Mensen met suïcidale gedachten piekeren veel en hebben vaak moeite om andere oplossingen te zien.
Bij parasuïcidaal gedrag onderneemt de jongere een poging tot het beëindigen van het leven, door middel van het innemen van middelen of het ondernemen van een levensbe- dreigende actie. Bij zelfbeschadiging brengt de jongere schade toe aan het lijf zonder de intentie dood te gaan.
Voor informatie, advies en ondersteuning
Je kan de Zelfmoordlijn telefonisch bereiken via het gratis nummer 1813, chat en e-mail. Dit is volledig gratis en anoniem. De telefoondienst van de Zelfmoordlijn is 24/7 bereikbaar, de chat is elke avond geopend tussen 17u en 00u.
30 tot 55 procent van de kans dat iemand zelfmoord pleegt is erfelijk. Daarnaast is er ook geen direct verband tussen zelfdoding en een mentale ziekte, zoals depressie of schizofrenie.
"Zelfmoord is erfelijk"
Aangeleerd gedrag is echter niet hetzelfde als erfelijk bepaald gedrag. Er bestaat geen specifiek zelfmoord-gen. Het is wel zo dat enkele belangrijke risicofactoren (bv.: biologische risicofactoren, depressie, alcoholmisbruik) voor een stuk erfelijk bepaald kunnen zijn.
Neem de suïcidale gevoelens en gedachten altijd serieus. Probeer je in te leven in de situatie en problemen van je naaste, vriend of kennis. Spreek geen oordelen uit. Luister en toon begrip.
De CASE-benadering (Chronological Assessment of Suïcide Events) is een geschikte methode om in de klinische setting van de spoedeisende hulp de suïcidale toestand nader uit te diepen en op een efficiënte manier te vragen naar suïcidegedachten en gebeurtenissen [figuur].
Stressoren, hopeloosheid, impulsiviteit en sociaal isolement spelen een belangrijke rol bij suïcide. De Multidisciplinaire Richtlijn Diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag plaatst deze risicofactoren in een model van stress, kwetsbaarheid en entrapment ('klemzitten').
Veel zelfdodingen in januari
De meeste zelfdodingen vallen dus niet in de sombere herfstmaanden, maar juist in januari en de aangenaam zachte lentemaanden. In januari is een duidelijk patroon zichtbaar. De eerste week van die maand telt de meeste zelfdodingen: gemiddeld vijf per dag.
Suïcide betekent zelfmoord en is het opzettelijk een einde maken aan het eigen leven. Mensen die aan suïcide denken voelen zich vaak al langer depressief, angstig, ongelukkig of alleen. Ze hebben misschien het gevoel dat niemand ze begrijpt en willen niet langer door met hun leven.
Bodine de Walle (1951), is sociaal pedagoog en geest achter 'Hoe overleef ik mijn doodsgedachten? ' een cursus waar mensen die worstelen met doodsgedachten deze een plaats leert geven. De cursus werkt effectief aan de creatie van agentschap over de persoonlijke ervaring, relatie en houding tegenover doodsgedachten.
Professionele hulp bij zelfmoordgedachten
Je kunt het best naar de huisarts of JGZ-jeugdarts gaan. Praat zelf ook met de huisarts. Vertel dat je je zorgen maakt en overleg wat je kunt doen. De huisarts kan je kind doorverwijzen naar specialisten, zoals een psycholoog die gespecialiseerd is in het helpen van jongeren.
Vermoed je dat iemand in je naaste omgeving een einde aan zijn of haar leven wil maken? Neem de signalen altijd serieus en bel 0900-0113 voor hulp. Op de site 113.nl staan nog meer richtlijnen voor het openen van een gesprek met iemand die aan zelfmoord denkt.
Besef dan dat zelfmoord een onomkeerbare keuze is – er is dan echt geen weg meer terug. Door te praten over je zelfmoordgedachten haal je de druk van de ketel en creëer je ruimte voor oplossingen. Neem iemand in je omgeving in vertrouwen of maak een afspraak bij de huisarts. Je hoeft het niet alleen te doen.
Kort samengevat is een hoog-risicobeleid een pak afspraken die gericht zijn op hoog-psychiatrische cliënten. Dit zijn voornamelijk cliënten die door allerlei omstandigheden chronisch suïcidaal zijn en zichzelf op elk moment ernstig kunnen verwonden.
Professionele hulp bij zelfmoordgedachten
Je kunt het best naar de huisarts of JGZ-jeugdarts gaan. Praat zelf ook met de huisarts. Vertel dat je je zorgen maakt en overleg wat je kunt doen. De huisarts kan je kind doorverwijzen naar specialisten, zoals een psycholoog die gespecialiseerd is in het helpen van jongeren.