Warme lucht stijgt op en beweegt in een verticale beweging van laag naar hoog. Wanneer deze warme lucht hoger komt, daalt de temperatuur weer en ontstaat er bewolking. Deze wolken kunnen turbulentie veroorzaken. Thermische turbulentie komt daarom vooral voor net na het opstijgen, wanneer je door het wolkendek vliegt.
De juiste plek in het vliegtuig
Het vliegtuig is in het midden het meest stabiel. Hierdoor is deze plek aan te raden als je angstig bent voor turbulentie. In tegenstelling tot achterin het toestel, waar je juist de meeste last van turbulentie ervaart.
Hoewel zelfs zware turbulentie op zich een vliegtuig niet kan doen neerstorten, kan ze bestaande noodsituaties zeker versterken.
Hoewel piloten turbulentie niet altijd kunnen zien, weten ze vaak wel of, waar en wat voor turbulentie er gaat komen, dankzij rapporten van andere vliegtuigen, weerberichten en radarapparatuur.
Turbulentie komt het meest voor in gebieden met slecht weer, wat de piloot op de radar kan zien. Echter gebeurt het soms ook gewoon bij een strakblauwe lucht. Dan is de turbulentie erg onverwacht, maar daar zijn vliegtuigen juist op gebouwd. Je hoeft je dus helemaal geen zorgen te maken.
Deze soort turbulentie is vrij makkelijk te voorspellen. Piloten bestuderen voorafgaand aan een vlucht de weersvoorspellingen en weten dus vaak wel waar en wanneer ze turbulentie kunnen verwachten. Tijdens de vlucht hebben ze ook nog eens contact met de luchtverkeersleiding en collega's in andere vliegtuigen.
Zware turbulentie komt niet vaak voor en duurt niet lang. Meestal een paar minuten. Piloten kunnen zware turbulentie zien aankomen op de weerradar.
Het midden van het vliegtuig is het meest stabiel, in tegenstelling tot de plekken achterin het toestel. Daar ervaar je juist de meeste turbulentie. Helaas is de kans op een schuddend vliegtuig niet te voorkomen. Wat je wél kunt doen is deze tips die tegen vliegangst helpen doornemen.
Turbulentie is zelden gevaarlijk, maar kan wel leiden tot ongemak tijdens de vlucht. Piloten proberen turbulentie daarom over het algemeen zo veel mogelijk te omzeilen.
Vluchten 'steeds onrustiger'
Sinds 1979 zou het aantal uren van zware turbulentie daar met 55 procent zijn toegenomen, van 17,7 uur in 1979 naar 27,4 uur in 2020.
Bij plotselinge turbulentie reageert je lichaam met een versnelde hartslag, verhoogde bloeddruk, onrustige gevoelens, transpireren en buikkrampen. Volgens Otte is dit is een normale reactie die je niet kunt voorkomen, maar wel mee om kunt leren gaan.
Turbulentie is vliegen door golven van onstuimige lucht, een beetje vergelijkbaar met golven van water. In deze draaikolken van lucht schudt het toestel heen en weer en dat voelt op z'n minst oncomfortabel. Toch is het maar zelden echt gevaarlijk.
Sommige passagiers ervaren turbulentie als eng. We geven toe, het is niet heel prettig als het vliegtuig begint te schudden en je bedenkt dat je 10 km hoog in de lucht zit. Belangrijk is dat je weet dat turbulentie dagelijks voorkomt en piloten erop getraind zijn. Het vliegtuig is gebouwd om turbulentie aan te kunnen.
In de herfst en winter is de kans op turbulentie tijdens het landen en opstijgen het grootst, volgens piloot en vliegangstbehandelaar Kelly Otte.
Als je zo min mogelijk turbulentie wil voelen, moet je in het midden van het midden gaan zitten. Aan de 'raamkant' voel je meer turbulentie dan in het midden van het gangpad. Waar je niet moet zitten, is aan de achterkant van het vliegtuig - daar voel je turbulentie sterker dan in het midden of aan de voorkant.
Een vliegtuig is erop voorzien turbulentie op te vangen
Je vliegtuig zal niet kapot gaan door turbulentie. Een vliegtuig is erop gemaakt om maar liefst 2,5 keer de hoogst gemeten turbulentie ooit op te vangen. Dus geen zorgen, er gaat niks stuk terwijl je in de lucht bent.
Een dergelijke val bedraagt doorgaans enkele meters, maar kan oplopen tot tientallen meters. Een luchtzak is een vorm van turbulentie. Luchtzakken komen vooral voor in gebieden met slecht weer, reden waarom vliegtuigen bij voorkeur om slecht weer heen vliegen.
Koude lucht heeft een hogere dichtheid dan warme lucht en kan daardoor snel dalen. Er bestaat ook 'clear air turbulence'. Dat is turbulentie bij helder weer. Het vindt vooral plaats rond de straalstroom: een strook van harde wind op 9 à 10 kilometer hoogte waar vliegtuigen als het even kan op meeliften.
Opstijgen of landen tijdens slecht weer kan erg lastig zijn voor piloten. Want zij moeten hun vliegtuig veilig in de lucht brengen of op de grond zetten. Slecht zicht, windvlagen of een gladde landingsbaan werken dan niet echt mee.
Buitje om vliegen
Bovendien komt onweer vaak gepaard met andere weerstypen zoals harde wind en hagel. Daarom vliegen piloten bij voorkeur niet door een onweersbui heen. Veel vliegtuigen zijn uitgerust met een weerradar, zodat piloten onweersbuien op tijd aan zien komen en kunnen ontwijken.
Turbulentie is gewoon
Omdat de atmosfeer daar erg beweeglijk is, beweegt het vliegtuig met de atmosfeer mee. Het toestel beweegt op en neer en heen en weer. Net zoals een auto op en neer en heen en weer beweegt als je ermee op een hobbelige bochtige weg rijdt. Turbulentie is een normaal verschijnsel in de atmosfeer.
Als je bang bent om te vliegen kan dat verschillende oorzaken hebben. Een aantal voorbeelden: Een traumatische vliegervaring, bijvoorbeeld omdat er veel turbulentie was of technische problemen waren. Je kent iemand die overleden is bij een vliegtuigongeluk.
De vraag "Hoe veilig is vliegen?" kan daarom als volgt worden beantwoord: Reizen per bus en trein is het veiligst, op de voet gevolgd door reizen per vliegtuig. Het is een feit: statistisch gezien is de kans op een ongeval in een vliegtuig ongeveer 1 op 188.364 (2019) en is dus veel kleiner dan in een auto.
Met een vaste daalsnelheid voel je niet dat je daalt. Als je naar buiten kijkt lijkt het alsof je nog gewoon rechtdoor vliegt, tenzij het vliegtuig sterk daalt. Tijdens de kruisvlucht ligt het toestel ongeveer 2-3 graden achterover. Bij de daling zakt de neus maar een paar graden.